[OPIS] Archaeopteryx
- Sebastian
- Jurajski allozaur
- Posty: 1336
- Rejestracja: 2 lipca 2006, o 13:32
- Imię i nazwisko: Sebastian Oziemski
- Lokalizacja: Harlow, Essex, UK
[OPIS] Archaeopteryx
Archaeopteryx
D??ugo??Ă?: ok. 0,5 m
Wysoko??Ă?: 0,2 m
Masa: 0,3 kg
Czas: 147 mln lat temu
Miejsce: Niemcy (Bawaria)
Klasyfikacja:
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Neotetanurae
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Paraves
Eumaniraptora
Deinonychosauria/Aves?
Archaeopterygidae
Archaeopteryx by?? zwierzĂ?ciem wielko??ci wrony. ?ÂĂ?czy?? on w sobie wiele cech ptasich, jak i gadzich. Cechy, kt??re upodabniajĂ? go do dinozaur??w to: trzy palce na skrzyd??ach zako??czone ostrymi pazurami, ??ebra brzuszne, niezro??niĂ?te piszczel i strza??ka, brak haczyk??w na ??ebrach, ma??y m????d??ek i wyd??u??one p????kule m??zgowe, szczĂ?ki uzbrojone w spiczaste zĂ?by i dwuwklĂ?s??e krĂ?gi. Do ptasich cech archeopteryksa mo??emy zaliczyĂ?: obecno??Ă? pi??r i pneumatycznych ko??ci (choĂ? niekt??re teropody te?? je posiada??y), wewnĂ?trzny palec stopy skierowany ku ty??owi, asymetryczne lotki, obojczyki po??Ă?czone w wide??ki, ptasia miednica i obecno??Ă? ko??ci skokowej.
Pierwsze skamienia??o??ci Archaeopteryx odnaleziono w wapiennych osadach lagunowych w 1860 roku. By??o to jednak pojedyncze pi??ro. Sze??Ă? miesiĂ?cy p????niej znaleziono prawie kompletny szkielet zwierzĂ?cia. Angielski biolog Thomas Henry Huxley stwierdzi??, i?? jest to gadzi praprzodek ptak??w. Wszystkie szkielety niegdy?? opisane jako r????ne gatunki sĂ? obecnie uwa??ane za osobniki jednego gatunku Archaeopteryx lithographica (choĂ? jeden jest opisywany jako Wellnhoferia grandis). Innym gatunkiem jest A. bavarica, kt??ry znany jest z pojedynczego szkieletu odnalezionego w 1987 roku.
Wizerunek archeopteryksa wed??ug nowej hipotezy.
Tryb ??ycia i zdolno??Ă? do lotu praptaka do dzi?? budzi kontrowersje. Powszechnie uwa??a siĂ?, i?? zaczyna?? on wymachiwaĂ? ko??czynami podczas po??cigu za owadami lub przeskakiwaniem z drzewa na drzewo. Nick Longrich z uniwersytetu w Calgary my??li nawet, ??e u??ywa?? do tego nie dw??ch, a czterech opierzonych ko??czyn. Longrich zaczĂ??? podejrzewaĂ?, ??e pi??ra przy nogach mog??y byĂ? czym?? wiĂ?cej, gdy zobaczy?? odkryte w 2002 roku w Chinach skamienia??o??ci Microraptor gui. Przebada?? dok??adnie przechowywane w Berlinie skamienia??e szczĂ?tki archeopteryksa znalezione w Bawarii w 1877 roku, na kt??rych doskonale widaĂ? odci??niĂ?te w skale ??lady pi??r. Stwierdzi??, ??e d??ugie pi??ra na tylnych ko??czynach majĂ? wyra??ne w??a??ciwo??ci aerodynamiczne. Wcze??niej naukowcy nie zwr??cili na to uwagi, gdy?? wiele lat temu ??lady pi??r przy nogach berli??skiego archeopteryksa zosta??y skute, by lepiej widaĂ? by??o ko??ci. Archeopteryx nie lata?? jednak lotem aktywnym, lecz szybujĂ?cym, poniewa?? mostek nie posiada?? tzw. grzebienia, kt??ry jest punktem przyczepu miĂ???ni skrzyde??. Brak tej cechy jest obecnie charakterystyczny jedynie dla nielot??w, co sugeruje, i?? praptak nie potrafi?? sprawnie machaĂ? skrzyd??ami.
Niekt??rzy uwa??ajĂ? archeopteryksa za formĂ? po??redniĂ? teropod??w i ptak??w, inni za?? za najprymitywniejszego ptaka. Klasyfikacja tzw. ,,brakujĂ?cych ogniw’’ jest bardzo trudna i tak naprawdĂ? nie wiadomo, gdzie jest wyznaczona granica pomiĂ?dzy jednym taksonem (tu: gady), a drugim (tu: ptaki). Znamy obecnie wiele teropod??w zbli??onych budowĂ? do gromady Aves (np. Microraptor, Rahonavis, Buiteraptor). Mo??liwe, ??e ptaki sĂ? tak naprawdĂ? dinozaurami lub grupĂ? dinozaur??w spokrewnionĂ? z teropodami. Prawdopodobnie Archaeopteryx jest bli??szym krewnym teropod??w, ni?? ptak??w. Najstarszym znanym ptakiem (z grupy Ornithurae) jest obecnie ,,praptak’’ z rodzaju Gansus. Znalezisko to dowodzi, i?? ptaki pochodzĂ? od form ziemnowodnych. Archeopteryx jest obecnie zaliczany do kladu archeopterygokszta??tnych (Archaeopterygiformes) z rodzinĂ? Archaeopterygidae. Paleontolodzy ze wzglĂ?du na jego powiĂ?kszony pazur stopy uwa??ajĂ? praptaka za deinonychozaura. Inni za?? uwa??ajĂ?, ??e "zab??jczy pazur" to plezjomorfia. Nazwa zwierzĂ?cia oznacza po grecku ,,staro??ytne pi??ro z ??upk??w litogaficznych’’ (by??y lagunowe zmieni??y siĂ? w wapie??, kt??ry by?? w XIX wieku u??ywany do wyrobu matryc litograficznych- technika drukarska).
