[Poprawa opisu] Iguanodon
- Sebastian
- Jurajski allozaur
- Posty: 1336
- Rejestracja: 2 lipca 2006, o 13:32
- Imię i nazwisko: Sebastian Oziemski
- Lokalizacja: Harlow, Essex, UK
[Poprawa opisu] Iguanodon
W encyklopedii jest nieco niedom??wie?? na temat najbardziej znanego ornitopoda. Opr??cz nudnej matmy nie mam zajĂ?cia, dlatego piszĂ? i czekam na liczne odpowiedzi. Pozdrawiam
Iguanodon
D??ugo??Ă?: 9-11 m
Wysoko??Ă?: 5 m
Masa: 4-5 t
Czas: 136-122 mln lat temu
Rok odkrycia rodzaju: Mantell, 1825
Materia?? kopalny:
I. anglicus zĂ?by, ko??Ă? udowa i kawa??ki ko??czy??
I. atherfieldensis 2 kompletne szkielety, czaszka, zĂ?by
I. bernissartensis 26 szkielet??w, kilka niekompletnych czaszek i zĂ?by
I. dawsoni krĂ?gi r????nych czĂ???ci krĂ?gos??upa i kawa??ki ??eber
I. fittoni 3 czaszki i szczĂ?ka
I. hoggi zĂ?by
I. lakotaensis czaszka, krĂ?gi i kawa??ki ko??ci tu??owia
Miejsce:
Europa-
Iguanodon anglicus
Anglia (Zachodnie Sussex)
I. atherfieldensis
Anglia (Zachodnie i Wschodnie Sussex, Surrey i Lower Greensand)
Belgia (Hainaut- Bernissart)
Hiszpnia (Teruel)
Niemcy (Nordrhein-Westphalen)
I. bernissartensis -
Anglia (Isle of Wight i Las Zabacheras Beds)
Hiszpania (Teruel i Castellon)
Belgia (Hainaut- Bernissart)
I. dawsoni
Anglia (Wschodnie Sussex)
I. hoggi
Anglia (Dorset)
I. fittoni
Anglia (Wschodnie Sussex)
Hiszpania (Burgos)
Ameryka P????nocna-
I. lakotaensis
USA (Po??udniowa Dakota)
Azja-I. bernissartensis
Mongolia (Barun Goyot)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithishia
Genasauria
Cerapoda
Ornithopoda
Euornithopoda
Euiguanodontia
Dryomorpha
Iguanodontoidea
Hadrosauriformes
Iguanodontosauridae
iguanodontosaurinae
Pewnego dnia, podczas wizyty u pacjenta, ??ona Gideona Mantella, Mary Mantell znalaz??a co?? w kamieniach przeznaczonych do naprawy drogi. By??y to zĂ?by jakiego?? wielkiego zwierzĂ?cia. Mantell szybko odnalaz?? kamienio??om skĂ?d pochodzi??y zĂ?by i znalaz?? wiĂ?cej ko??ci. Swoje znaleziska pos??a?? s??ynnemu paleontologowi, Baronowi Cuvierowi. ??wcze??ni przyrodnicy byli zdezorientowani z powodu znaleziska i nie bardzo umieli sobie wyobraziĂ?, jak wyglĂ?da??o zwierzĂ?. Rozmiary skamienia??o??ci wskazywa??y, ??e nale??a??y one do ogromnego gada, ale jedynym modelem por??wnawczym by??y ??yjĂ?ce dzi?? krokodyle i jaszczurki. Mantell wyobrazi?? sobie gada, kt??remu nada?? nazwĂ? Iguanodon, jako czworono??nego jaszczura z bardzo d??ugim ogonem. W 1833 roku po raz pierwszy spr??bowa?? zrekonstruowaĂ? dinozaura. Jako model por??wnawczy pos??u??y??a mu ??yjĂ?ca wsp????cze??nie iguana (legwan). Badacz b??Ă?dnie umie??ci?? tak??e kolec kciuka na pysku jak r??g nosoro??ca. Nale??y jednak pamiĂ?taĂ?, ??e mia?? on do dyspozycji jedynie garstkĂ? ko??ci dinozaura. P????niejszej rekonstrukcji podjĂ?li siĂ? Louis de Pauwo i L. Dollo. Anatomia miednicy i ko??ci ko??czyn tylnych, bardzo przypominajĂ?cĂ? ptasiĂ?, sk??oni??a ich do obrania na wz??r szkieletu emu. Zdawali sobie jednak sprawĂ?, ??e Iguanodon pod wieloma wzglĂ?dami r????ni?? siĂ? od ptak??w- mia?? d??ugi, silnie umiĂ???niony ogon i mocne ko??czyny przednie, zako??czone wielopalczastymi d??o??mi. Aby uwzglĂ?dniĂ? te cechy, obrali dodatkowo za model szkielet kangura. W efekcie otrzymali krzy????wkĂ? du??ego nielota z torbaczem- wyprostowana postawa, ptasia szyja, ogon spoczywajĂ?cy na ziemi (ciekawostkĂ? jest, ??e badacze specjalnie nastawiali krĂ?gi do tej pozycji). Obecnie uwa??a siĂ?, ??e tylko m??ode osobniki porusza??y siĂ? na tylnich nogach, natomiast doros??e chodzi??y na czterech. Na tylnich podpiera??y siĂ? prawdopodobnie tylko podczas ??erowania, kopulacji i ucieczki (osiĂ?ga??y prawdopodobnie prĂ?dko??ci dochodzĂ?cĂ? do 35 km/h). Iguanodon by?? najbardziej rozprzestrzenionym rodzajem, kt??ry wystĂ?powa?? na terenie dzisiejszej Mongolii, Anglii, Belgii, Niemczech, Hiszpanii i USA. Pojedyncze ko??ci dinozaura znajduje siĂ? jednak do dzi?? w Rumunii i P????nocnej Afryce. Nazwa dinozaura znaczy ,,zĂ?b iguany''. Dzisiejsza rekonstrukcja iguanodona zosta??a wykonana przez Davida Normana.
