Dinozaury - nowe informacje 2025

[Lythronax]

Cau i Paterna (2025) dokonali rewizji taksonomicznej enigmatycznego teropoda z Egiptu - Bahariasaurus. Badacze uznali, że Deltadromeus jest młodszym synonimem wspomnianego rodzaju. Cau i Paterna doszli również do wniosku, że Krytops oraz Eocarcharia z formacji Elrhaz są chimerami. Materiał kopalny krytopsa zawiera szczątki abelizaurydów oraz allozauroidów niebędących karcharodontozaurami, natomiast eokarcharia - spinozaurydów oraz allozauroidów. Z kolei Carcharodontosaurus iguidensis powinien być uznany za odrębny rodzaj.
https://www.italianjournalofgeosciences ... frica.html

Morrison i in. (2025) próbują wyjaśnić pochodzenie i ewolucję megaraptorów oraz tyranozauroidów. Według autorów opisu megaraptory powstały na terenie Azji, a w pierwszej połowie wczesnej kredy przedostały się na południowe kontynenty przez Europę oraz Afrykę. Z kolei rodzaj Tyrannosaurus wyewoluował już w Ameryce Północnej, ale jego przodkie wywodzą się z Azji. Badacze uważają również, że cechy diagnostyczne T. mcraeensis mieszczą się z zakresie zmienności osobniczej T. rex.
https://royalsocietypublishing.org/doi/ ... sos.242238

[Taurovenator]

https://royalsocietypublishing.org/doi/ ... .2024.0685 - ewolucja kończyn u nieptasich maniraptorów.

https://royalsocietypublishing.org/doi/ ... .2024.0680 - krytyka hipotezy, że alwarezzaury, takie jak szuwuja miały podobne zdolności słuchowe, jak dzisiejsze płomykówki.

https://www.sciencedirect.com/science/a ... 372500239X - analiza izotopów strontu, wapnia i pierwiastków śladowych w zębach późnokredowych tyranozaurydów i ceratopsydów.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1002%2Far.25677 - nowy materiał kopalny silezaurydów z kamieniałomu Otis Chalk 3 (najpóźniejszy karnik-wczesny noryk). Składają się na niego kości długie kończyn przednich i tylnych.

[Lythronax]

Ponowna analiza australijskich tropów dinozaurów z formacji Eumeralla datowanej na wczesną kredę.
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2501784

[Lythronax]

Skamieniałości tyranozauroidów i neoceratopsów z wczesnokredowej formacji Newark Canyon (Nevada, USA).
https://www.cambridge.org/core/journals ... 07C24C124B

[Lythronax]

Varriccho i in. (2025) opisali nowe szczątki należące do słynnego rodzaju Troodon formosus z formacji Two Medicine (Montana, USA). Badacze podtrzymają zdanie, że wspomniane zwierzę jest starszym synonimem Stenonychosaurus. Został wyznaczony również potencjalny neotyp (MOR 533) dla troodona. Petycja w tej sprawie została już wysłała do ICZN.
https://www.cambridge.org/core/journals ... 0B20E79F22

[Taurovenator]

https://www.sciencedirect.com/science/a ... 7X25001327 - analiza sieci biogeograficznych triasu popiera jedną z popularniejszych hipotez o początkach dinozaurów - powstały one na terenie dzisiejszej Ameryki Południowej i stamtąd rozprzestrzeniły się na resztę Pangei, poruszając się ku północy i wschodowi.

https://doi.org/10.1016%2Fj.cretres.2025.106161 - fragmentaryczne szczątki ryb znajdujące się w pobliżu szkieletu kratoawisa zostały zinterpretowane jako treść żołądka tego enantiornita, co wskazuje na przynajmniej częściową rybożerność tego taksonu.

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/joa.14271 - ewolucja propatagium u awiali.


https://doi.org/10.1016%2Fj.cretres.2025.106163 - ząb karcharodontozauryda z brazyliskiej formacji Itapecuru sugeruje, że w drugiej połowie wczesnej kredy w północnej części Ameryki Południowej żyli bliscy krewniacy giganotozaura i mapuzaura.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.59717%2Fj.xinn-geo.2025.100143 - analiza geochemiczna holotypu Bannykus wskazuje, że pomimo niewielkich zębów, alwarezzaur ten był drapieżnikiem, wspomaganym przez trawienie chemiczne.

https://doi.org/10.1016%2Fj.scib.2025.04.073 - analiza ultrastruktury piór z bursztynu Kachin oraz ich barwa.

https://doi.org/10.1093/nsr/nwae479 - jaja pasożytów piór na kredowych piórach.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080%2F02724634.2025.2493166 - zrastanie się szkieletu osiowego troodona było bardzo podobne do tego samego procesu u emu.

https://doi.org/10.1038%2Fs41586-025-08912-4 - opis archeopteryksa z Chicago wskazuje m.in. na obecność u tego taksonu nieco dłuższego ogona, niż dotychczas przypuszczano oraz występowanis piór nieobecnych u nieptasich dinozaurów, prawdopodobnie umożliwiających lot.