Ciekawostki:
Czteroskrzyd??y praptak- ciĂ?g dlaszy:
Pierwsze ptaki u??ywa??y do latania zar??wno przednich, jak i tylnych ko??czyn - informuje pismo "Paleobiology". Najstarszym ze znanych przodk??w ptak??w jest jurajski Archaeopteryx lithographica, kt??rego skamienia??o??Ă? odkryto w Niemczech w roku 1861, w dwa lata po opublikowaniu przez Karola Darwina jego ksiĂ???ki o teorii ewolucji. Od tego czasu znaleziono kolejnych osiem okaz??w tego zwierzĂ?cia, majĂ?cego zar??wno gadzi ogon, szczĂ?ki i zĂ?by, jak i typowe dla ptak??w pi??ra i mostek, do kt??rego przyczepiajĂ? siĂ? poruszajĂ?ce skrzyd??ami miĂ???nie piersiowe. Praptak mia?? pi??ra tak??e na tylnych ko??czynach, ale naukowcy uwa??ali dotĂ?d, ??e tworzy??y one tylko warstwĂ? izolujĂ?cĂ? przed ch??odem. SytuacjĂ? zmieni??o odkrycie i opisanie w roku 2002 w Chinach okaz??w o czterech upierzonych skrzyd??ach. Archaeopteryx szybowa?? z drzewa na drzewo u??ywajĂ?c czterech upierzonych ko??czyn - wynika z najnowszych bada??, przeprowadzonych na uniwersytecie w Calgary przez doktoranta Nicka Longrich. Dotychczas czĂ???Ă? naukowc??w przyjmowa??a, ??e umiejĂ?tno??Ă? lotu rozwinĂ???a siĂ? u przodk??w ptak??w dziĂ?ki zdolno??ci do szybkiego biegania, zako??czonego lotem. Artyku?? Longricha zawiera jednak mocne dowody na to, ??e ptaki wyewoluowa??y z gad??w, kt??re skaka??y z drzew jak spadochroniarze (albo jak obecne szybujĂ?ce wiewi??rki). Pi??ra na tylnych ko??czynach majĂ? wyra??ne w??a??ciwo??ci aerodynamiczne. Zdaniem Longricha, wcze??niej paleontolodzy zbyt mocno sugerowali siĂ? wyglĂ?dem dzisiejszych - dwuskrzyd??ych - ptak??w.
Szkielet Archaeopteryx w muzeum w Berlinie
Obecnie znanych jest 11 skamienia??o??ci:
pi??ro (odkryte w 1860 r.)
1-szy okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Londynu, 1861)
2-gi okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Berlina, 1876 lub 1877)
3-ci okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Maxberga, 1956 lub 1958)
4-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Haarlemu, 1855, opisany poczĂ?tkowo jako pterozaur, zidentyfikowany w 1970)
5-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Eichst?¤tt, 1951 lub 1955)
6-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Solnhofen, 1960, opisany poczĂ?tkowy jako kompsognat)
7-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Munich, 1991)
8-my okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z B??rgermeister-M??ller, 1997)
9-ty okaz szkieletowy (egzemplarz w prywatnej kolekcji, niedostĂ?pny, 2004)
10-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Thermopolis, opisany w 2005).
Spis gatunk??w:
Archaeopteryx von Meyer, 1861
Archaeopteryx lithographica von Meyer, 1861
Archaeopteryx bavarica Wellnhofer 1993
Wellnhoferia grandis El??anowski 2001 nomen dubium (=Archaeopteryx lithographica?)
"Archaeopteryx" vicensensis Lambrecht 1933 nomen nudum (=nieopisany pterozaur?)
Synonimy Archaeopteryx lithographica:
Scaphognathus crassipes (Meyer, 1857) Wagner 1861
Griphosaurus problematicus Wagner 1861
Griphornis longicaudatus Woodward 1862
Griphosaurus longicaudatum Woodward 1862
Griphosaurus longicaudatus Owen 1862
Archaeopteryx macrura Owen 1862/ Vogt 1879
Archaeopterix macrurus Egerton 1862/ Owen 1863
Archaeopteryx siemensii Dames 1897*
Archaeopteryx oweni Petronievics 1917
Gryphornis longicaudatus Lambrecht 1933
Gryphosaurus problematicus Lambrecht 1933
Archaeopteryx macrourus Owen 1862 /Lambrecht 1933
Archeopteryx macrura Ostrom 1970
Archaeopteryx crassipes Meyer 1857/Ostrom 1972
Jurapteryx recurva Howgate 1984/Meyer 1861
*Mayr et al. 2007 za wa??ne uzna?? przynajmniej dwa gatunki: A. lithographica (okazy: 1,3,4,5) i A. siemensii (okazy: 2,7,10).
