Długość: 0,8 – 2 m (zależne od gatunku)
Masa: 10 – 25 kg (zależne od gatunku)
Czas: walanżyn – alb; 136 – 100 Ma (zależne od gatunku)
Miejsce: Mongolia, Chiny, ?Rosja, ?Tajlandia (zależne od gatunku)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Ornithischia
Genasauria
Cerapoda
Heterodontosauriformes
Marginocephalia
Ceratopsia
Psittacosauridae
Ogólny opis rodzaju:
Psittacosaurus to rodzaj ceratopsa z okresu wczesnokredowego, którego skamieniałości odkrywane były niemal w całej Azji. Szczą tki te pochodzą zazwyczaj z przedziału czasowego od 136 do 100 milionów lat temu (chociaż niektóre bywają starsze). Nazwa rodzajowa pochodzi z języka greckiego od słów ψιττακος/psittakos (papuga) oraz σαυρος/sauros (jaszczur) i oznacza w dosłownym tłumaczeniu "papuzi jaszczur". Spośród osiemnastu znanych gatunków jedynie osiem jest ważnych. Pozostałe zsynonimizowano lub uznano za niepewne. Psittacosaurus należy wraz z nieco prymitywniejszym Hongshanosaurus oraz wą tpliwymi "Psittacosaurus" sibiricus, "Psittacosaurus" sattayaraki i Luanpingosaurus do wczesnej rodziny ceratopsów Psittacosauridae. Psittakozaur pozostaje jak dotą d jednym z najbardziej poznanych dinozaurów.
Formalnie opisane gatunki:
Psittacosaurus mongoliensis
Długość: do 2 m
Masa: do 25 kg
Miejsce: Pustynia Gobi (Mongolia), północne Chiny
Czas: apt - alb; 125 - 100 Ma
Psittacosaurus mongoliensis to gatunek typowy psittakozaura, opisany przez amerykańskiego paleontologa Henry'ego Fairfielda Osborna w 1923 roku. Szczą tki tego dinozaura zostały po raz pierwszy odkryte podczas trzeciej ekspedycji Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej (American Museum of Natural History) na Pustynię Gobi w Mongolii. Odnaleziono wówczas holotyp Psittacosaurus mongoliensis (AMNH 6254) oraz skamieniałości innych, znanych współcześnie dinozaurów: Protoceratops, Oviraptor i Velociraptor. Późniejsze ekspedycje organizowane przez mongolskich, rosyjskich, chińskich, polskich, japońskich, amerykańskich oraz kanadyjskich paleontologów (do Chin oraz Mongolii), przyniosły wiele nowych odkryć, w których jednymi ze znalezisk były nowe okazy tego gatunku. Szczą tki Psittacosaurus mongoliensis odnajdywane są w skałach, które datuje się na okres czasowy między aptem, a albem (wczesna kreda), czyli od ok. 125 do 100 milionów lat temu. W zależności od wieku danego okazu, znamy obecnie skamieniałości osobników, których długość waha się od 13 cm do 2 m. Czaszka P. mongoliensis jest płaska na szczycie, posiada z tyłu trójką tne wgłębienie. Zaczą tki kryzy stanowi długa kostna krawędź kości zębowej, co nie jest zbyt widoczne u bardzo podobnych gatunków P. meileyingensis i P. major. P. mongoliensis jest najdłuższym gatunkiem z rodzaju Psittacosaurus.