W 1878 r. w jednej z kopalni wĂ?gla w belgijskim miasteczku Bernissart g??rnicy natknĂ?li siĂ? na co?? dziwnego podczas drĂ???enia sztolni. Z poczĂ?tku my??leli, ??e odkryli skamienia??e ga??Ă?zie drzew, lecz ??wcze??ni naukowcy szybko nabrali podejrze??, i?? majĂ? do czynienia z ogromnym, wymar??ym gadem. W ciĂ?gu kilku lat wydobyto ponad 40 szkielet??w. WiĂ?kszo??Ă? z nich zosta??a odkryta w kredowych piaskowcach i mu??owcach na poziomie 322 metr??w wraz ze skamienia??o??ciami ??????wi i krokodyli oraz nale??a??a do gatunku Iguanodon bernissartensis. Gatunek Iguanodon atherfieldensis znany jest jedynie z dw??ch szkielet??w (trzeci zosta?? znaleziony w Anglii), kt??re odkryto na poziomie 355 metr??w. Wydobycie i opracowanie znaleziska powierzono naukowcom Kr??lewskiego Muzeum Historii Naturalnej w Brukseli pod kierunkiem Louisa de Pauwa i L. Dollo. Prace musia??y jednak zostaĂ? przerwane, gdy?? tunele zosta??y podtopione przez wodĂ?. BadajĂ?c ko??ci poszczeg??lnych osobnik??w paleontolodzy ustalili, ??e nie sĂ? to okazy m??odsze lub starsze, lecz nale??Ă? do zupe??nie oddzielnych gatunk??w. Znalezisko z Bernissart zyska??o ogromna popularno??Ă? , gdy?? by??o to pierwsze znalezisko tak du??ej ilo??ci kompletnych szkielet??w. Wszystkie odnalezione iguanodony nie zginĂ???y prawdopodobnie w jednym czasie. Przed oko??o 125 mln lat, tereny obecnej Belgii by??y rozleg??ymi bagnami i mokrad??ami (kredowe mu??owce), kt??rych osady pogrzeba??y dinozaury wkr??tce po ??mierci. Przypuszcza siĂ?, ??e prowadzi?? stadny tryb ??ycia.
Trzy ??rodkowe palce ka??dej rĂ?ki mog??y odginaĂ?, tworzĂ?c szerszĂ? podporĂ? podczas chodu. PiĂ?ty s??u??y?? do chwytania ga??Ă?zi. Ka??dy palec zako??czony by?? podobnymi do kopyt paznokciami. Na kciuku widnia?? ostry kolec, kt??rego Iguanodon prawdopodobnie u??ywa?? do obrony przed drapie??nikami. KrĂ?gi ogonowe iguanodona by??y otoczone skostnia??ymi ??ciĂ?gnami, tote?? ogon by?? sztywny. Pokarm Iguanodon sk??ada?? siĂ? z sagowc??w, skrzyp??w i ro??lin szpilkowych, a wiĂ?c ro??lin twardych i majĂ?cych ma??Ă? warto??Ă? od??ywczĂ?. Prz??d szczĂ?k ornitopoda by?? bezzĂ?bny, ale okryty pochwĂ? rogowĂ? jak u ??????wi, a wiĂ?c ??wietnie siĂ? nadawa?? do ciĂ?cia ro??lin. Li??ciokszta??tne zĂ?by policzkowe o karbowanych brzegach u??o??one by??y w rzĂ?dach oko??o 100 zĂ?b??w. Ruchome g??rne szczĂ?ki pozwala??y rozcieraĂ? pokarm bocznymi suwami g??rnych zĂ?b??w wzglĂ?dem dolnych.
Kr??tka charakterystyka pozosta??ych gatunk??w:
W roku 1881 Iguanodon bernissartensis zosta?? uznany za g????wny rodzaj Iguanodon. Iguanodon exogirarum i I. exogyrarum zosta??y uznane za niepewnego Ponerosteus. Iguanodon hoggi, odkryty przez Richarda Owena, zosta?? ostatnio zaklasyfikowany jako kamptozaur. Podobnie zaklasyfikowano I. prestwichii. Iguanodon hilli, opisany na podstawie jednego zĂ?ba, nie jest pewny jako gatunek Iguanodon, lecz na pewno jest kredowym hadrozaurem. Podobnie jest z I. hoggi r??wnie?? odkrytym przez Owena. Iguanodon orientalis zosta?? w XX wieku przemianowany na Altirhinus kurzanovi ze wzglĂ?du na kszta??t czaszki. I. ottingeri nie jest ca??kowicie pewny jako Iguanodon, lecz na pewno by?? jakim?? wczesnokredowym dinozaurem z rodziny iguanodont??w. Iguanodon phillipsii okaza?? siĂ? niesklasyfikowanym ankylozaurem podobnym do Priodontognathus phillipsii. Iguanodon praecursor okaza?? siĂ? natomiast byĂ? p????nojurajskim zauropodem. Iguanodon suessi zosta?? uznany za nowy rodzaj o nazwie Rhabdodon.
Spis gatunk??w:
Iguanodon Mantell 1825
I. anglicus Holl 1829/Bronn 1850
I. atherfieldensis Hooley 1925
I. bernissartensis Boulenger van Beneden 1881*
I. dawsoni Lydekker 1888.
I. fittoni Lydekker 1889
I. lakotaensis Weishampel i Bjork 1989
I. albinus Fritsch 1893 nomen dubium (=Albisaurus albinus?)
I. exogyrarum Fritsch, 1878/Chure and Mc Intosh 1989 nomen dubium (=Procerosaurus exogyrarum?)
I. foxii Huxley 1869/Owen, 1873 (=Hypsilophodon foxii)
I. hilli Newton 1892 nomen dubium (=nieopisany hadrozaur)
I. mongoliensis Whitfield 1992 nomen nudum
I. ottingeri Galton i Jensen 1979 nomen dubium
I. phillipsi Seeley 1869 nieznany ankylozaur
I. praecusor Sauvage 1876 nieznany zauropod
I. prestwichii Hulke 1880 (=Camptosaurus prestwichii)
I. prestwichii Sauvage 1897-1898 (=Teinurosaurus sauvagei)
I. suessi Bunzel 1871 (=Rhabdodon priscus)
I. valdensis Lydekker 1889 nomen dubium (=Valdosaurus canaliculatus)
Synonimy Iguanodon anglicus:
I. mantelli von Meyer, 1832,
I. major Owen, 1842
Therosaurus mantelli, Streptospondylus major, S. recentior, S. meyeri i S. grandis
Synonimy I. atherfieldensis:
I. gracilis Lydekker 1888/Steel 1969
Cetiosaurus brachyurus, Heterosaurus neocomiensis, Vectisaurus valdensis i Sphenospondylus gracilis
Synonimy I. bernissartensis*:
I. seelyi Hulke 1882
I. orientalis Rozhdestvensky 1952
* Niekt??rzy uwa??ajĂ?, ??e by?? to poprostu I. anglicus
Nieopublikowany szkic Mantella
Iguanodon Louisa de Pauwa i L. Dollo'a
Budowa ko??czyny przedniej:
I zrogowacia??y kolec kciuka
II-IV palce ??rodkowe
V piĂ?ty palec- odpowiednik w??a??ciwego kciuka
Iguanodon wed??ug dzisiejszych badaczy
W tworzeniu opisu pos??u??y??em siĂ? stronami:
http://www.dinozaury.com/php/index.php? ... Itemid=334
http://www.dinosaurier-web.de/galery/pa ... nodon.html
http://www.dinoruss.com/de_4/5a7a3e7.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Iguanodon
http://de.wikipedia.org/wiki/Iguanodon
Iguanodon
D??ugo??Ă?: 9-11 m
Wysoko??Ă?: 5 m
Masa: 4-5 t
Czas: 136-122 mln lat temu
Rok odkrycia rodzaju: Mantell, 1825
Materia?? kopalny:
I. anglicus zĂ?by, ko??Ă? udowa i kawa??ki ko??czy??
I. atherfieldensis 2 kompletne szkielety, czaszka, zĂ?by
I. bernissartensis 26 szkielet??w, kilka niekompletnych czaszek i zĂ?by
I. dawsoni krĂ?gi r????nych czĂ???ci krĂ?gos??upa i kawa??ki ??eber
I. fittoni 3 czaszki i szczĂ?ka
I. hoggi zĂ?by
I. lakotaensis czaszka, krĂ?gi i kawa??ki ko??ci tu??owia
Miejsce:
Europa-
Iguanodon anglicus
Anglia (Zachodnie Sussex)
I. atherfieldensis
Anglia (Zachodnie i Wschodnie Sussex, Surrey i Lower Greensand)
Belgia (Hainaut- Bernissart)
Hiszpnia (Teruel)
Niemcy (Nordrhein-Westphalen)
I. bernissartensis -
Anglia (Isle of Wight i Las Zabacheras Beds)
Hiszpania (Teruel i Castellon)
Belgia (Hainaut- Bernissart)
I. dawsoni
Anglia (Wschodnie Sussex)
I. hoggi
Anglia (Dorset)
I. fittoni
Anglia (Wschodnie Sussex)
Hiszpania (Burgos)
Ameryka P????nocna-
I. lakotaensis
USA (Po??udniowa Dakota)
Azja-I. bernissartensis
Mongolia (Barun Goyot)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithishia
Genasauria
Cerapoda
Ornithopoda
Euornithopoda
Euiguanodontia
Dryomorpha
Iguanodontoidea
Hadrosauriformes
Iguanodontosauridae
iguanodontosaurinae
Pewnego dnia, podczas wizyty u pacjenta, ??ona Gideona Mantella, Mary Mantell znalaz??a co?? w kamieniach przeznaczonych do naprawy drogi. By??y to zĂ?by jakiego?? wielkiego zwierzĂ?cia. Mantell szybko odnalaz?? kamienio??om skĂ?d pochodzi??y zĂ?by i znalaz?? wiĂ?cej ko??ci. Swoje znaleziska pos??a?? s??ynnemu paleontologowi, Baronowi Cuvierowi. ??wcze??ni przyrodnicy byli zdezorientowani z powodu znaleziska i nie bardzo umieli sobie wyobraziĂ?, jak wyglĂ?da??o zwierzĂ?. Rozmiary skamienia??o??ci wskazywa??y, ??e nale??a??y one do ogromnego gada, ale jedynym modelem por??wnawczym by??y ??yjĂ?ce dzi?? krokodyle i jaszczurki. Mantell wyobrazi?? sobie gada, kt??remu nada?? nazwĂ? Iguanodon, jako czworono??nego jaszczura z bardzo d??ugim ogonem. W 1833 roku po raz pierwszy spr??bowa?? zrekonstruowaĂ? dinozaura. Jako model por??wnawczy pos??u??y??a mu ??yjĂ?ca wsp????cze??nie iguana (legwan). Badacz b??Ă?dnie umie??ci?? tak??e kolec kciuka na pysku jak r??g nosoro??ca. Nale??y jednak pamiĂ?taĂ?, ??e mia?? on do dyspozycji jedynie garstkĂ? ko??ci dinozaura. P????niejszej rekonstrukcji podjĂ?li siĂ? Louis de Pauwo i L. Dollo. Anatomia miednicy i ko??ci ko??czyn tylnych, bardzo przypominajĂ?cĂ? ptasiĂ?, sk??oni??a ich do obrania na wz??r szkieletu emu. Zdawali sobie jednak sprawĂ?, ??e Iguanodon pod wieloma wzglĂ?dami r????ni?? siĂ? od ptak??w- mia?? d??ugi, silnie umiĂ???niony ogon i mocne ko??czyny przednie, zako??czone wielopalczastymi d??o??mi. Aby uwzglĂ?dniĂ? te cechy, obrali dodatkowo za model szkielet kangura. W efekcie otrzymali krzy????wkĂ? du??ego nielota z torbaczem- wyprostowana postawa, ptasia szyja, ogon spoczywajĂ?cy na ziemi (ciekawostkĂ? jest, ??e badacze specjalnie nastawiali krĂ?gi do tej pozycji). Obecnie uwa??a siĂ?, ??e tylko m??ode osobniki porusza??y siĂ? na tylnich nogach, natomiast doros??e chodzi??y na czterech. Na tylnich podpiera??y siĂ? prawdopodobnie tylko podczas ??erowania, kopulacji i ucieczki (osiĂ?ga??y prawdopodobnie prĂ?dko??ci dochodzĂ?cĂ? do 35 km/h). Iguanodon by?? najbardziej rozprzestrzenionym rodzajem, kt??ry wystĂ?powa?? na terenie dzisiejszej Mongolii, Anglii, Belgii, Niemczech, Hiszpanii i USA. Pojedyncze ko??ci dinozaura znajduje siĂ? jednak do dzi?? w Rumunii i P????nocnej Afryce. Nazwa dinozaura znaczy ,,zĂ?b iguany''. Dzisiejsza rekonstrukcja iguanodona zosta??a wykonana przez Davida Normana.