Archaeopteryx lithographica
P.S.- proszĂ? o poprawki i informacje, kt??re pomogĂ? w rozwiniĂ?ciu opisu.
D??ugo??Ă?: ok. 0,5 m
Wysoko??Ă?: 0,2 m
Masa: 0,3 kg
Czas: 147 mln lat temu
Miejsce: Niemcy (Bawaria)
Klasyfikacja:
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Neotetanurae
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Paraves
Eumaniraptora
Deinonychosauria/Aves?
Archaeopterygidae
Archaeopteryx by?? zwierzĂ?ciem wielko??ci wrony. ?ÂĂ?czy?? on w sobie wiele cech ptasich, jak i gadzich. Cechy, kt??re upodabniajĂ? go do dinozaur??w to: trzy palce na skrzyd??ach zako??czone ostrymi pazurami, ??ebra brzuszne, niezro??niĂ?te piszczel i strza??ka, brak haczyk??w na ??ebrach, ma??y m????d??ek i wyd??u??one p????kule m??zgowe, szczĂ?ki uzbrojone w spiczaste zĂ?by i dwuwklĂ?s??e krĂ?gi. Do ptasich cech archeopteryksa mo??emy zaliczyĂ?: obecno??Ă? pi??r i pneumatycznych ko??ci (choĂ? niekt??re teropody te?? je posiada??y), wewnĂ?trzny palec stopy skierowany ku ty??owi, asymetryczne lotki, obojczyki po??Ă?czone w wide??ki, ptasia miednica i obecno??Ă? ko??ci skokowej.
Pierwsze skamienia??o??ci Archaeopteryx odnaleziono w wapiennych osadach lagunowych w 1860 roku. By??o to jednak pojedyncze pi??ro. Sze??Ă? miesiĂ?cy p????niej znaleziono prawie kompletny szkielet zwierzĂ?cia. Angielski biolog Thomas Henry Huxley stwierdzi??, i?? jest to gadzi praprzodek ptak??w. Wszystkie szkielety niegdy?? opisane jako r????ne gatunki sĂ? obecnie uwa??ane za osobniki jednego gatunku Archaeopteryx lithographica (choĂ? jeden jest opisywany jako Wellnhoferia grandis). Innym gatunkiem jest A. bavarica, kt??ry znany jest z pojedynczego szkieletu odnalezionego w 1987 roku.
Wizerunek archeopteryksa wed??ug nowej hipotezy.
Tryb ??ycia i zdolno??Ă? do lotu praptaka do dzi?? budzi kontrowersje. Powszechnie uwa??a siĂ?, i?? zaczyna?? on wymachiwaĂ? ko??czynami podczas po??cigu za owadami lub przeskakiwaniem z drzewa na drzewo. Nick Longrich z uniwersytetu w Calgary my??li nawet, ??e u??ywa?? do tego nie dw??ch, a czterech opierzonych ko??czyn. Longrich zaczĂ??? podejrzewaĂ?, ??e pi??ra przy nogach mog??y byĂ? czym?? wiĂ?cej, gdy zobaczy?? odkryte w 2002 roku w Chinach skamienia??o??ci Microraptor gui. Przebada?? dok??adnie przechowywane w Berlinie skamienia??e szczĂ?tki archeopteryksa znalezione w Bawarii w 1877 roku, na kt??rych doskonale widaĂ? odci??niĂ?te w skale ??lady pi??r. Stwierdzi??, ??e d??ugie pi??ra na tylnych ko??czynach majĂ? wyra??ne w??a??ciwo??ci aerodynamiczne. Wcze??niej naukowcy nie zwr??cili na to uwagi, gdy?? wiele lat temu ??lady pi??r przy nogach berli??skiego archeopteryksa zosta??y skute, by lepiej widaĂ? by??o ko??ci. Archeopteryx nie lata?? jednak lotem aktywnym, lecz szybujĂ?cym, poniewa?? mostek nie posiada?? tzw. grzebienia, kt??ry jest punktem przyczepu miĂ???ni skrzyde??. Brak tej cechy jest obecnie charakterystyczny jedynie dla nielot??w, co sugeruje, i?? praptak nie potrafi?? sprawnie machaĂ? skrzyd??ami.
Niekt??rzy uwa??ajĂ? archeopteryksa za formĂ? po??redniĂ? teropod??w i ptak??w, inni za?? za najprymitywniejszego ptaka. Klasyfikacja tzw. ,,brakujĂ?cych ogniw’’ jest bardzo trudna i tak naprawdĂ? nie wiadomo, gdzie jest wyznaczona granica pomiĂ?dzy jednym taksonem (tu: gady), a drugim (tu: ptaki). Znamy obecnie wiele teropod??w zbli??onych budowĂ? do gromady Aves (np. Microraptor, Rahonavis, Buiteraptor). Mo??liwe, ??e ptaki sĂ? tak naprawdĂ? dinozaurami lub grupĂ? dinozaur??w spokrewnionĂ? z teropodami. Prawdopodobnie Archaeopteryx jest bli??szym krewnym teropod??w, ni?? ptak??w. Najstarszym znanym ptakiem (z grupy Ornithurae) jest obecnie ,,praptak’’ z rodzaju Gansus. Znalezisko to dowodzi, i?? ptaki pochodzĂ? od form ziemnowodnych. Archeopteryx jest obecnie zaliczany do kladu archeopterygokszta??tnych (Archaeopterygiformes) z rodzinĂ? Archaeopterygidae. Paleontolodzy ze wzglĂ?du na jego powiĂ?kszony pazur stopy uwa??ajĂ? praptaka za deinonychozaura. Inni za?? uwa??ajĂ?, ??e "zab??jczy pazur" to plezjomorfia. Nazwa zwierzĂ?cia oznacza po grecku ,,staro??ytne pi??ro z ??upk??w litogaficznych’’ (by??y lagunowe zmieni??y siĂ? w wapie??, kt??ry by?? w XIX wieku u??ywany do wyrobu matryc litograficznych- technika drukarska).