Protiguanodon mongoliense & Psittacosaurus protiguanodonensis = Psittacosaurus mongoliensis
Kiedy pierwsze szczą tki Psittacosaurus mongoliensis zostały w 1923 roku opisane przez Osborna jako Protiguanodon mongoliense (uznał bowiem, iż chodzi o przodka ornitopoda Iguanodon), inni paleontolodzy opisywali pod tą nazwą także fragmentaryczne szczą tki właściwego iguanodona. Wśród skamieniałości objętych wspólna nazwą Protiguanodon dokonano identyfikacji rodzaju Iguanodon, co stało się powodem unieważnienia protiguanodona. W 1958 roku chiński paleontolog Yang Zhongjian (później znany jako C.C. Young) opisał pozostałe szczą tki jako Psittacosaurus protiguanodonensis. Obecnie gatunek ten jest uważany za Psittacosaurus mongoliensis, a Protiguanodon mongoliense i Psittacosaurus protiguanodonensis zostały do tej nazwy zsynonimizowane.
Psittacosaurus osborni = Psittacosaurus mongoliensis
W 1931 roku C.C. Young opisał nowy gatunek Psittacosaurus, na podstawie niekompletnej czaszki odkrytej w Mongolii Wewnętrznej (Chiny). Szczą tki te zostały nazwane na cześć Henry’ego Fairfielde Osborna, który opisał Psittacosaurus (= Protiguanodon). Obecnie paleontolodzy są dzą , że jest to synonim P. mongoliensis. Psittacosaurus osborni pochodzi z tego samego okresu co on.
Psittacosaurus tingi = Psittacosaurus mongoliensis
C.C Young opisał nowy gatunek Psittacosaurus tingi w tym samym roku (1931) co P. osborni. Odkryte szczą tki tego okazu składają się na kilka fragmentów czaszki. Badacz zsynonimizował jednak ten gatunek do Psittacosaurus osborni. Obecnie jest to synonim P. mongoliensis.
Psittacosaurus sinensis
Długość: do 1,1 m
Masa: ok. 14 kg
Miejsce: formacja Qingshan, Chiny
Czas: apt - alb; 125 - 100 Ma
W roku 1950 nowy gatunek psittakozaura został odnaleziony w chińskiej formacji Qingshan w prowincji Shandong (w skałach alb - apt; 125 - 100 Ma). C.C. Young nazwał go Psittacosaurus sinensis. Psitakozaur ten, mimo iż pochodzi z tego samego przedziału czasowego co P. mongoliensis to wykazuje znaczne różnice. Skamieniałości tego gatunku wykazują ponad dwadzieścia cech, które pozwalają go zaliczyć do innego gatunku. Indywidualności te ujawniają się w szczególności w budowie czaszki. Odkryte szczą tki tego gada to kilka kompletnych czaszek i szkieletów (niektóre należą ce do P. mongoliensis). Podstawowe różnice między Psittacosaurus sinensis, a Psittacosaurus mongoliensis to rozmiar czaszki. U pierwszego z nich jest ona mniejsza (podobnie jak zęby). Ponadto kości jugale posiadają poprzeczne wyrostki tworzą ce tzw. "róg", który występuję także u gatunków P. sibiricus i P. lujiatunensis. Znajdują się one tuż za oczami po bocznej stronie głowy. Najdłuższa znana czaszka P. sinensis ma 11,5 cm długości.
Psittacosaurus youngi = Psittacosaurus sinensis
Gatunek ten został opisany przez chińskiego paleontologa Zhao Xijina w roku 1962. Badacz uznał, iż jeden z okazów odkrytych przez C.C Young to nowy takson. Ponieważ jednak materiał Psittacosaurus youngi (fragmentaryczne szkielet i czaszka) zostały odkryte w skałach z tego samego okresu P. sinensis (a różnice nie są znaczą ce), obecnie jest on uważany za jego młodszy synonim.
Psittacosaurus xinjiangensis
Długość: ??? m
Masa: ??? kg
Miejsce: region Xinjiang, Chiny
Czas: ?walanżyn - alb; ?136 - 112 Ma
W roku 1988 Zhao i Paul Sereno opisali nowy gatunek Psittacosaurus xinjiangensis. Nazwa gatunkowa pochodzi od autonomicznego regionu Xinjiang w Chinach. Jego szczą tki pochodzą sprzed ?136 – 112 milionów lat. Gatunek ten odróżnia się kością jugale z frontalnie zakończonym wyrostkiem. Kości biodrowe ulegają u dinozaura tego pewnemu, charakterystycznemu tylko dla k. długich procesowi panewki stawu biodrowego (acetabulum).
