ChciaĹbym zwrĂłciÄ uwagÄ na kilka spraw:
1) Badania dwĂłch inĹźynierĂłw z Uniwersytetu Stanforda w Palo Alto- Johna Hutchinsona i Mariano'a Garcia'e z 2002 roku:
Naukowcy stwierdzili, Ĺźe aligatory majÄ
o poĹowÄ mniejszÄ
masÄ miÄĹni koĹczyn niĹź powinny, gdyby miaĹy biegaÄ szybko i tak jak dwunoĹźne dinozaury poruszaÄ siÄ na tylnych koĹczynach. KurczÄta natomiast majÄ
miÄĹnie koĹczyn tylnych niemal dwukrotnie wiÄksze niĹź byĹyby im niezbÄdne do biegania. Obliczenia te zgadzajÄ
siÄ z doskonale znanym faktem, Ĺźe ptaki takie jak kury sÄ
Ĺwietnymi biegaczami, podczas gdy aligatory poruszajÄ
siÄ stosunkowo wolno i wykorzystujÄ
do tego wszystkie cztery koĹczyny. Gdyby tyranozaury byĹy szybkobiegaczami, muskulatura ich tylnych koĹczyn musiaĹaby - zgodnie z zaĹoĹźonym modelem - siÄgaÄ powyĹźej 80% caĹej masy ciaĹa. U kurczÄ
t odsetek przypadajÄ
cy na te miÄĹnie wynosi okoĹo 18%. WielkoĹÄ ta zmienia siÄ wraz z rozmiarami ciaĹa - gdyby ptaki te miaĹy takÄ
samÄ
wielkoĹÄ jak tyranozaury, odsetek ten wyniĂłsĹby... 99% masy ciaĹa. Co jest, oczywiĹcie, absolutnie niemoĹźliwe.
Ocena badaĹ- nie wiemy jak tak naprawde u dinozaurĂłw funkcjonowaĹy poszczegĂłlne partie ciaĹa, gdyĹź mogĹy one byÄ rĂłwnie wydajne co dzisiejszych zwierzÄ
t, ale takĹźe o wiele gorzej co jest dodatkowym plusem dla powyĹźszej hipotezy, a takĹźe mniej co skolei powoduje iĹź takie badania na nic siÄ nie zdaĹy. Ostatnio odkryty zmumifikowany hadrozaur miaĹ o wiele wiÄkszÄ
tkankÄ miÄĹniowÄ
koĹczyn niĹź do tej pory przypuszczano, a poniewaĹź miÄsieĹ ma sporÄ
gÄstoĹÄ (a co za tym idzie rĂłwnieĹź masÄ) niĹź np. tkanka tĹuszczowa czy skĂłra to masa zwierzÄcia takĹźe ulegĹa zmianie i aktualnie szacuje siÄ jÄ
na jakieĹ 25-30 t (podawane w niektĂłrych ĹşrĂłdĹach 35 jest z deczka rzesadzone). MyĹlÄ takĹźe, Ĺźe John Hutchinson i Mariano'a Garcia publikujÄ
c te wyniki zaliczyli jednak gafe- nie wziÄli pod uwage pewnej moĹźliwoĹci. SugerujÄ
, iĹź 12/13-metrowy kurczak o wyliczonych dla tyranozaura proporcjach (jako biegacz) nie mĂłgĹby istnieÄ, ale przecieĹź kurczak ma koĹci inaczej zbudowane, a jego tkanka tĹuszczowa i inne (drobniejsze elemnety wchodzÄ
ce w skĹad masy) majÄ
innÄ
masÄ.
Tyrannosaurus mĂłgĹ mieÄ zupeĹnie inaczej zbudowane koĹczyny- JeĹli przyjmiemy, Ĺźe jego ciaĹo miaĹo takie proporcje co struĹ to moĹźna powiedzieÄ, Ĺźe wcale nie niedorzecznym jest twierdzenie, iĹź faktycznie biegaĹ
2) Teza Jacka Hornera:
Na ten temat doĹc duĹźo siÄ wypowiedzieliĹcie dlatego powiem w kilku zdaniach. DoĹc wiarygodnie brzmi argument Hornera o stosunku koĹci golenia do k. udowej. WedĹug paleontologa od kampanu po późny mastrycht stosunek pomiÄdzy dĹugoĹciami tych koĹci powoli malaĹ, co moĹźe ĹwiadczyÄ o coraz to powolniejszym tyranozaurze. W okresie późnego mastrychtu, u schyĹku ery dinozaurĂłw, u
Tyrannosaurus moĹźna zauwaĹźyÄ, iĹź goleĹ jest niemal rĂłwny k. udowej!!!!
