[OPIS] Dacentrurus - dacentrur

[nazuul]

Dacentrurus (dacentrur)
Długość: 7-8 m
Masa: 3-5 t
Miejsce występowania: Wielka Brytania (Kimmeridge Clay), ?Francja, ?Hiszpania, ?Portugalia
Czas występowania: 156-153 (?-140) Ma
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Thyreophora
Stegosauria
Stegosauridae
Dacentrurinae


Wstęp
Dacentrurus ("bardzo ostry ogon") to duży stegozauryd znany z późnej jury i być może wczesnej kredy z terenów Europy. Jest to pierwszy znaleziony przedstawiciel Stegosauria, a jego poprzednia nazwa - Omosaurus, okazała się być zajęta przez fitozaura. Decentrur wcią…ż pozostaje mało znany. Osiągał 7-8 m długości (Galton i Upchurch, 2004; Naish i Martill, 2007; Paul, 2010) a niektóre pozostałości z Kimmeridge Clay wskazują na ok. 10 m (Naish, online), o ile do niego należą (być może chodzi o holotyp).

Budowa
Dacentrurus miał zapewne podwójny rzą…d niewielkich, trójką…tnych kolców na grzbiecie i cztery pary kolców na ogonie, podobnie jak np. Kentrosaurus. Miał także typowy dla stegozaurydów tzw. "thagomizer" na końcu ogona - były to cztery ostre kolce służą…ce do obrony przed wielkimi drapieżnikami, jak Allosaurus czy Torvosaurus. Jego kończyny przednie były dość długie w porównaniu do tylnych.

Materiał kopalny
Holotyp (BMNH 46013) pochodzi z Anglii - hrabstwo Wiltshire (osady Kimmeridge Clay). Są to 3 kręgi szyjne, 16 grzbietowych, 11 ogonowych, kości: ramienna, promieniowa, łokciowa, kości śródręcza, blok biodrowo-krzyżowy, kości kulszowe i łonowe, kość udowa (>1,2 m), piszczel, kość piętowa, kości śródstopia, płyta i kolec ogonowy.

Odnalezione szczą…tki zaliczone do Dacentrurus z kimerydu, wczesnego tytonu i tytonu-berriasu (156-140 Ma) Francji, Hiszpanii i Portugalii są… zbyt fragmentaryczne aby określić przynależność gatunkową…, a nawet rodzajową…. Zostały więc przedzielone przez Maidment i in. (2008) do Dacentrurus sp. Odkrycie Miragaia dodatkowo zaciemnia ten obraz.

Nieco bardziej kompletny materiał z Portugalii różni się nieznacznie od holotypu dacentrura i pochodzi z młodszych osadów (wczesny berias - 145-142 Ma), lecz zdaniem Maidment i in. (2008) jest zbyt niekompletny aby nazwać nowy gatunek. Łą…cznie znaleziono tam 5 osobników.

Filogeneza
Analizy kladystyczne wskazują…, że Dacentrurus jest najbardziej bazalnym przedstawicielem rodziny Stegosauridae i jako jedyny wśród nich nie należy do podrodziny Stegosaurinae. Jednak najnowsze analizy (Mateus i in., 2009; Maidment, 2010), uwzględniające jego siostrzany takson Miragaia, wykazały, że Dacentrurus jest zaawansowanym stegozaurydem.

Etymologia
Nazwa Dacentrurus odnosi się do jego opancerzenia - dużych kolców ogonowych; z greki: da (bardzo) + kentron (ostroga, kolec) + oura (ogon). Epitet gatunkowy (armatus) zapewne także się z wiąże z jego uzbrojeniem.


Dacentrurus Lucas, 1902
=Omosaurus Owen, 1875 (zajęta Leidy, 1856)
=Dacentrurosaurus Hennig, 1925
Dacentrurus armatus (Owen, 1875) Lucas, 1902
=Omosaurus armatus Owen, 1875
=Stegosaurus armatus (Owen, 1875) Lydekker, 1890
=Omosaurus lennieri Nopcsa, 1911
=Dacentrurosaurus armatus (Owen, 1875) Hennig, 1925
D. hastiger (Owen, 1877) Hennig, 1915 nomen dubium
=Omosaurus hastiger Owen, 1877
=Stegosaurus hastiger (Owen. 1877) Lydekker, 1890
D. durobrivensis (Hulke, 1877) Hennig, 1915 =Lexovisaurus durobrivensis
D. phillipsi (Seeley, 1892–1893) Hennig, 1915 nomen dubium
=Omosaurus phillipsi Seeley, 1892–1893


Holotyp:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Dacen ... lotype.jpg

Rekonstrukcja:
http://paleo-king.deviantart.com/art/Th ... -144708573

Bibliografia:
Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley, 343-362.

Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459

Maidment, S.C.R. (2010) "Stegosauria: a historical review of the body fossil record and phylogenetic relationships" Swiss Journal of Geosciences, 103(2), 199-210. doi: 10.1007/s00015-010-0023-3

Mateus, O., Maidment, S.C.R. & Christiansen, N.A. (2009) "A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs" Proceeding of the Royal Society B 276, 1663, 1815-1821. doi: 10.1098/rspb.2008.1909

Naish, D. & Martill, D. M. (2007) "Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: basal Dinosauria and Saurischia" Journal of the Geological Society, London, 164, 493-510.

Naish, online: http://dml.cmnh.org/2000Aug/msg00427.html

http://www.dinosauria.com/dml/names/dinod.htm

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

[Tomasz Singer]

Można jeszcze dodać, że jego szczątki znalezione w Portugali datowane są również na wczesny berias.

[Broker]

Ja bym chciał tylko zauwazyć, że jeżeli by osiągał te 10 metrów, to masa byłaby zdecydowanie większa. Myśle, że wynosiła by koło 5 ton, może i więcej. Więc może by napisać 7-10 m i ciężar 3-5 t??

[nazuul]

Dopisałem jeszcze o Stegosaurus homheni.
Tylko nie jestem pewnien czy spis gatunków jest prawidłowy w sensie formalnym (nawiasy, rok z literką "a" itp.)

Mi się wydaje, że Middle Oxford Clay to nie nazwa geograficzna, tylko wydzielenie (lito)stratygraficzne. Napisałbym, że holotyp pochodzi ze środkowej części iłów z Oksfordu.

Czyli zamiast "Kimmeridge Clay" powinno być "ił kimerydzki" albo "iły z Kimmeridge"?

[Daniel Madzia]

Stegosaurus homheni, dawniej Wuerhosaurus homheni

Czy gatunek homheni nalezy do rodzaju Wuerhosaurus, czy Stegosaurus, to taksonomiczna opinia autorow. Niektorzy naukowcy by sie z rezultatami Maidment i in. (2008) nie zgodzili. Czyli osobiscie bym napisal o nowych publikacjach i niepewnym statusie rodzaju Wuerhosaurus, ale nie uznawal bym go od razu za synonim stegozaura.

[nazuul]

Ok, wykreśliłem wogóle o tym.
EDIT
Bardzo się cieszę że pierwszy z moich opisów trafiła na stronę. Jednak mam kilka małych uwag - pogrubiłem nazwy dinozaurów aby stworzyć linki odsyłające do nich właśnie (Allosaurus juz istnieje w ED). Zobaczyłem takie coś w ED i uznałem że to fajny pomysł, więc chciałem tez coś takiego zrobić z dacentrurem.
UwaĹźam takĹźe Ĺźe informacja o formacjach w ktĂłrych znaleziono dinozaura jest waĹźna i powinno sie ja wstawiac na stronke.
Jeszcze okres występowania: między "157-150 (142?) Ma" a "157-150 (do 142?) Ma" jednak jest roznica.

[Dino]

OK, zmiany wprowadzone ;)
Nr 526 w ED:
http://www.dinozaury.com/index.php?opti ... ew&id=1033

[Tomasz Singer]

Tu moja pamiątka z wizyty w Museum Natural History w Londynie, z sali poświęconej Mary Anning. To jest prawdopodobnie holotyp lub jego odlew. Rzeczywiście wyglądał na dużego dinozaura i mógł mieć rzeczywiście co najmniej 7m długości.
Autorem zdjęcia jest Tomasz Galikowski, ale mam prawo wykorzystania tego zdjęcia.

[szerman]

Czy można go użyć również w ED?

[nazuul]

Mary Anning zapewne. Potwierdzam, że to okaz typowy (lub jego odlew) https://www.biodiversitylibrary.org/page/47522979

[Tomasz Singer]

Tak, chodzilo o Mary Anning, juz poprawione.
Jak najbardziej można użyć w ED.

[Lythronax]

Dacentrurus