Psittacosaurus meileyingensis
Długość: ok. 1 m
Masa: ok. 15 kg
Miejsce: formacja Jiufotang, Chiny
Czas: późny barrem - ?alb; 125 - ?110 Ma
Drugim gatunkiem opisanym w roku 1988 przez Sereno i Zhao (oraz dwoma chińskimi studentami) jest Psittacosaurus meileyingensis z formacji Jiufotang, niedaleko miasta Meileyingzi (północne Chiny). Psitakozaur ten znany jest z czterech kompletnych czaszek i jednego (powią zanego z nimi) szkieletu, które odnaleźli w 1973 roku chińscy paleontolodzy. P. meileyingensis jest wraz z P. major psittakozaurem o najkrótszym pysku. Mimo jednak, że te dwa gatunki są w pewnym stopniu podobne, ten drugi wykazuje bliższe pokrewieństwo filogenetyczne z P. lujiatunensis. Czaszka Psittacosaurus meileyingensis mierzy 13,7 cm długości.
Psittacosaurus neimongoliensis
Długość: 1,3 - ?1,5 m
Masa: ok. 14 kg
Miejsce: formacja Eijnhoro, Chiny
Czas: ?barrem - alb, ok. 125 Ma
Ten gatunek psittakozaura został opisany przez kanadyjskiego paleontologa Dale Russella i chińskiego Zhao w roku 1996. Nazwa Psittacosaurus neimongoliensis pochodzi od Mongolii Wewnętrznej w Chinach (nie będą ca właściwą Mongolią ), gdzie go odnaleziono. Oznacza ona w dosłownym tłumaczeniu "niemongolski papuzi jaszczur". Odkryte skamieniałości to prawie kompletny szkielet z czaszką , kości biodrowymi, k. kończyn oraz kręgami (odkryte w formacji Eijnhoro). Długość typowej czaszki tego gatunku wynosi 13 cm. P. neimongoliensis jest w pewnym stopniu problematyczny ze względu na swoje rozmiary. Z pewnością był mniejszy od swojego bliskiego krewnego P. mongoliensis, ale mimo to dokładne szacunki na temat jego długości i masy nie istnieją .
Psittacosaurus ordosensis
Długość: 0,8 – 0,9 m
Masa: ok. 12 kg
Miejsce: Mongolia Wewnętrzna, Chiny
Czas: ?barrem; 130 - 125 Ma
Russell i Zhao opisali nowy gatunek Psittacosaurus ordosensis w roku 1996, który odkryto w prefekturze Ordos w Mongolii Wewnętrznej (Chiny). Dinozaur ten jest znany z kompletnego szkieletu i fragmentów czaszki. Jako Psittacosaurus ordosensis referowane są jednak tylko kości czaszkowe (w tym żuchwa) oraz k. śródstopi. Pozostałe szczą tki należą prawdopodobnie do trzech innych gatunków. Niekiedy jednak zaliczane są one do omawianego psittakozaura lub odkrytego w formacji Eijnhoro P. neimongoliensis. Psittacosaurus ordosensis to najmniejszy znany gatunek Psittacosaurus. Jego czaszka mierzy zaledwie 9,5 cm długości
Psittacosaurus lujiatunensis
Długość: do 1,8 m
Masa: ok. 20 kg
Miejsce: formacja Yixian, Chiny
Czas: barrem - wczesny apt, 128 - 125 Ma
Psittacosaurus lujiatunensis został opisany w roku 2006 przez chińskiego paleontologa Zhou Chang-Fu oraz trzech chińskich studentów paleontologii, jako jeden z najstarszych gatunków Psittacosaurus. Cztery czaszki tego dinozaura odkryto w formacji Yixian w prowincji Liaoning (Chiny). Według autorów opisu zwierzę to żyło w okresie między 128, a 125 milionów lat temu (barrem - wczesny apt). P. lujiatunensis żył jednocześnie z innym psittakozaurydem Hongshanosaurus, którego odnaleziono w tych samych skałach. Typowa czaszka tego gatunku mierzy 19 cm, a najdłuższa ma 20,5 cm, co czyni dinozaura tego mniejszym niż P. mongoliensis i P. sibiricus. Cechami najbardziej odróżniają cymi go od innych psittakozaurów jest w szczególności występowanie kilku prymitywnych cech, które u późniejszych gatunków zanikły. Holotyp (ZMNH M8137) składa się na prawie kompletną czaszkę z dolną szczęką . Paratypy to: ZMNH M8138 (prawie kompletna czaszka i trzy kręgi szyjne), PKUP V1053 (kompletna czaszka i fragmenty szczęki dolnej osobnika młodocianego) oraz PKUP V1054 (prawie kompletna czaszka z dolną szczęką oraz pierwszy kręg szyjny- atlas).