W 1878 r. w jednej z kopalni wĂ?gla w belgijskim miasteczku Bernissart g??rnicy natknĂ?li siĂ? na co?? dziwnego podczas drĂ???enia sztolni. Z poczĂ?tku my??leli, ??e odkryli skamienia??e ga??Ă?zie drzew, lecz ??wcze??ni naukowcy szybko nabrali podejrze??, i?? majĂ? do czynienia z ogromnym, wymar??ym gadem. W ciĂ?gu kilku lat wydobyto ponad 40 szkielet??w. WiĂ?kszo??Ă? z nich zosta??a odkryta w kredowych piaskowcach i mu??owcach na poziomie 322 metr??w wraz ze skamienia??o??ciami ??????wi i krokodyli oraz nale??a??a do gatunku Iguanodon bernissartensis. Gatunek Iguanodon atherfieldensis znany jest jedynie z dw??ch szkielet??w (trzeci zosta?? znaleziony w Anglii), kt??re odkryto na poziomie 355 metr??w. Wydobycie i opracowanie znaleziska powierzono naukowcom Kr??lewskiego Muzeum Historii Naturalnej w Brukseli pod kierunkiem Louisa de Pauwa i L. Dollo. Prace musia??y jednak zostaĂ? przerwane, gdy?? tunele zosta??y podtopione przez wodĂ?. BadajĂ?c ko??ci poszczeg??lnych osobnik??w paleontolodzy ustalili, ??e nie sĂ? to okazy m??odsze lub starsze, lecz nale??Ă? do zupe??nie oddzielnych gatunk??w. Znalezisko z Bernissart zyska??o ogromna popularno??Ă? , gdy?? by??o to pierwsze znalezisko tak du??ej ilo??ci kompletnych szkielet??w. Wszystkie odnalezione iguanodony nie zginĂ???y prawdopodobnie w jednym czasie. Przed oko??o 125 mln lat, tereny obecnej Belgii by??y rozleg??ymi bagnami i mokrad??ami (kredowe mu??owce), kt??rych osady pogrzeba??y dinozaury wkr??tce po ??mierci. Przypuszcza siĂ?, ??e prowadzi?? stadny tryb ??ycia.
Trzy ??rodkowe palce ka??dej rĂ?ki mog??y odginaĂ?, tworzĂ?c szerszĂ? podporĂ? podczas chodu. PiĂ?ty s??u??y?? do chwytania ga??Ă?zi. Ka??dy palec zako??czony by?? podobnymi do kopyt paznokciami. Na kciuku widnia?? ostry kolec, kt??rego Iguanodon prawdopodobnie u??ywa?? do obrony przed drapie??nikami. KrĂ?gi ogonowe iguanodona by??y otoczone skostnia??ymi ??ciĂ?gnami, tote?? ogon by?? sztywny. Pokarm Iguanodon sk??ada?? siĂ? z sagowc??w, skrzyp??w i ro??lin szpilkowych, a wiĂ?c ro??lin twardych i majĂ?cych ma??Ă? warto??Ă? od??ywczĂ?. Prz??d szczĂ?k ornitopoda by?? bezzĂ?bny, ale okryty pochwĂ? rogowĂ? jak u ??????wi, a wiĂ?c ??wietnie siĂ? nadawa?? do ciĂ?cia ro??lin. Li??ciokszta??tne zĂ?by policzkowe o karbowanych brzegach u??o??one by??y w rzĂ?dach oko??o 100 zĂ?b??w. Ruchome g??rne szczĂ?ki pozwala??y rozcieraĂ? pokarm bocznymi suwami g??rnych zĂ?b??w wzglĂ?dem dolnych.
Kr??tka charakterystyka pozosta??ych gatunk??w:
W roku 1881 Iguanodon bernissartensis zosta?? uznany za g????wny rodzaj Iguanodon. Iguanodon exogirarum i I. exogyrarum zosta??y uznane za niepewnego Ponerosteus. Iguanodon hoggi, odkryty przez Richarda Owena, zosta?? ostatnio zaklasyfikowany jako kamptozaur. Podobnie zaklasyfikowano I. prestwichii. Iguanodon hilli, opisany na podstawie jednego zĂ?ba, nie jest pewny jako gatunek Iguanodon, lecz na pewno jest kredowym hadrozaurem. Podobnie jest z I. hoggi r??wnie?? odkrytym przez Owena. Iguanodon orientalis zosta?? w XX wieku przemianowany na Altirhinus kurzanovi ze wzglĂ?du na kszta??t czaszki. I. ottingeri nie jest ca??kowicie pewny jako Iguanodon, lecz na pewno by?? jakim?? wczesnokredowym dinozaurem z rodziny iguanodont??w. Iguanodon phillipsii okaza?? siĂ? niesklasyfikowanym ankylozaurem podobnym do Priodontognathus phillipsii. Iguanodon praecursor okaza?? siĂ? natomiast byĂ? p????nojurajskim zauropodem. Iguanodon suessi zosta?? uznany za nowy rodzaj o nazwie Rhabdodon.