Ciekawostki:
Czteroskrzyd??y praptak- ciĂ?g dlaszy:
Pierwsze ptaki u??ywa??y do latania zar??wno przednich, jak i tylnych ko??czyn - informuje pismo "Paleobiology". Najstarszym ze znanych przodk??w ptak??w jest jurajski Archaeopteryx lithographica, kt??rego skamienia??o??Ă? odkryto w Niemczech w roku 1861, w dwa lata po opublikowaniu przez Karola Darwina jego ksiĂ???ki o teorii ewolucji. Od tego czasu znaleziono kolejnych osiem okaz??w tego zwierzĂ?cia, majĂ?cego zar??wno gadzi ogon, szczĂ?ki i zĂ?by, jak i typowe dla ptak??w pi??ra i mostek, do kt??rego przyczepiajĂ? siĂ? poruszajĂ?ce skrzyd??ami miĂ???nie piersiowe. Praptak mia?? pi??ra tak??e na tylnych ko??czynach, ale naukowcy uwa??ali dotĂ?d, ??e tworzy??y one tylko warstwĂ? izolujĂ?cĂ? przed ch??odem. SytuacjĂ? zmieni??o odkrycie i opisanie w roku 2002 w Chinach okaz??w o czterech upierzonych skrzyd??ach. Archaeopteryx szybowa?? z drzewa na drzewo u??ywajĂ?c czterech upierzonych ko??czyn - wynika z najnowszych bada??, przeprowadzonych na uniwersytecie w Calgary przez doktoranta Nicka Longrich. Dotychczas czĂ???Ă? naukowc??w przyjmowa??a, ??e umiejĂ?tno??Ă? lotu rozwinĂ???a siĂ? u przodk??w ptak??w dziĂ?ki zdolno??ci do szybkiego biegania, zako??czonego lotem. Artyku?? Longricha zawiera jednak mocne dowody na to, ??e ptaki wyewoluowa??y z gad??w, kt??re skaka??y z drzew jak spadochroniarze (albo jak obecne szybujĂ?ce wiewi??rki). Pi??ra na tylnych ko??czynach majĂ? wyra??ne w??a??ciwo??ci aerodynamiczne. Zdaniem Longricha, wcze??niej paleontolodzy zbyt mocno sugerowali siĂ? wyglĂ?dem dzisiejszych - dwuskrzyd??ych - ptak??w.
Szkielet Archaeopteryx w muzeum w Berlinie
Obecnie znanych jest 11 skamienia??o??ci:
pi??ro (odkryte w 1860 r.)
1-szy okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Londynu, 1861)
2-gi okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Berlina, 1876 lub 1877)
3-ci okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Maxberga, 1956 lub 1958)
4-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Haarlemu, 1855, opisany poczĂ?tkowo jako pterozaur, zidentyfikowany w 1970)
5-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Eichst?¤tt, 1951 lub 1955)
6-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Solnhofen, 1960, opisany poczĂ?tkowy jako kompsognat)
7-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Munich, 1991)
8-my okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z B??rgermeister-M??ller, 1997)
9-ty okaz szkieletowy (egzemplarz w prywatnej kolekcji, niedostĂ?pny, 2004)
10-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Thermopolis, opisany w 2005).
Spis gatunk??w:
Archaeopteryx von Meyer, 1861
Archaeopteryx lithographica von Meyer, 1861
Archaeopteryx bavarica Wellnhofer 1993
Wellnhoferia grandis El??anowski 2001 nomen dubium (=Archaeopteryx lithographica?)
"Archaeopteryx" vicensensis Lambrecht 1933 nomen nudum (=nieopisany pterozaur?)
Synonimy Archaeopteryx lithographica:
Scaphognathus crassipes (Meyer, 1857) Wagner 1861
Griphosaurus problematicus Wagner 1861
Griphornis longicaudatus Woodward 1862
Griphosaurus longicaudatum Woodward 1862
Griphosaurus longicaudatus Owen 1862
Archaeopteryx macrura Owen 1862/ Vogt 1879
Archaeopterix macrurus Egerton 1862/ Owen 1863
Archaeopteryx siemensii Dames 1897*
Archaeopteryx oweni Petronievics 1917
Gryphornis longicaudatus Lambrecht 1933
Gryphosaurus problematicus Lambrecht 1933
Archaeopteryx macrourus Owen 1862 /Lambrecht 1933
Archeopteryx macrura Ostrom 1970
Archaeopteryx crassipes Meyer 1857/Ostrom 1972
Jurapteryx recurva Howgate 1984/Meyer 1861
*Mayr et al. 2007 za wa??ne uzna?? przynajmniej dwa gatunki: A. lithographica (okazy: 1,3,4,5) i A. siemensii (okazy: 2,7,10).