Psittacosaurus major
Długość: 1-1,5 m
Masa: do 15 kg
Miejsce: formacja Yixian, Chiny
Czas: wczesny barrem; ok. 130 Ma
Psittacosaurus major z wczesnokredowych skał formacji Yixian niedaleko miasta Beipiao (Chiny). P. major (nazwa pochodzi od długiej, nietypowej czaszki) został opisany przez Sereno, Zhao i dwóch studentów w roku 2007. Znany jest prawie kompletny szkielet z czaszką , które przypominają pod pewnym względem P. lujiatunensis, opisanego przez badaczy rok wcześniej. Czaszka mierzy 20,3 cm i jest dłuższa od kości udowej, której dł. To 19,7 cm. Typowe kości długie są mniej więcej tej samej długości co u P. mongoliensis, ale niektóre mają większe rozmiary. Kostne wyrostki kości jugale są natomiast dłuższe niż u P. sinensis, P. lujiatunensis i P. xinjiangensis. Podstawą do uznania go za nowy gatunek były niektóre odmienne cechy odkrytej czaszki, która wyraźnie różni się od tej jaką znamy u Psittacosaurus mongolensis. "Postkrania" (szkielet pozaczaszkowy) jest u niego prawie cztery razy mniejsza, a widoczne już u psitakozaurydów tworzą ce się kości napotyliczne są wyją tkowo duże. Sama czaszka w porównaniu z resztą ciała jest nieproporcjonalna. Autorzy opisu są dzą , iż z pewnością nie mamy do czynienia ze zjawiskiem dymorfizmu płciowego, gdyż ten u rodzaju Psittacosaurus nie jest aż nadto widoczny, a odmienne cechy występują ce u Psittacosaurus major nie zostały jak dotą d zauważone i zdefiniowane u innych gatunków psittakozaura. Nie wykluczają jednak, że wiele nieformalnych gatunków może być jego synonimem.
Gatunki niepewne:
?Luanpingosaurus (nomen nudum/? = Psittacosaurus)
Miejsce: formacja Huajiying (Chiny)
Czas: ?berrias - walanżyn; ?145 – 136 Ma
Rodzaj Luanpingosaurus został opisany przez Chenga (vide Chen) w roku 1996, jako niezaklasyfikowany dinozaur. Badacz wskazywał na przynależność do trzech różnych grup- zauropodomorfów, teropodów lub cerapodów (ornitopody + marginocefale). W roku 2000 Wang i in. zaklasyfikowali Luanpingosaurus jako synonim Psittacosaurus. Nie jest to pewne ponieważ szczą tki tego niepewnego dinozaura są jak dotą d najstarszymi w obrębie rodziny Psittacosauridae. Jeśli byłby to psittakozaur, jednocześnie zyskałby miano najstarszego gatunku. Jak dotą d luanpingozaur uważany jest za rodzaj wymagają cy weryfikacji i ponownego opisania (nomen nudum). Gatunek typowy to Luanpingosaurus jingshanensis.