Spis gatunk??w:
Iguanodon Mantell 1825
I. anglicus Holl 1829/Bronn 1850
I. atherfieldensis Hooley 1925
I. bernissartensis Boulenger van Beneden 1881*
I. dawsoni Lydekker 1888.
I. fittoni Lydekker 1889
I. lakotaensis Weishampel i Bjork 1989
I. albinus Fritsch 1893 nomen dubium (=Albisaurus albinus?)
I. exogyrarum Fritsch, 1878/Chure and Mc Intosh 1989 nomen dubium (=Procerosaurus exogyrarum?)
I. foxii Huxley 1869/Owen, 1873 (=Hypsilophodon foxii)
I. hilli Newton 1892 nomen dubium (=nieopisany hadrozaur)
I. mongoliensis Whitfield 1992 nomen nudum
I. ottingeri Galton i Jensen 1979 nomen dubium
I. phillipsi Seeley 1869 nieznany ankylozaur
I. praecusor Sauvage 1876 nieznany zauropod
I. prestwichii Hulke 1880 (=Camptosaurus prestwichii)
I. prestwichii Sauvage 1897-1898 (=Teinurosaurus sauvagei)
I. suessi Bunzel 1871 (=Rhabdodon priscus)
I. valdensis Lydekker 1889 nomen dubium (=Valdosaurus canaliculatus)
Synonimy Iguanodon anglicus:
I. mantelli von Meyer, 1832,
I. major Owen, 1842
Therosaurus mantelli, Streptospondylus major, S. recentior, S. meyeri i S. grandis
Synonimy I. atherfieldensis:
I. gracilis Lydekker 1888/Steel 1969
Cetiosaurus brachyurus, Heterosaurus neocomiensis, Vectisaurus valdensis i Sphenospondylus gracilis
Synonimy I. bernissartensis*:
I. seelyi Hulke 1882
I. orientalis Rozhdestvensky 1952
* Niekt??rzy uwa??ajĂ?, ??e by?? to poprostu I. anglicus
Nieopublikowany szkic Mantella
Iguanodon Louisa de Pauwa i L. Dollo'a
Budowa ko??czyny przedniej:
I zrogowacia??y kolec kciuka
II-IV palce ??rodkowe
V piĂ?ty palec- odpowiednik w??a??ciwego kciuka
Iguanodon wed??ug dzisiejszych badaczy
W tworzeniu opisu pos??u??y??em siĂ? stronami:
http://www.dinozaury.com/php/index.php? ... Itemid=334
http://www.dinosaurier-web.de/galery/pa ... nodon.html
http://www.dinoruss.com/de_4/5a7a3e7.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Iguanodon
http://de.wikipedia.org/wiki/Iguanodon
Ostatnio zmieniony 19 maja 2007, o 09:26 przez Sebastian, łącznie zmieniany 6 razy.
-
- Permski synapsyd
- Posty: 669
- Rejestracja: 23 lipca 2006, o 09:37
- Imię i nazwisko: Krzysztof Lichota
- Lokalizacja: okolice Poznania
ciekawe
mog??e?? jeszcze napisaĂ?, ??e Louis de Pauwo i L. Dollo, ??e gdy robili tĂ? mieszankĂ? emu z kangurem, to specjalnie ??amali( ) iguanodonom ogony, by by??y bardziej podobne do kangur??w; oficjalna, obowiĂ?zujĂ?ca rekonstrukcja iguanodona jest wykonana przez Davida Normana, kt??ry skorygowa?? b??edy pope??nione przez Louisa de Pauwo i L. Dollo.
mog??e?? jeszcze napisaĂ?, ??e Louis de Pauwo i L. Dollo, ??e gdy robili tĂ? mieszankĂ? emu z kangurem, to specjalnie ??amali( ) iguanodonom ogony, by by??y bardziej podobne do kangur??w; oficjalna, obowiĂ?zujĂ?ca rekonstrukcja iguanodona jest wykonana przez Davida Normana, kt??ry skorygowa?? b??edy pope??nione przez Louisa de Pauwo i L. Dollo.
- Sebastian
- Jurajski allozaur
- Posty: 1336
- Rejestracja: 2 lipca 2006, o 13:32
- Imię i nazwisko: Sebastian Oziemski
- Lokalizacja: Harlow, Essex, UK
DziĂ?ki za informacje!
Chcia??bym siĂ? dowiedzieĂ? czy Iguanodon z Mongolii to rzeczywi??cie I. bernissartensis oraz czy iguanodon z Bernissart to synonim I. anglicus. R????ne strony podajĂ? r????ne informacje dlatego mo??na delikatnie powiedzieĂ?, ??e jestem zdezorientowany. Kto?? mo??e mi to w jasny i oczywi??cie prawid??owy spos??b przedstawiĂ?, bo nie do??Ă? ??e sam nie mam pojĂ?cia c zy to prawda to jeszcze w opisie mogĂ? z tego wynikaĂ? jakie?? b??Ă?dy.
P.S- szkoda, ??e Pan Karol Sabath dawno ju?? nie jest na naszej stronie
Chcia??bym siĂ? dowiedzieĂ? czy Iguanodon z Mongolii to rzeczywi??cie I. bernissartensis oraz czy iguanodon z Bernissart to synonim I. anglicus. R????ne strony podajĂ? r????ne informacje dlatego mo??na delikatnie powiedzieĂ?, ??e jestem zdezorientowany. Kto?? mo??e mi to w jasny i oczywi??cie prawid??owy spos??b przedstawiĂ?, bo nie do??Ă? ??e sam nie mam pojĂ?cia c zy to prawda to jeszcze w opisie mogĂ? z tego wynikaĂ? jakie?? b??Ă?dy.
P.S- szkoda, ??e Pan Karol Sabath dawno ju?? nie jest na naszej stronie
- Tomasz Singer
- Jurajski allozaur
- Posty: 1585
- Rejestracja: 24 września 2007, o 09:44
- Lokalizacja: Warszawa
W kwestji systematyki rodzaju Iguanodon to I. hoggi jest obecnie traktowany jako gatunek Camptosaurus. Natomiast dla gatunku I. atherfieldensis zostaĹ utworzony nowy rodzaj Mantellisaurus Paul, 2006. W kwestji wieku to skamieniaĹoĹci I. bernissartensis z Mongolii pochodzÄ
z koĹca wczesnej kredy, nie z Barum Goyot bo jest to formacja późno kredowa.
