-------------------------
Prosaurolophus (prozaurolof)
Długość: 9 m
Wysokość: 4 m
Masa: 2 t
Czas: późna kreda (późny kampan, 76-75 Ma)
Miejsce: Kanada (stan Alberta, formacja Dinosaur Park); USA (stan Montana, formacja Two Medicine)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Genasauria
Neornithischia
Ornithopoda
Hadrosauridae
Saurolophinae
Prosaurolophus
P. maximus (gatunek typowy), P. blackfeetensis
Informacje ogólne:
Prozaurolof był dużym ornitopodem. Gatunek typowy został opisany przez Barnuma Browna w 1916 na podstawie czaszki z formacji Dinosaur Park. Drugi zaś przez Jacka Hornera w 1992 na podstawie kości z formacji Two Medicine. Żył w późne kredzie 76-75 Ma (późny kampan). Nazwa rodzajowa można przetłumaczyć na "przed zaurolofem" lub "przed jaszczurzym grzebieniem".
Budowa i materiał kopalny:
Okazem holotypowym gatunku P. maximus jest czaszka. Poza tym znaleziono ponad 20 szkieletów osobników młodych i dorosłych tego samego gatunku. Prosaurolophus budową nie wyróżniał się od pozostałych hadrozaurów. P. blackfeetensis ma różnić się wyłącznie koścmii przedczołowymi i przedszczękowymi od bocznej wklęsłości kości nosowej a także wielkością grzebienia.
Paleobiologia:
Jako hadrozaur, prozaurolof był dużym roślinożercą z czaszką o skomplikowanej budowie, umożliwiającej miażdżące ruchy przypominające żucie. Jego baterie policzkowe zawierały setki zębów, zastępowanych w sposób ciągły. Zrywał pokarm roślinny swym szerokim dziobem, po czym umieszczało w strukturach przypominających policzki. Żywił się roślinami na wysokości od poziomu gruntu do ok. 4 metrów. Jak inne kaczodziobe, mógł poruszać się na dwóch lub czterech łapach.
Środowisko życia:
Szczątki P. maximus znaleziono w osadach formacji Dinosaur Park (Kanada, stan Alberta), a P. blackfeetensis - Two Medicine (USA, stan Montana).
Pierwsza formacja stanowi pozostałości rzeki płynącą niegdyś równiną zalewową. Gdy Morze Dalekiego Zachodu posuwało się na zachód, były to tereny bagniste o klimacie cieplejszym niż dzisiejsza Alberta, bez mrozów. Iglaki dominowały w koronach lasów, w podszyciu rosły paprotniki i rośliny kwiatowe. Odnaleziono także szczątki m.in.: ceratopsów - centrozaur, styrakozaur i chasmozaur, innych kaczodziobych - korytozaur, lambeozaur i parazaurolof, tyreoforów - edmontonia i euoplocefal i tyranozaurów - gorgozaur.
Tereny Two Medicine leżały daleko od morza i wyżej niż Dinosaur Park, było tam mniej wilgotno. Tam odnaleziono także szczątki m.in.: płazów - albanerpeton, habrozaur, ceratopsów - rubeozaur, brachyceratops, innych hadrozaurów - majazaura, grypozaur, teropodów - bambiraptor, daspletozaur.
Systematyka:
Z powodu nazwy prozaurolofa łaczy z zaurolofem. Ich pokrewieństwo jest niepewne. Niektórzy autorzy uznają, że jest bliżej spokrewniony z rodzajami Brachylophosaurus, [urlhttp://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=8&t=744&hilit=edmontosaurus]Edmontosaurus[/url], Gryposaurus i Maiasaura. W każdym razie lokuje się go podrodzinie Saurolophinae.
Spis gatunków:
Prosaurolophus Brown, 1916
P. maximus Brown, 1916
?= P. blackfeetensis Horner, 1992
Źródła:
- http://www.dinodata.org/index.php?optio ... &Itemid=67
- http://en.wikipedia.org/wiki/Prosaurolophus
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Prozaurolof
- http://en.wikipedia.org/wiki/Dinosaur_Park_Formation
- http://en.wikipedia.org/wiki/Two_Medicine_Formation
- http://www.wikidino.com/?page_id=1061
Rekonstrukcja przyżyciowa P. maximus (głowa)
Rekontsrukcja przyżyciowa P. maximus (całe ciało)

Obrazek pochodzi z DinoDaty