Psittacosaurus chaoyoungi (nomen dubium)
Długość: ??? m
Masa: ??? kg
Miejsce: prowincja Liaoning, Chiny
Czas: późna jura - wczesna kreda, ok. 150 Ma
Psittacosaurus chaoyoungi został opisany w roku 1983 roku przez Wanga, na podstawie fragmentarycznych szczą tków czaszki odkrytych w Chinach. Obecnie jest to gatunek wadliwy (nomen dubium), prawdopodobnie wymagają cy ponownej weryfikacji. Być może synonim Chaoyangsaurus (osobiste spostrzeżenia D.A. Russela).
Psittacosaurus guyangensis (?nomen dubium)
Długość: ??? m
Masa: ??? kg
Miejsce: Guyang, Chiny
Czas: apt – alb; 125 – 100 Ma
Czaszka tego gatunku została odnaleziona w Guyang w Mongolii Wewnętrznej (Chiny). Opisał ją Cheng w roku 1983. Pomimo, iż gatunek jest w pewnym stopniu podobny do P. mongoliensis, przez większość badaczy uważany jest za takson ważny. Według niektórych może on być jego synonimem. Jak dotą d ma on pozycje niepewną , aczkolwiek nadal jego nazwa gatunkowa obowią zuje. Prawdopodobnie nomen dubium.
Psittacosaurus mazongshanensis (nomen dubium)
Długość: ??? m
Masa: ??? kg
Miejsce: prowincja Gansu, Chiny
Czas: barrem; 130 – 125 Ma
Psittacosaurus mazongshanensis to opisany w roku 1997 przez chińskiego paleontologa Xu Xinga gatunek psittakozaura. Znane szczą tki tego zwierzęcia (IVPP V12165) to kompletna czaszka oraz powią zane z nią kręgi i kości przednich kończyn. Materiał ten odnaleziony został w prowincji Gansu w Mongolii Wewnętrznej (Chiny). Nazwa gatunkowa Psittacosaurus mazongshanensis pochodzi od Gór Mazongshan, ską d pochodzą skamieniałości gada. W 2000 roku Sereno zasugerował, że gatunek ten to nomen dubium, gdyż jego cechy typowe występują u innych znanych psittakozaurów, a powią zane ze sobą szczą tki mogą należeć do zupełnie innych znanych gatunków. Inni paleontolodzy są skłonni jednak zaklasyfikować Psittacosaurus mazongshanensis jako niezaklasyfikowanego psittakozauryda (Psittacosauridae incertae sedis), pomimo że jego pozycja w rodzaju Psittacosaurus jest pewna.
"Psittacosaurus" sattayaraki (Ceratopsia/?Psittacosauridae icertae sedis)
Długość: do 1 m
Masa: ok. 12 kg
Miejsce: formacja Khok Kruat, Tajlandia
Czas: alb - apt; 125 - 100 Ma
Gatunek ten został opisany przez francuskiego paleontologa Erica Buffetauta oraz tajskiego studenta Varavudha Suteethorna, na podstawie szczą tków odkrytych w formacji Khok Kruat (Tajlandia) w roku 1992, jako Psittacosaurus sattayaraki. Jego holotyp (TF 2449) składa się z kości zębowej, zębów i (prawdopodobnie) fragmentu szczęki. Psittacosaurus sattayaraki różni się od innych opisanych form Psittacosaurus morfologią zębów oraz mniejszym niż u Psittacosaurus mongolensis wybrzuszeniem bocznym żuchwy. Zęby tajlandzkiego psitatkozaura są mniejsze niż u Psittacosaurus mongoliensis, ale mogły one należeć do młodocianego osobnika o dojrzałym przyroście. Wszystko wskazuje więc na to, iż mamy do czynienia z nowym gatunkiem o nieokreślonej filogenezie. Według Sereno (2000) dinozaur ten to nowy, niezaklasyfikowany rodzaj ceratopsa (Ceratopsia incertae sedis), który nieformalnie powinien nosić nazwę "Psittacosaurus" sattayaraki (nomen nudum). Według najbardziej prawdopodobnej wersji jest to być może nowy takson w obrębie rodziny Psittacosauridae, ale równie dobrze może on być przedstawicielem innej prymitywnej rodziny ceratopsów lub bazalnym członkiem tej grupy. Mimo tej ogólnie dobrze przyjętej tezy w roku 2002 autorzy oryginalnego opisu opublikowali nowy obraz swojego dinozaura, w którym przedstawiają nowe cechy "P". sattayaraki charakterystyczne właśnie dla rodzaju Psittacosaurus. Gatunek ten osią gał prawdopodobnie takie same rozmiary co P. sinensis.