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Nowa wersja:
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... /Iguanodon
Jeszcze będę ją dopieszczać, gdyż brakuje np. paleobiologii, anatomii I. bernissartensis, a paleobiologia jest jaka jest. Taksonomia raczej pewna, jeszcze porównam z Naishem i Martillem. No i wrzucę więcej obrazków (jak mogłem przegapić R. Martina? ), w tym te dawne, nieaktualne jako ciekawostkę.
Nie rozpisałem się na temat przeniesionych gatunków - wszystko na ich temat w nowo ukutych dla nich rodzajach.
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... /Iguanodon
Jeszcze będę ją dopieszczać, gdyż brakuje np. paleobiologii, anatomii I. bernissartensis, a paleobiologia jest jaka jest. Taksonomia raczej pewna, jeszcze porównam z Naishem i Martillem. No i wrzucę więcej obrazków (jak mogłem przegapić R. Martina? ), w tym te dawne, nieaktualne jako ciekawostkę.
Nie rozpisałem się na temat przeniesionych gatunków - wszystko na ich temat w nowo ukutych dla nich rodzajach.
"Mastodon sapiens"
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
dobra robota, ale trzeba jeszcze popracować nad tym hasłem
nie ma lepszego szkieletu np. Paula?
poniższe sugestie niektóre nieaktualne, bo widzę, że coś już zmieniłeś, przepraszam tez za niechlujne pisanie
należy więcej napisać o typowym gat., uwypulkić różnice w por. do innych, m.in. w "Paleobiologia", on byl bardziej czworonożny niz inne iguanodonty, był też bardzo masywny i wielki (13m się często podaje, ale tu nie mam źródła od ręki), co zawiera holotyp?
w spisie gat. o przeniesionych do innych rodzajów gatunkach za dużo (nieczytelne a poza tym, w razie zmiany, będziedz to też tu zmieniał?)
np.
I. suessi Bunzel, 1871 = Mochlodon suessi (Bunzel, 1871) Seeley, 1881 ?= Rhabdodon priscus Matheron, 1869
powinno być:
I. suessi Bunzel, 1871 = Mochlodon suessi (Bunzel, 1871) Seeley, 1881
albo tylko:
I. suessi Bunzel, 1871 = Mochlodon suessi
a z:
I. atherfieldensis Hooley, 1925 = Mantellisaurus atherfieldensis (Hooley, 1925) Paul, 2006
= Iguanodon mantelli Meyer, 1832
= Heterosaurus neocorniensis Cornuel, 1850 [partim]
= Vectisaurus valdensis Hulke, 1879
= Iguanodon valdensis (Hulke, 1879) van der Broeck, 1900
= Sphenospondylus gracilis Lydekker, 1888
= Iguanodon gracilis (Lydekker, 1888) Steel, 1969
samo
I. atherfieldensis Hooley, 1925 = Mantellisaurus atherfieldensis (Hooley, 1925) Paul, 2006
= Iguanodon mantelli Meyer, 1832
spis gat. raczej do rewizji, np:
Jak to jest z Vectisaurus? zob. np. McDonald 2012
Linkowane nieraz bez sensu (jak zresztą w wielu wrzucanych przez Ciebie hasłach) np.
[[takson]]omiczna - takson i taksonomia to co innego!!!!
[[ICZN]] - które, bo są dwa znaczenia skrótu?
młodszy [[synonim]] - czemu nie [[młodszy synonim]]
[[barrem]] lub późny [[barrem]] - tak blisko siebie po co linkować
[[Gatunek]] typowy - [[Gatunek typowy]] (nie ma hasła, ale tak raczej nalezałoby linkować, podobnie "takson zębowy")
EDIT
z opisu cetiozaura:
nie ma lepszego szkieletu np. Paula?
poniższe sugestie niektóre nieaktualne, bo widzę, że coś już zmieniłeś, przepraszam tez za niechlujne pisanie
w tabelce i tu może też należałoby wpisać potencjalne miejsca (W. Brytania, inne europejskie?, azjatycki orientalis i amerykański lakotaensis...)być może jedyny dziś ważny [[gatunek]] iguanodonta, a więc ''I. bernissartensis'', żył jedynie w kontynentalnej Europie ([[Paul]], [[2008]]; [[McDonald]], [[2012]])
należy więcej napisać o typowym gat., uwypulkić różnice w por. do innych, m.in. w "Paleobiologia", on byl bardziej czworonożny niz inne iguanodonty, był też bardzo masywny i wielki (13m się często podaje, ale tu nie mam źródła od ręki), co zawiera holotyp?
na pewno? a nie czasem część materiału? orientalis chyba jest potencjalnie ważny albo młodszy synonim typowego?[[Norman]] w [[1996]] roku uznał go za młodszy [[synonim]] ''I. bernissartensis'', lecz 2 lata później przemianował go na ''[[Altirhinus]] kurzanovi''.
w spisie gat. o przeniesionych do innych rodzajów gatunkach za dużo (nieczytelne a poza tym, w razie zmiany, będziedz to też tu zmieniał?)
np.
I. suessi Bunzel, 1871 = Mochlodon suessi (Bunzel, 1871) Seeley, 1881 ?= Rhabdodon priscus Matheron, 1869
powinno być:
I. suessi Bunzel, 1871 = Mochlodon suessi (Bunzel, 1871) Seeley, 1881
albo tylko:
I. suessi Bunzel, 1871 = Mochlodon suessi
a z:
I. atherfieldensis Hooley, 1925 = Mantellisaurus atherfieldensis (Hooley, 1925) Paul, 2006
= Iguanodon mantelli Meyer, 1832
= Heterosaurus neocorniensis Cornuel, 1850 [partim]
= Vectisaurus valdensis Hulke, 1879
= Iguanodon valdensis (Hulke, 1879) van der Broeck, 1900
= Sphenospondylus gracilis Lydekker, 1888
= Iguanodon gracilis (Lydekker, 1888) Steel, 1969
samo
I. atherfieldensis Hooley, 1925 = Mantellisaurus atherfieldensis (Hooley, 1925) Paul, 2006
= Iguanodon mantelli Meyer, 1832
jakie miały one gatunki? To synonimy I. bernissartensis?= Iguanosaurus Ritgen, 1828
= Therosaurus Fitzinger, 1943
= Heterosaurus Cornuel, 1850
mylisz gat. typowy z okazem typowym!!!Konieczne było ustalenie nowego gatunku typowego ([[neotyp]]), który miał zastąpić dotychczasowy ([[holotyp]]).