Ocena hiotezy- jedynie ten argument wydaje mi siÄ doĹc sensowny, w przeciwieĹstwie do zÄbĂłw i roli w ekosystemie biosfery późnej kredy tryanozaurĂłw. NawiÄ
Ĺźe jednak do poprzedniego punktu- otĂłz strusie uda sÄ
dobrze umiÄĹnione, a w porĂłwnaniu z resztÄ
ciaĹa- w miare i nie aĹź nadto, aby sÄ
dziÄ iĹź rzeczywiĹcie wytrawny z niego biegacz (co jest niepodwaĹźalnym faktem). jeĹli chodzi zas o goleĹ to w wypadku strusi wiele wspĂłĹnego z bieganie one nie maja jeĹli patrzeÄ ze stony umiÄĹnienia i porĂłwnujÄ
c do miÄĹni uda. Tyranozaur mĂłgĹ byÄ w podobny sposĂłb umiÄĹniony co nadrabiaĹoby jednoczeĹnie jego nietypowÄ
budowÄ (koĹÄ udowa-goleĹ). Warto rĂłwnieĹź zwrĂłciÄ uwage na palce tyranozaura (stĂłp)- rozĹoĹźyste, grube i silne, co sugeruje, iĹź bardzo duĹźy nacisk i z pewnoĹciÄ
przeciÄ
Ĺźenia na nie dziaĹaĹy( pomijam i inie komentuje teorii bagiennego tyrana).
3) Czy tyranozaur mĂłgĹ mieÄ powaĹźne trudnoĹci z upolowaniem szybkiego i zwinnego zwierzÄcia?
Wyniki badaĹ z lat 2006/2007 (podwaĹźane w Ĺwiecie anukowym); opierajÄ
siÄ na masie: Do wyliczenia, ile mĂłgĹ waĹźyÄ typowy "krĂłl dinozaurĂłw" - oraz do okreĹlenia, jak biegaĹ i zawracaĹ, naukowcy amerykaĹscy wykorzystali szczegĂłĹowe modele komputerowe. W efekcie mĂłwiÄ
o okoĹo 6-8 tonach wagi T. rexa. Przy takiej wadze nie miaĹ on szans pÄdziÄ szybciej niĹź z prÄdkoĹciÄ
40 km/h, a skrÄcenie pod kÄ
tem 45 stopni zajmowaĹo mu Ĺadnych parÄ sekund. Naukowcy oparli siÄ na wczeĹniejszych pracach, precyzujÄ
cych biomechanikÄ dinozaura, i wzbogacili je o kolejne szczegĂłĹy. "Mamy teraz caĹkiem dobrÄ
ocenÄ jego wagi. W tej kwestii pojawiaĹy siÄ wczeĹniej pewne kontrowersje" - zwrĂłciĹ uwagÄ kierownik badaĹ, dr John Hutchinson. Wykorzystanie komputera daĹo naukowcom po raz pierwszy pojÄcie o zwrotnoĹci tego dinozaura. "WykazaliĹmy, Ĺźe nie ma takiej moĹźliwoĹci, aby waĹźyĹ 3-4 tony - jak to niektĂłrzy sugerowali. MusiaĹ mieÄ od 6 do 8 ton" - powiedziaĹ BBC badacz pracujÄ
cy na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. System modelowania komputerowego, z jakiego skorzystali naukowcy, pozwoliĹ ustaliÄ, gdzie znajdowaĹ siÄ Ĺrodek ciÄĹźkoĹci zwierzÄcia i jaka byĹa jego bezwĹadnoĹÄ (ktĂłra spowalnia zwrot ciaĹa). Informacje te majÄ
znaczenie dla ustalenia wyglÄ
du sylwetki T. rexa - w ruchu i spoczynku. Gad ten z pewnoĹciÄ
nie byĹ w stanie zawracaÄ szybko na jednej nodze - tak, jak czasem przedstawiajÄ
go ilustracje. Wydaje siÄ, Ĺźe co zwinniejsze zwierzÄta bardzo Ĺatwo mogĹy mu siÄ wymykaÄ.
Wnioski z powyĹźszych punktĂłw- tyranozaur prawdopodobnie polowaĹ, ale zajmowaĹo mu to doĹÄ sporo czasu. Stadnego trybu Ĺźycia tego gada nie warto w tym wÄ
tku rozwijaÄ, poniewaĹź rozpocznie sie nowa dyskusja bez odpowiedzi (przynajmniej na dzieĹ dzisiejszy). Istnieje kilka dowodĂłw na to, iĹź jednak tak byĹo- slady zÄbĂłw pobratymcĂłw wĹrĂłd
Tyrannosaurus. Moga one byÄ wynikiem wielu sytuacji- walki o terytorium, o miÄso (?przy wspĂłlnym posiĹku), walki godowe, kanibalizm, czy (co typowe w stadzie) zaznaczenie dominacji w grupie. Jesli chodzi o mĂłj obraz to- niedoĹc szybki (jakieĹ 30-40 km/h), drapieĹźnik polujÄ
cy na doĹÄ powolne hadrozaury i zauropody, okresowy padlinoĹźerca (w wypadku skrajnego gĹodu lub wyczerpania), polowanie brutalne, byÄ moĹźe stadny tryb Ĺźycia, niewykluczone zakaĹźenie zranionych ofiar chorobami bakteriowymi (jak warany z Komodo), podczas polowania zawracaĹ na jednej nodze doĹÄ szybko i sprawnie, uda umiÄĹnione prawdopodobnie bardzo dobrze w przeciwieĹstwie do goleni, manewry powolne, ale skuteczne, byÄ moĹźe takĹźe rozpÄdzanie siÄ z odlegĹoĹci dalszej niĹź planowany atak.
To tyle- czekam na wasze wnioski