Archaeopteryx lithographica
P.S.- proszĂ? o poprawki i informacje, kt??re pomogĂ? w rozwiniĂ?ciu opisu.
Ostatnio zmieniony 6 maja 2007, o 12:46 przez Sebastian, łącznie zmieniany 11 razy.
- misio
- Dewoński labiryntodont
- Posty: 220
- Rejestracja: 26 czerwca 2006, o 10:31
- Lokalizacja: Sopot
- Kontakt:
1.Archaeopteryx litographica oznacza "Pradawne pi??ro z ??upk??w litograficznych" .
2.Podobno archeopteryx ??y?? nad p??ytkim morzem.
3.Wszystkich okaz??w jest tylko 5.
2.Podobno archeopteryx ??y?? nad p??ytkim morzem.
3.Wszystkich okaz??w jest tylko 5.
Ostatnio zmieniony 6 stycznia 2007, o 10:57 przez misio, łącznie zmieniany 4 razy.
http://pl.tunele.wikia.com/wiki/Tunele_Wiki - moja własna wiki o serii książek "Tunele" Rodericka Gordona i Briana Williamsa :)
- Sebastian
- Jurajski allozaur
- Posty: 1336
- Rejestracja: 2 lipca 2006, o 13:32
- Imię i nazwisko: Sebastian Oziemski
- Lokalizacja: Harlow, Essex, UK
Go??Ă?b- do 34 cm (dziki grzywacz do 41 cm)
Archaeopteryx osiĂ?ga?? oko??o 55 cm d??ugo??ci. W opisie napisa??em, ??e jest wielko??ci sroki (m??j b??ad) bo tu akurat chodzi o innego krukowatego, kt??rym jest znana wszystkim wrona (od 47 do 51 cm d??ugo??ci). Misiu pomyli??e?? siĂ?. ZresztĂ? ja te??. DziĂ?ki za posta, bo gdyby nie on to b??Ă?d w opisie m??g??by w nim zostaĂ? :?
Archaeopteryx osiĂ?ga?? oko??o 55 cm d??ugo??ci. W opisie napisa??em, ??e jest wielko??ci sroki (m??j b??ad) bo tu akurat chodzi o innego krukowatego, kt??rym jest znana wszystkim wrona (od 47 do 51 cm d??ugo??ci). Misiu pomyli??e?? siĂ?. ZresztĂ? ja te??. DziĂ?ki za posta, bo gdyby nie on to b??Ă?d w opisie m??g??by w nim zostaĂ? :?
Mo??e dopisz, ??e niekt??rzy paleontolodzy ze wzglĂ?du na jego powiĂ?kszony pazur stopy uwa??ajĂ? Archie'ego za deinonychozaura. Inni za?? uwa??ajĂ?, ??e "zab??jczy pazur" to plezjomorfia i ??e nie do??Ă?, ??e archeopteryks nie jest deinonychozaurem, to w dodatku ??Ă?czenie dromeozaur??w z troodonami jest sztuczne.
- Karol Sabath
- Ekspert
- Posty: 443
- Rejestracja: 15 marca 2006, o 21:21
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Re: [OPIS] Archaeopteryx
NiezrĂ?cznie ("osady litograficzne"). Osady by??y lagunowe, natomiast wapie??, w kt??ry siĂ? zmieni??y, by?? w XIX wieku u??ywany do wyrobu matryc litograficznych (technika drukarska).Sebastian pisze:Pierwsze skamienia??o??ci Archaeopteryx odnaleziono w wapiennych osadach litograficznych w 1860 roku.
nazywa?? siĂ? naprawdĂ? Huxley.Sebastian pisze: Angielski biolog Thomas Henry Huxel
Aves to tradycyjnie gromada, na pewno za?? nie rzĂ?d.Sebastian pisze:Znamy obecnie wiele teropod??w zbli??onych budowĂ? do rzĂ?du Aves
Najstarszym przedstawicielem ptak??w z grupy Ornithurae (obejmujĂ?cej wsp????czesne ptaki i ich wymar??ych krewniak??w), nie ptak??w w og??le. SĂ? znane starsze formy z grupy Enantiornithes (latajĂ?cych praptak??w wymar??ych bezpotomnie w kredzie).Sebastian pisze:Najstarszym znanym ptakiem jest obecnie ,,praptak’’ z rodzaju Gansus.
- Daniel Madzia
- Jurajski allozaur
- Posty: 1609
- Rejestracja: 15 marca 2006, o 12:39
- Lokalizacja: Třinec, Česká republika
- Kontakt:
Sebastian pisze:Mo??liwe, ??e ptaki sĂ? tak naprawdĂ? dinozaurami lub grupĂ? dinozaur??w spokrewnionĂ? z teropodami. Prawdopodobnie Archaeopteryx jest bli??szym krewnym teropod??w, ni?? ptak??w.
Brzmi jakby ptaki nie nalezaly do dinozaurow, a do jakiejs bocznej, stosunkowo blisko z nimi spokrewnionej, linii gadow. A przeciez wiadomo, ze "gromada" Aves wywodzi sie od teropodow. Mozesz napisac, co tym miales na mysli?