?!? Nie, gatunki mogą być ważne, jeśli nie należą do jakiegoś rodzaju, byłyby np. "I". bernissartensis (wiadomo, że nie nalezy do Iguanodon, ale wiadomo też, że to gatunek ważny)W przeciwnym razie wszystkie gatunki iguanodonta, w tym (wówczas potencjalnie) ważne, podzieliłyby los ''I. anglicus'', a więc zostałyby ''[[nomen dubium]]''.
spis gat. raczej do rewizji, np:
czemu z "?", skoro to praecursor to typowy Neosodon? Czyżby jednak były dane, które wskazują, że rzeczywiście praecursor jest może być bliższy bernissartensis niż wszystkim innym znanym nazwanym gatunkom (w szczególności, czy to nie jest z dużą dozą prawdopodobieństwa zauropod?)I. praecursor Sauvage, 1876 ?= Neosodon praecursor
Jak to jest z Vectisaurus? zob. np. McDonald 2012
na pewno jeszcze się bierze to pod uwagę?I. lakotaensis Weishampel i Bjork, 1989 = Dakotadon lakotaensis (Weishampel i Bjork, 1989) Paul, 2008 ?= I. bernissartensis
Linkowane nieraz bez sensu (jak zresztą w wielu wrzucanych przez Ciebie hasłach) np.
[[takson]]omiczna - takson i taksonomia to co innego!!!!
[[ICZN]] - które, bo są dwa znaczenia skrótu?
młodszy [[synonim]] - czemu nie [[młodszy synonim]]
[[barrem]] lub późny [[barrem]] - tak blisko siebie po co linkować
[[Gatunek]] typowy - [[Gatunek typowy]] (nie ma hasła, ale tak raczej nalezałoby linkować, podobnie "takson zębowy")
EDIT
z opisu cetiozaura:
jakim cudem skoro anglicus to n.d.?C. brevis Owen, 1842 = Iguanodon anglicus
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Poprawiłem większość to co jeszcze nie było poprawione, prócz spisu gatunków - zanim go uproszczę wolę jeszcze zobaczyć co pisze Naish. Jak jest z iguanozaurem i tamtymi pozostałymi? W jednej z tych pracek co są w literaturze (bodaj któraś Normana, chyba ta najstarsza z 1986) są podane tylko jako rodzaje:
Iguanodon
= Iguanosaurus
itd.
C. brevis to chimera i częściowo jest przypisany do Mantellisaurus atherfieldensis (dawniej I. atherfieldensis, a nie jak dałem do I. anglicus). To też poprawione, ale widzę, że i tak ma iść to do skasowania? ;)
Planuję wrzucić też o wiele więcej fotek, w tym podmienienie szkieletu na lepszą rycinę, bo ta faktycznie jest średnio ciekawa.
EDIT
Spis gatunków uporządkowany.
Iguanodon
= Iguanosaurus
itd.
C. brevis to chimera i częściowo jest przypisany do Mantellisaurus atherfieldensis (dawniej I. atherfieldensis, a nie jak dałem do I. anglicus). To też poprawione, ale widzę, że i tak ma iść to do skasowania? ;)
Planuję wrzucić też o wiele więcej fotek, w tym podmienienie szkieletu na lepszą rycinę, bo ta faktycznie jest średnio ciekawa.
EDIT
Spis gatunków uporządkowany.
"Mastodon sapiens"
-
- Moderator
- Posty: 2584
- Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Gratuluję rozsupłania taksonomicznego węzła gordyjskiego i zrobienia jednego z bardziej potrzebnych opisów do ED :D :D :D
Sygnaturka "hasło w trakcie rozbudowy" sugeruje, że jeszcze będziesz to modyfikował. Moim zdaniem jest jednak za dużo taksonomii, a za mało paleobiologii. Sugeruję zamienić kolejność "Zawiłość taksonomiczna gatunków" i "Paleobiologia". Wstęp i Paleobiologię bym przerobił tak:
Sygnaturka "hasło w trakcie rozbudowy" sugeruje, że jeszcze będziesz to modyfikował. Moim zdaniem jest jednak za dużo taksonomii, a za mało paleobiologii. Sugeruję zamienić kolejność "Zawiłość taksonomiczna gatunków" i "Paleobiologia". Wstęp i Paleobiologię bym przerobił tak:
Iguanodon to dinozaur roślinożerny z grupy ornitopodów. Jego nazwa oznacza "ząb legwana", ponieważ jego zęby są bardzo podobne do zębów roślinożernych jaszczurek. Iguanodon to jeden z najbardziej znanych dinozaurów - często "występuje" w filmach dokumentalnych o dinozaurach, czy kreskówkach dla najmłodszych. Jest również jednym z pierwszych opisanych (1825) - rok po Megalosaurus, który był pierwszym opisanym dinozaurem. Następny był kolejny "brytyjski" dinozaur, mianowicie Hylaeosaurus (1833).
Nie jest tu brany pod uwagę zauropod "Rutellum", gdyż został nazwany przed klasyfikacją Linneusza (1758), przez co nie jest nazwą naukową (nomen oblitum).