"Psittacosaurus" sibiricus (Psittacosauridae increate sedis)
Długość: ok. 2 m
Masa: 20-25 kg
Miejsce: obwód Kemerowski, Syberia, Rosja
Czas: alb - apt; 125 - 100 Ma
W roku 1950 rosyjscy paleontolodzy odnaleźli na Syberii w obwodzie Kemerowskim nowy gatunek Psittacosaurus sibiricus. Dwa bardziej kompletne szkielety z Syberii zostały odkryte podczas ekspedycji w roku 1990 co pozwoliło na bardziej dokładne poznanie tego psittakozaura. Nazwę rodzajową w 2000 roku nadali Voronkevich i Averianov, ale autorami oficjalnego opisu są również dwaj inni rosyjscy paleontolodzy- Leschinskiy i Maschenko. Do niedawna P. sibiricus uważany był za największy gatunek Psittacosaurus. Jego czaszka ma 20,7 cm długości, a kość udowa 22,3 cm. Szyja jest dłuższa niż u innych gatunków, a jej długość 15 – 18% długości czaszki. Kości napotyliczne są już silnie uwydatnione. Kostne wyrostki znajdują się tuż za oczami i lekko wystają ponad płaski szczyt czaszki. Morfologia czaszki przypomina w pewnym stopniu późniejsze ceratopsy. Szczególnie odmienna jest struktura "prakryzy" oraz minimalnej kostnej narośli na pysku, które zbliżają Psittacosaurus sibiricus do bazalnych neoceratopsów. Z powodu tych właśnie różnic gatunek ten wyłą czany jest z rodzaju Psittacosaurus i określany nieformalną nazwą "Psittacosaurus" sibiricus. Dinozaur jest aktualnie uważany za psitakozauryda trudnego do zaklasyfikowania (Psittacosauridae incertae sedis). Nie jest to jednak do końca oczywiste, ponieważ w swojej pracy z roku 2006 Averianov i in. potwierdzają monofiletyczność rodzaju Psittacosaurus, a tym samym również przynależność syberyjskiego psittakozauryda do owego taksonu.
Gatunki nieopisane:
Psittacosaurus sp. (SMF R 4970) zaliczony do rodzaju Psittacosaurus jest prawdopodobnie nowym gatunkiem, który jeszcze nie otrzymał formalnej nazwy. Spośród wielu okazów oznaczanych jako Psittacosaurus sp. szczą tki tego okazu są wyją tkowe. Jego szkielet wykazuje pewne rodzaju mozaikę cech znanych gatunków psittakozaura, aczkolwiek najwięcej podobieństw istnieje w wypadku Psittacosaurus mongoliensis. Gatunek ten charakteryzuje się o wiele dłuższa szyją niż u znanych nam formalnie opisanych. Budowa wyrostków kręgowych także jest specyficzna- są coraz dłuższe i lekko zwężają się w kierunku miednicy. Najbardziej jednak w oczy rzucają się skamieniałe odciski rzekomych piór na ogonie. Ich obecność u Psittacosaurus jest spekulowana, gdyż wśród tylu odkrytych skamieniałości nie natrafiono na coś podobnego. Część badaczy sugeruje, iż posiadały je jedynie młode psittakozaury- pióra pomagały im zapewne w kamuflażu i lepszym komunikowaniu się między sobą . Inna teoria zakłada, że także dorosłe osobniki posiadały ową ozdobę, mają cą zastosowanie podczas godów. Nie wykluczone jednak, że pióra te występowały tylko u jednego gatunku lub są jedynie wynikiem jakiegoś przypadkowego procesu.
