D??ugo??Ă?: 7-12 m???
Wysoko??Ă?: 3,5-4 m???
Masa: 1-2 t???
Miejsce: Nemegt, Gobi, Mongolia
Czas: 83-70 Ma
Klasyfikacja:
Dinosaura
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Neotetanurae
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Tyrannoraptora
Ornithomimosauria?
Deinocheiridae?
Deinocheirus to duży teropod, którego skamieniałości odkryła polsko-mongolska ekspedycja paleontologiczna w Kotlinie Nemegt na pustyni Gobi (Mongolia). Deinocheirus został nazwany i opisany przez zmarłą prof. dr hab. Halszkę Osmólską i Ewę Roniewicz w 1970 roku. Nazwa gatunkowa tego teropoda - „mirificus” -znaczy „specyficzny/nietypowy”. Nazwa rodzajowa dinozaura oznacza „strasznoręki” i odnosi się do nadzwyczaj długich kończyn przednich zakończonych ostrymi pazurami. Lambert wyolbrzymił ten obraz, opisując szponiaste dłonie deinocheira jako "przerażającą broń służącą do atakowania dinozaurów prawie każdej wielkości, zdolne rozpruć miękkie podbrzusze zauropoda". Paul nie zgadza się z tym twierdzeniem. Sądzi, iż pazury te są zbyt tępe do zabijania. Mogły najwyżej służyć jako dobry rodzaj obrony przed drapieżnikami lub do walk z innymi osobnikami gatunku. Szczątki tego drapieżnika składały się na wspomniane wcześniej łapy, kilka fragmentów żeber, łopatkę oraz kręg. Rosyjski paleontolog - Rozhdestvensky, zauważył, że kończyny przednie Deinocheirus są podobne do łap leniwców. Zasugerował więc, że dinozaur ten specjalizował się we wspinaniu na drzewa w poszukiwaniu owoców, młodych pędów oraz jaj nadrzewnych gadów i praptaków. Wyjaśnia również, że teropod ten osiągał znacznie mniejsze rozmiary, a jego długie i umięśnione łapy umożliwiały sprawną wspinaczkę. Pogląd Rozhdestvensky’ego jest jednak sceptycznie przyjmowany przez większość paleontologów.

Odnalezione przednie ko??czyny Deinocheirus
Klasyfikacja:
Osmólska i Roniewicz utworzyły dla tego nietypowego dinozaura nową rodzinę - Deinocheiridae. Rodzina ta została początkowo zdefiniowana jako przedstawiciele dużych karnozaurów. Niektórzy sugerują nawet, że rodzinę tą należy zaliczyć do nadrodziny Torvosauroidea. Polskie badaczki uważają jednak, iż Deinocheirus należał do kladu Coelurosauria. Z pewnością można odrzucić możliwość jego przynależności do największych w obrębie tej grupy- tyranozauroidów (tyranozaurydy posiadały zredukowane kończyny przednie; jeśli okazałoby się, że Deinocheirus rzeczywiście nim był, to musiałby osiągać nieprawdopodobne rozmiary! Jest to jednak niezbyt możliwe; proporcje ciała miał prawdopodobnie takie jak Ornithomimus). W 1976 roku Barsbold zaproponował utworzenie dla rodziny Deinocheiridae oraz nadrodziny Therizinosauroidea nowy klad o nazwie Deinocheirosauria. Swój pogląd oparł na budowie kończyn przednich tych teropodów. Ostatecznie odrzucono jego propozycję, tworząc jednocześnie dla terizinozauroidów klad Segnosauria (Therizinosauria). Deinocheirus jest obecnie uznawany za ornitomimozaura. Szacuje się, iż osiągał on od 7 do 12 metrów długości i ok. 1 tonę wagi.
Makovicky wyraźnie stwierdza, iż deinocheir to raczej prymitywny ornitomimozaur, ponieważ brak u niego jakichkolwiek typowych cech dla tej grupy. Mimo to, nie ma co do tego stuprocentowej pewności. Nawet przeprowadzona analiza klasyfikacji teropodów (Kobayashi i Barsbold) nie stwierdza jednoznacznie, iż rodzina Deinocheiridae należy do Ornithomimosauria. Według niektórych, takson ten jest nieaktywny, a samego dinozaura klasyfikują w obrębie kladu Ornithomimosauriformes.
Spis gatunk??w:
Deinocheirus- H. Osm??lska i E. Roniewicz, 1970
Deinocheirus mirificus- H. Osm??lska i E. Roniewicz, 1970
Literatura:
1) Osm??lska, H. & E. Roniewicz, 1970. Deinocheiridae, a new family of theropod dinosaurs. Palaeontologica Polonica 21: 5-19.
2) Makovicky, P.J., Y. Kobayashi & P.J. Currie, 2004. Ornithomimosauria. in D.B. Weishampel, P. Dodson & H. Osm??lska (eds.), The Dinosauria, Second Edition. University of California Press, Berkeley.
3) Kobayashi, Y. & R. Barsbold, 2006. Ornithomimids from the Nemegt Formation of Mongolia. J. Paleont. Soc. Korea 22 (1): 195-207.
4) Lambert, D., 1983. A Field Guide to Dinosaurs. Avon Books, New York.
5) Paul, G.S., 1988. Predatory Dinosaurs of the World. Simon & Schuster, New York.
6) Rozhdestvensky, A.K., 1970. Giant claws of enigmatic Mesozoic reptiles. Paleontological Journal 1970 (1): 117-125.

Tak byĂ? mo??e wyglĂ?da?? Deinocheirus