[Taurovenator]

http://dx.doi.org/10.34637/e936-4184 - tropy teropodów z barremskiej formacji Papo Seco (Portugalia).

[Lythronax]

Najbardziej wysunięte na południe Chin tropy dinozaurów oraz ssakopodobnych zwierząt z kredy.
https://www.italianjournalofgeosciences ... china.html

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080/08912963.2025.2504506 - analiza zębów z kości przedszczękowej przypisywanej Patagosaurus (PVL 4076) wskazuje iż nienależy ona do tego rodzaju, lecz do odrębnego taksonu o odmiennej diecie od patagozaura.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1098/rsos.250325 - analiza biomechaniczna prawie kompletnego ogona Plateosaurus trossingensis z Frick wskazała, że gatunek ten miał bardzo elastyczny ogon zdolny do szybkich uderzeń, niczym bicz.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1016%2Fj.annpal.2025.102868 - opis tropów teropodów z wczesnojurajskiego stanowiska Peyre (Francja). Zidentyfikowano trzy ichnotaksony: Kayentapus isp., Eubrontes giganteus (duże teropody) oraz Grallator variabilis (mały teropod).

[Lythronax]

Malafaia i współpracownicy (2025) opisali nowe szczątki Allosaurus z Portugalii. Wg badaczy europejski gatunek allozaura (A. europaeus) powinien być uznany za synonim amerykańskiego A. fragilis. Tym samym A. fragilis występowałby na dwóch kontynentach.
https://academic.oup.com/zoolinnean/art ... m=fulltext

[Lythronax]

Kolonie lęgowe ptaków (grupy Hesperornithes, Ichthyornithes oraz Neornithes) z późnokredowej formacji Prince Creek (Alaska, USA).
https://www.science.org/doi/10.1126/science.adt5189

Szczątki neoteropoda blisko spokrewnionego z grupą Averostra z wczesnojurajskiej formacji Lufeng (Chiny).
https://academic.oup.com/zoolinnean/art ... 34/8152932

[Lythronax]

Tropy dinozaurów (głównie ptasiomiednicznych) z środkowej jury Iranu.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 9525000452

[Lythronax]

Zęby abelizaurydów z brazylijskiej formacji Açu datowanej na kredę (alb-cenoman).
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2487366

[Taurovenator]

Zęby abelizaurydów z brazylijskiej formacji Açu datowanej na kredę (alb-cenoman).
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2487366

Oprócz 4 morfotypów zębów abelizaurydów, znaleziono również pierwszy ząb noazauryda z tej formacji. Ponadto, zębów abelizauroidów jest zdecydowanie więcej niż zębów innych teropodów z tej formacji (np: spinozaurydów i karcharodontozaurydów). Autorzy publikacji zaproponowali, że spowodowane jest to niewielką liczbą zauropodów z tej formacji (Tiamat i przynajmniej dwa inne zauropody), co ograniczałoby liczbę karcharodontozaurów w tym miejscu.

[Lythronax]

Pierwsze znane szczątki dinozaurów (zauropody i teropody) z Serbii datowanych na późną kredę (mastrycht).
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 7125001004

[Lythronax]

Nowe ślady zalotów godowych teropodów z piaskowców Datoka z późnej kredy Kolorado (cenoman).
https://www.sciencedirect.com/science/a ... via%3Dihub

Zęby allozauroidów z wczesnej kredy Utah oraz Arizony (Arocanthosaurus), w tym pierwsze zęby należące do tego taksonu z górnej części ogniwa Yellow Cat (formacja Cedar Mountain). Wskazują one, że w Utah mogły żyć nawet cztery różne karcharodontozaury (jeden w dolnej części ogniwa Yellow Cat, dwa w górnej Yellow Cat oraz takson z ogniwa Ruby Ranch, odmiennego niz akrokantozaur).
https://doi.org/10.2181/036.050.0204