Inne ciekawe znalezisko pochodzi z formacji Yixian w prowincji Liaoning (Chiny). Odkryte w tamtym rejonie skamieniałości pochodzą od ok. 200 osobników, które reprezentują w części nowe gatunki Psittacosaurus. Aktualnie część z nich jest nieformalnie opisana, aczkolwiek na kompletną publikację z wszystkimi opisami nowych gatunków, przyjdzie nam zapewne jeszcze poczekać. W Cretaceous Research opublikowano streszczenie pracy Mayr, Gerald, Peters, D. Stephan, Plodowski, Gerhard & Vogel, Olaf. (2002). Bristle-like integumentary structures at the tail of the horned dinosaur Psittacosaurus. Naturwissenschaften 89: 361–365, w którym mowa jest m.in. o nowym gatunku z charakterystyczną szczecino-podobną pokrywą ciała. Znalezisko to może ponadto potwierdzić obecność u psittakozaurów piór lub (o czym mowa w pracy) szczeciny.
W latach 2005-2006 w Mongolii Bolortsetseg Minjin i Jack Horner odkryli ponad 100 szkieletów Psittacosaurus. Większość należała do P. mongoliensis, ale niektóre reprezentują nowy gatunek oznaczony nieformalnie nazwą Psittacosaurus sp. Szczą tki tego nowego gatunku należą do 34 młodocianych osobników o długości nieprzekraczają cej 50 cm.
Spis gatunków:
Psittacosaurus Osborn, 1923
= Protiguanodon Osborn, 1923
= ?Luanpingosaurus Cheng, 1996/ Chen, 1996 (nomen nudum)
Psittacosaurus mongoliensis Osborn, 1923
= Protiguanodon mongoliense Osborn, 1923
= Psittacosaurus osborni C.C Young, 1931
= Psittacosaurus tingi C.C Young, 1931
= Psittacosaurus protiguanodonensis C.C Young, 1958
Psittacosaurus sinensis Yang, 1958
= Psittacosaurus youngi Zhao Xijin, 1962
Psittacosaurus xinjiangensis Sereno i Zhao, 1988
Psittacosaurus neimongoliensis Russell i Zhao, 1996
Psittacosaurus ordosensis Russell i Zhao, 1996
Psittacosaurus mazongshanensis Xu, 1997
Psittacosaurus lujiatunensis Zhou, C.-F., Gao, K.-Q., Fox, R., i Chen, S.-H., 2006
Psittacosaurus major Sereno, Zhao, X.-J, Brown i Tan, L., 2007
?Psittacosaurus guyangensis Cheng, 1986 (?nomen dubium)
?Psittacosaurus meileyingensis Sereno, Chao, Cheng i Rao, 1988 (nomen dubium)
?Psittacosaurus chaoyoungi Wang, 1983 (nomen dubium/? = Chaoyangsaurus)
"Psittacosaurus" sattayaraki Buffetaut i Suteethorn, 1992 (Ceratopsia/ Psittacosauridae incertae sedis)
"Psittacosaurus" sibiricus Voronkevich i Averianov/ Leschinskiy, Voronkevich, Maschenko i Averianov, 2000 (Psittacosauridae incertae sedis)