Warto zaznaczyć, iż wszystkie cztery powyższe dinozaury zostały odnalezione na Wyspach Brytyjskich, lecz – co ciekawe – być może jedyny dziś ważny gatunek iguanodonta, a więc I. bernissartensis, żył najprawdopodobniej jedynie w kontynentalnej Europie - mianowicie w Belgii; lokalizacja w Niemczech i Wielkiej Brytanii jest niepewna (Paul, 2008; McDonald, 2012). Na przestrzeni lat (zwłaszcza w latach 2006-2010) dochodziło do rewizji taksonomicznej gatunków iguanodonta, przez co te pewne "brytyjskie" zostały przeniesione do nowo utworzonych rodzajów.
Można jeszcze coś o policzkach dopisaćIguanodonta wyobrażano sobie początkowo jako ociężałe, czworonożne zwierzę, ciągnące swój ogon po ziemi. Uważano, że na czubku jego pyska widniał róg, niczym na wzór nosorożców. Po wielu latach okazało się, że ten "róg" to tak naprawdę pazur występujący na jego przednich kończynach ("kciukach"). Być może służył mu do obrony. Równocześnie zmienił się sposób rekonstruowania postawy tego dinozaura - szkielety w muzeach były ustawiane w pozycji wyprostowanej, niemalże "ludzkiej". Dziś wiemy, że dinozaury te poruszały się na czterech kończynach, ale w razie konieczności (np. w celu sięgnięcia wyżej rosnącej roślinności) były w stanie stanąć na tylnych kończynach, które były masywniejsze od przednich. W marszu ogon trzymany był w powietrzu poziomo, dla utrzymania równowagi. Iguanodont żył prawdopodobnie w stadach, by lepiej chronić się przed atakami drapieżników takich jak .... Do zbierania roślinności służył mu duży dziób z przodu pyska. Pokarm rozcierały serie liściowatych zębów.
Biologia, UW
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
DziękiUtahraptor pisze:Gratuluję rozsupłania taksonomicznego węzła gordyjskiego i zrobienia jednego z bardziej potrzebnych opisów do ED :D :D :D
Sygnaturka "hasło w trakcie rozbudowy" sugeruje, że jeszcze będziesz to modyfikował.
Oczywiście lista gatunków może zawierać błędy, ale ja tak wywnioskowałem na podstawie przedstawionej literatury.
Jak zauważyłeś Ty i Maciej, za mało jest jeszcze o kwestiach biologicznych i ekologicznych, zwłaszcza I. bernissartensis, bo o innych będzie lub już jest w innych rodzajach.
PS Ma ktoś Paul (2006) - prackę o mantellizaurze?
"Mastodon sapiens"
-
- Moderator
- Posty: 2584
- Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Będziesz jeszcze opisywał filogenetykę i ewolucję?
Iguanodont chyba nadaje się do kategorii "takson worek"?
Iguanodont chyba nadaje się do kategorii "takson worek"?
Biologia, UW
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
nie ma się po co w to zagłębiać, z uwagi na to, że filogeneza Ornithopoda jest dokładnie przedstawiona w ED (w sensie, że są kladogramy).Utahraptor pisze:Będziesz jeszcze opisywał filogenetykę i ewolucję?
W tej chwili ponad 60 haseł w ED czeka na weryfikację/poprawki/rozwinięcie.
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Nie, uzupełnię i rozbuduję może co nieco historie i info na temat nowego gatunku typowego + rekonstrukcje (od archaicznych po najnowsze).Utahraptor pisze:Będziesz jeszcze opisywał filogenetykę i ewolucję?
Iguanodont chyba nadaje się do kategorii "takson worek"?
Taksonem-workiem nie jest, ale jeszcze niedawno nim był, kiedy nie został rozbity na nowe rodzaje. Teraz to monotypowy rodzaj, a takim gatunkiem workiem jest np. mamenchizaur:
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... nchisaurus
W ciągu 13 lat (1994-2007) opisano aż 8 nowych gatunków . Wkroczyłaby do Chin jakaś porządna ekipa z Upchurchem, Wilsonem i Whitlockiem na czele i zrobiłaby z nim i omeizaurem porządek.
Mamenchisaurus to jest(był?) mój ulubiony dinozaur, ale jak teraz widzę go w ED to nie mogę na niego patrzeć
"Mastodon sapiens"
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
no ale wciąż są takie gatunki jak ?I. orientalis, zasługujące na uwagę. Dlatego stosowne jest oznaczenie go jako Kategoria:Takson worek (opis kategorii brzmi tak:szerman pisze:Taksonem-workiem nie jest, ale jeszcze niedawno nim był, kiedy nie został rozbity na nowe rodzaje. Teraz to monotypowy rodzajUtahraptor pisze:Iguanodont chyba nadaje się do kategorii "takson worek"?
Hasła, które dotyczą aktualnych taksonów-worków (ang. wastebasket taxon), tj. rodzajów z gatunkami, które to gatunki do nich (rodzajów) zapewne nie należą. Gatunki często mają status nomen dubium, lecz zdarzają się takie, które prawdopodobnie reprezentują istotne z jakiś względów taksony - i to z uwagi na nie kategoria została utworzona.
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
długo jeszcze ten opis będzie oznaczony jako "hasło w trakcie rozbudowy, do weryfikacji"?
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Jeżeli kwestia gatunków może zostać uznana za zamkniętą (nie wszystkie są opisane, ale większość z nich to taksony nieważne albo synonimy), to myślę, że można zdjąć.nazuul pisze:długo jeszcze ten opis będzie oznaczony jako "hasło w trakcie rozbudowy, do weryfikacji"?
"Mastodon sapiens"
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Łukasz też pisał, że coś będzie robił (poprawiał)w tym opisie: http://www.forum.dinozaury.com/viewtopi ... 717#p53717
Chyba że ja się jeszcze mu przyjrzę dokładniej
chyba iguanodon nie jest taki straszny, jak go malują
Chyba że ja się jeszcze mu przyjrzę dokładniej
chyba iguanodon nie jest taki straszny, jak go malują
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [Poprawa opisu] Iguanodon
Niedawno minęły 3 lata, odkąd iguanodont widnieje w ED w obecnej formie. Wciąż jest zapis "do weryfikacji" - jakby ktoś mógł na zasadzie recenzji sprawdzić umieszczone informacje, to byłoby fajnie.
"Mastodon sapiens"