Obecnie znanych jest 11 skamienia??o??ci:
pi??ro (odkryte w 1860 r.)
1-szy okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Londynu, 1861)
2-gi okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Berlina, 1876 lub 1877)
3-ci okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Maxberga, 1956 lub 1958)
4-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Haarlemu, 1855, opisany poczĂ?tkowo jako pterozaur, zidentyfikowany w 1970)
5-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Eichst?¤tt, 1951 lub 1955)
6-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Solnhofen, 1960, opisany poczĂ?tkowy jako kompsognat)
7-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Munich, 1991)
8-my okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z B??rgermeister-M??ller, 1997)
9-ty okaz szkieletowy (egzemplarz w prywatnej kolekcji, niedostĂ?pny, 2004)
10-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Thermopolis, opisany w 2005).
Mayr et al. 2007 za wa??ne uzna?? przynajmniej dwa gatunki: A. lithographica (okazy: 1,3,4,5) i A. siemensii (okazy: 2,7,10).
pi??ro (odkryte w 1860 r.)
1-szy okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Londynu, 1861)
2-gi okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Berlina, 1876 lub 1877)
3-ci okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Maxberga, 1956 lub 1958)
4-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Haarlemu, 1855, opisany poczĂ?tkowo jako pterozaur, zidentyfikowany w 1970)
5-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Eichst?¤tt, 1951 lub 1955)
6-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Solnhofen, 1960, opisany poczĂ?tkowy jako kompsognat)
7-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Munich, 1991)
8-my okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z B??rgermeister-M??ller, 1997)
9-ty okaz szkieletowy (egzemplarz w prywatnej kolekcji, niedostĂ?pny, 2004)
10-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Thermopolis, opisany w 2005).
Mayr et al. 2007 za wa??ne uzna?? przynajmniej dwa gatunki: A. lithographica (okazy: 1,3,4,5) i A. siemensii (okazy: 2,7,10).
- Daniel Madzia
- Jurajski allozaur
- Posty: 1609
- Rejestracja: 15 marca 2006, o 12:39
- Lokalizacja: Třinec, Česká republika
- Kontakt:
- Dino
- Administrator
- Posty: 4006
- Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
- Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Re: [OPIS] Archaeopteryx
*tak zwanych, tak naprawdÄ - powtarza siÄ "tak"Sebastian pisze:Archaeopteryx
Archaeopteryx byĹ zwierzÄciem wielkoĹci wrony. ĹÄ czyĹ on w sobie wiele cech ptasich, jak i gadzich. WĹaĹciwoĹci, ktĂłre upodabniajÄ go do dinozaurĂłw to: trzy palce na skrzydĹach, zakoĹczone ostrymi pazurami, Ĺźebra brzuszne, niezroĹniÄte piszczel i koĹÄ strzaĹkowa, brak haczykĂłw na Ĺźebrach, maĹy móşdĹźek i wydĹuĹźone pĂłĹkule mĂłzgowe, szczÄki uzbrojone w spiczaste zÄby i dwuwklÄsĹe krÄgi. Do ptasich cech archeopteryksa moĹźemy zaliczyÄ: obecnoĹÄ piĂłr i pneumatycznych koĹci (choÄ niektĂłre nieptasie teropody teĹź je posiadaĹy), wewnÄtrzny palec stopy skierowany ku tyĹowi, asymetryczne lotki, obojczyki poĹÄ czone w wideĹki, ptasia miednica i obecnoĹÄ koĹci skokowej.
Pierwsze skamieniaĹoĹci Archaeopteryx odnaleziono w wapiennych osadach lagunowych w 1860 roku. ByĹo to jednak pojedyncze piĂłro. SzeĹÄ miesiÄcy później znaleziono prawie kompletny szkielet zwierzÄcia. Angielski biolog Thomas Henry Huxley stwierdziĹ, iĹź jest to gadzi praprzodek ptakĂłw. Wszystkie szkielety niegdyĹ opisane jako róşne gatunki sÄ obecnie uwaĹźane za osobniki jednego gatunku Archaeopteryx lithographica (choÄ jeden jest opisywany jako Wellnhoferia grandis). Innym gatunkiem jest A. bavarica, ktĂłry znany jest z pojedynczego szkieletu odnalezionego w 1987 roku.
Wizerunek archeopteryksa wedĹug nowej hipotezy.
Tryb Ĺźycia i zdolnoĹÄ do lotu praptaka do dziĹ budzi kontrowersje. Powszechnie uwaĹźa siÄ, iĹź zaczynaĹ on wymachiwaÄ koĹczynami podczas poĹcigu za owadami lub przeskakiwaniem z drzewa na drzewo. Nick Longrich z uniwersytetu w Calgary myĹli nawet, Ĺźe uĹźywaĹ do tego nie dwĂłch, a czterech opierzonych koĹczyn (patrz ilustracja powyĹźej). Longrich zaczÄ Ĺ podejrzewaÄ, Ĺźe piĂłra przy nogach mogĹy byÄ czymĹ wiÄcej, gdy zobaczyĹ odkryte w 2002 roku w Chinach skamieniaĹoĹci Microraptor gui. PrzebadaĹ dokĹadnie przechowywane w Berlinie skamieniaĹe szczÄ tki archeopteryksa znalezione w Bawarii w 1877 roku, na ktĂłrych doskonale widaÄ odciĹniÄte w skale Ĺlady piĂłr. StwierdziĹ, Ĺźe dĹugie piĂłra na tylnych koĹczynach majÄ wyraĹşne wĹaĹciwoĹci aerodynamiczne. WczeĹniej naukowcy nie zwrĂłcili na to uwagi, gdyĹź wiele lat temu Ĺlady piĂłr przy nogach berliĹskiego archeopteryksa zostaĹy skute, by lepiej widaÄ byĹo koĹci. Archeopteryx nie lataĹ jednak lotem aktywnym, lecz szybujÄ cym, poniewaĹź mostek nie posiadaĹ tzw. grzebienia, ktĂłry jest punktem przyczepu miÄĹni skrzydeĹ. Brak tej cechy jest obecnie charakterystyczny jedynie dla nielotĂłw, co sugeruje, iĹź praptak nie potrafiĹ sprawnie machaÄ skrzydĹami.
NiektĂłrzy uwaĹźajÄ archeopteryksa za formÄ poĹredniÄ teropodĂłw i ptakĂłw, inni zaĹ za najprymitywniejszego ptaka. Klasyfikacja tzw "brakujÄ cych ogniw’’ jest bardzo trudna i w rzeczywistoĹci* nie wiadomo, gdzie jest wyznaczona granica pomiÄdzy jednym taksonem (tu: gady), a drugim (tu: ptaki)Znamy obecnie wiele teropodĂłw zbliĹźonych budowÄ do gromady Aves (np. Microraptor, Rahonavis, Buiteraptor). Najstarszym znanym ptakiem (z grupy Ornithurae) jest obecnie ,,praptak’’ z rodzaju Gansus. Znalezisko to dowodzi, iĹź ptaki pochodzÄ od form ziemnowodnych. Archeopteryks jest obecnie zaliczany do kladu archeopterygoksztaĹtnych (Archaeopterygiformes) z rodzinÄ Archaeopterygidae. Paleontolodzy ze wzglÄdu na jego powiÄkszony pazur stopy uwaĹźajÄ praptaka za deinonychozaura. Inni zaĹ uwaĹźajÄ , Ĺźe "zabĂłjczy pazur" to plezjomorfia. Nazwa zwierzÄcia oznacza po grecku ,,staroĹźytne piĂłro z ĹupkĂłw litogaficznych’’ (Ĺupki lagunowe zmieniĹy siÄ w wapieĹ, ktĂłry byĹ w XIX wieku uĹźywany do wyrobu matryc litograficznych- technika drukarska).
Ciekawostki:
CzteroskrzydĹy praptak- ciÄ g dalszy:
Pierwsze ptaki uĹźywaĹy do latania zarĂłwno przednich, jak i tylnych koĹczyn - informuje pismo "Paleobiology". Najstarszym ze znanych przodkĂłw ptakĂłw jest jurajski Archaeopteryx lithographica, ktĂłrego skamieniaĹoĹÄ odkryto w Niemczech w roku 1861, w dwa lata po opublikowaniu przez Karola Darwina jego ksiÄ Ĺźki o teorii ewolucji. Od tego czasu znaleziono kolejnych osiem okazĂłw tego zwierzÄcia, majÄ cego zarĂłwno gadzi ogon, szczÄki i zÄby, jak i typowe dla ptakĂłw piĂłra i mostek, do ktĂłrego przyczepiajÄ siÄ poruszajÄ ce skrzydĹami miÄĹnie piersiowe. Praptak miaĹ piĂłra takĹźe na tylnych koĹczynach, ale naukowcy uwaĹźali dotÄ d, Ĺźe tworzyĹy one tylko warstwÄ izolujÄ cÄ przed chĹodem. SytuacjÄ zmieniĹo odkrycie i opisanie w roku 2002 w Chinach okazĂłw o czterech upierzonych skrzydĹach. Archeopteryks szybowaĹ z drzewa na drzewo uĹźywajÄ c czterech upierzonych koĹczyn - wynika z najnowszych badaĹ, przeprowadzonych na uniwersytecie w Calgary przez doktoranta Nicka Longrich. Dotychczas czÄĹÄ naukowcĂłw przyjmowaĹa, Ĺźe umiejÄtnoĹÄ lotu rozwinÄĹa siÄ u przodkĂłw ptakĂłw dziÄki zdolnoĹci do szybkiego biegania, zakoĹczonego lotem. ArtykuĹ Longricha zawiera jednak mocne dowody na to, Ĺźe ptaki wyewoluowaĹy z gadĂłw, ktĂłre skakaĹy z drzew lotem Ĺlizgowym **(jak obecne szybujÄ ce wiewiĂłrki). PiĂłra na tylnych koĹczynach majÄ wyraĹşne wĹaĹciwoĹci aerodynamiczne. Zdaniem Longricha, wczeĹniej paleontolodzy zbyt mocno sugerowali siÄ wyglÄ dem dzisiejszych - dwuskrzydĹych - ptakĂłw.
Szkielet Archaeopteryx w muzeum w Berlinie
Obecnie znanych jest 11 skamieniaĹoĹci:
piĂłro (odkryte w 1860 r.)
1-szy okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Londynu, 1861)
2-gi okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Berlina, 1876 lub 1877)
3-ci okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Maxberga, 1956 lub 1958)
4-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Haarlemu, 1855, opisany poczÄ tkowo jako pterozaur, zidentyfikowany w 1970)
5-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Eichstätt, 1951 lub 1955)
6-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Solnhofen, 1960, opisany poczÄ tkowo jako kompsognat)
7-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Munich, 1991)
8-my okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z BĂźrgermeister-MĂźller, 1997)
9-ty okaz szkieletowy (egzemplarz w prywatnej kolekcji, niedostÄpny, 2004)
10-ty okaz szkieletowy (tzw. egzemplarz z Thermopolis, opisany w 2005).
Spis gatunkĂłw:
Archaeopteryx von Meyer, 1861
Archaeopteryx lithographica von Meyer, 1861
Archaeopteryx bavarica Wellnhofer 1993
Wellnhoferia grandis ElĹźanowski 2001 nomen dubium (=Archaeopteryx lithographica?)
"Archaeopteryx" vicensensis Lambrecht 1933 nomen nudum (=nieopisany pterozaur?)
Synonimy Archaeopteryx lithographica:
Scaphognathus crassipes (Meyer, 1857) Wagner 1861
Griphosaurus problematicus Wagner 1861
Griphornis longicaudatus Woodward 1862
Griphosaurus longicaudatum Woodward 1862
Griphosaurus longicaudatus Owen 1862
Archaeopteryx macrura Owen 1862/ Vogt 1879
Archaeopterix macrurus Egerton 1862/ Owen 1863
Archaeopteryx siemensii Dames 1897*
Archaeopteryx oweni Petronievics 1917
Gryphornis longicaudatus Lambrecht 1933
Gryphosaurus problematicus Lambrecht 1933
Archaeopteryx macrourus Owen 1862 /Lambrecht 1933
Archeopteryx macrura Ostrom 1970
Archaeopteryx crassipes Meyer 1857/Ostrom 1972
Jurapteryx recurva Howgate 1984/Meyer 1861
*Mayr et al. 2007 za waĹźne uznaĹ przynajmniej dwa gatunki: A. lithographica (okazy: 1,3,4,5) i A. siemensii (okazy: 2,7,10).
Archaeopteryx lithographica
**spadochroniarze z reguĹy nie skaczÄ z drzew
Nr 557 - http://www.dinozaury.com/index.php?opti ... ew&id=1087
Jakby co - pisaÄ proszÄ
Ostatnio zmieniony 14 lipca 2008, o 12:37 przez Dino, łącznie zmieniany 1 raz.
Re: [OPIS] Archaeopteryx
spacjagatunkuArchaeopteryx lithographica
lepiej umieĹciÄ nieco dalej, po tym:[img]
Wizerunek archeopteryksa wedĹug nowej hipotezy.
Tryb Ĺźycia i zdolnoĹÄ do lotu praptaka do dziĹ budzi kontrowersje. Powszechnie uwaĹźa siÄ, iĹź zaczynaĹ on wymachiwaÄ koĹczynami podczas poĹcigu za owadami lub przeskakiwaniem z drzewa na drzewo. Nick Longrich z uniwersytetu w Calgary myĹli nawet, Ĺźe uĹźywaĹ do tego nie dwĂłch, a czterech opierzonych koĹczyn (patrz ilustracja powyĹźej)
spacja(tu: ptaki)Znamy obecnie wiele teropodĂłw zbliĹźonych budowÄ do gromady Aves (np. Microraptor, Rahonavis, Buiteraptor).
Ja bym jeszcze dopisaĹ Shenzhouraptor, Scansoriopteryx, Caudipteryx i alwarezaurydy, ktĂłre teĹź uwaĹźa siÄ czasem za ptaki, a czasem za dinozaury
bez nawiasuNajstarszym znanym ptakiem (z grupy Ornithurae) jest obecnie ,,praptak’’ z rodzaju Gansus.
niektorzyPaleontolodzy ze wzglÄdu na jego powiÄkszony pazur stopy uwaĹźajÄ praptaka za deinonychozaura.
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- Dino
- Administrator
- Posty: 4006
- Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
- Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Re: [OPIS] Archaeopteryx
A nie chodzi tu czasem o najstarszego znanego ptaka w ogĂłle?nazuul pisze:bez nawiasuNajstarszym znanym ptakiem (z grupy Ornithurae) jest obecnie ,,praptak’’ z rodzaju Gansus.
Bo bez nawiasu wychodzi, Ĺźe najstarszym ptakiem z grupy Ornithurae...
EDIT
ok, masz racjÄ, znalazĹem definicjÄ Ornithurae.
http://en.wikipedia.org/wiki/Gansus
JakieĹ 110 Ma. Ptaki np. z Liaoning sÄ starsze. No i sam archeopteryks . O ile dobrze pamiÄtam ganzus jest najstarszym ptakiem bÄdÄ cym prawdopodobnym przodkiem dzisiejszych, a pozostaĹe (choÄby przeciwptaki) sÄ wymarĹymi bocznymi liniami. MogÄ siÄ myliÄ, bo pamiÄÄ jest zawodna.
JakieĹ 110 Ma. Ptaki np. z Liaoning sÄ starsze. No i sam archeopteryks . O ile dobrze pamiÄtam ganzus jest najstarszym ptakiem bÄdÄ cym prawdopodobnym przodkiem dzisiejszych, a pozostaĹe (choÄby przeciwptaki) sÄ wymarĹymi bocznymi liniami. MogÄ siÄ myliÄ, bo pamiÄÄ jest zawodna.
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]