Później wrzucę do wikipedii.
Długość: 3 m
Wysokość: 1,2 m ?
Waga: 300-400 kg ?
Miejsce występowania: Północna Dakota i Montana (formacja Hell Creek.) oraz Wyoming
(formacja Lance), USA
Czas występowania: 71-65,5 milionów lat temu, późny mastrycht (późna kreda)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Genasauria
Cerapoda
Marginocephalia
Pachycephalosauria
Pachycephalosauridae
Pachycephalosaurini
Stygimoloch to pachycefalozaur, który żył pod koniec kredy (mastrycht) na terenach Ameryki
Północnej. Być może jest on młodszym synonimem pachycefalozaura.
Etymologia
Nazwa Stygimoloch pochodzi od Styksu - rzeki z mitologii greckiej, którą
Charon przewoził
umarłych do Hadesu i słowa moloch dawniej uważanego za imię jednego z bóstw
kananejskich, któremu składano ofiary z dzieci (obecnie przeważa teoria, że to po prostu zbiorowe
określenie wielu bóstw z politeistycznych religii ludów Kanaanu). Odnosi się ona do "zaciekłego
wyglą
du zwierzęcia" tworzonego przez liczne ozdoby na jego czaszce i formacji Hell Creek,
gdzie między innymi znaleziono jego szczą
tki. Natomiast epitet gatunkowy - spinifer
oznacza tyle co "rogaty". Ogólnie nazwę Stygimoloch spinifer można tłumaczyć jako
"rogatego demona z rzeki śmierci".
Budowa i zachowanie
Czaszka stygimolocha miała ok. 46 cm długości. Jest ona stosunkowa niewielka i podobnie jak u
innych pachycefalozaurów pokryta kopułą
. Jednak spośród wszystkich amerykańskich
przedstawicieli tej grupy pomijają
c pachycefalozaura (który może być starszym synonimem
stygimolocha) ogólnie jest ona największa. Z kości nosowych wystaje kilka stożkowatych różków,
zakrywają
cych nozdrza, natomiast tył czaszki zdobią
spore (do 15 cm długości i 5 cm średnicy)
spikulcowate kolce.
Funkcja charakterystycznej budowy czaszki stygimolocha i innych pachycefalozaurów jest
nieznana. Dawniej bezdyskusyjnie uważano, że wzmocnienia czaszki umożliwiały ich
wykorzystywane w walkach o samice, jednak później pojawiło się na temat tej teorii sporo
kontrowersji (np. obecność na kopule ścięgien Sharpeya, służą
cych do podtrzymywania ozdób).
Być może Stygimoloch i inne pachycefalozaury walczyły przepychają
c się na boki, a
niezwykłych zdobień czaszki używały do wabienia samic i odstraszania napastników.
Materiał kopalny
Stygimoloch został opisany na podstawie dobrze zachowanej lewej kości łuskowej (UCMP
119433). Znane są
również cztery inne fragmenty jego czaszki i prawie kompletna ta część ciała
oznaczona jako MPM 8111.
Relacje z pachycefalozaurem i drakorekem
Dracorex znany z formacji Heel Creck może okazać się synonimem stygimolocha lub
pachycefalozaura, którego różki i kopuła czaszkową
nie są
dobrze rozwinięte, gdyż znaleziona
czaszka należy do osobnika niedorosłego lub samicy. Jack Horner (znany głównie z
kontrowersyjnej teorii padlinożerstwa tyranozaura i opisania majazaury) na dorocznym kongresie
Społeczności Palentologii Kręgowców w 2007 przedstawił dowody na to, że drakoreks jest po
prostu młodym osobnikiem stygimolocha, który w dodatku może być niedorosłym
przedstawicielem rodzaju Pachycephalosaurus. Jednak słabo rozwinięte ozdoby czaszki nie
muszą
świadczyć o młodzieńczości, lecz mogą
także wynikać z dymorfizmu płciowego. Robert
T. Bakker - autor opisu rodzaju Dracorex broni nadal odrębności rodzajowej tego zwierzęcia i
pachycefalozaura Jak na razie kwestia ta pozostaje nierozwią
zana.
Środowisko
Skamieniałości stygimolocha odkryto zarówno w formacji Lance jak i Hell Creek. Obie są
datowane na mastrycht. Z osadów tej pierwszej są
znane takie zwierzęta jak ptaki np.
Potamornis, dromeozauryd cf.Dromaeosaurus sp., ceratopsy jak Leptoceratops,
ornitopody np. Thescelosaurus czy Anatotitan Natomiast z formacji Heel Creck
pochodzą
owiraptorozaury jak Elmisaurus, tyranozaurydy Tyrannosaurus i
Nanotyrannus (być może synonimy), nielotne ptaki jak Avisaurus, obdarzony sporym
mózgiem troodont Troodon i inne. Niektóre zwierzęta jak Triceratops, Torosaurus i
Pachycephalosaurus (starszy synonim stygimolocha?) są
znane z obu tych formacji.
Dowodzi to dużego rozpowszechnienia dinozaurów w późnej kredzie na terenach Ameryki
Północnej.
Gatunki
Stygimoloch Galton i Sues, 1983 = ? Pachycephalosaurus
= ? Dracorex
=Stenotholus Giffin, Gabriel i Johnson, 1987
Stygimoloch spinifer Galton i Sues, 1983 = ? Pachycephalosaurus
= ? Dracorex hogwartsia
=Stenotholus kohleri Giffin, Gabriel i Johnson, 1987
Rekonstrukcja stygimolocha autorstwa Vladimira Nikolova.
[OPIS]Stygimoloch
- Dawid Mika
- Jurajski allozaur
- Posty: 1016
- Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
- Lokalizacja: Górny Śląsk
[OPIS]Stygimoloch
Ostatnio zmieniony 11 czerwca 2009, o 10:02 przez Dawid Mika, łącznie zmieniany 8 razy.
Re: [OPIS]Stygimoloch
bardzo róşnie piszesz nazwÄ formacji - powinno byÄ Hell Creek.
Jego zdaniem powinno byÄ tylko Pachycephalosauridae i Pachycephalosaurini
Z jednym zastrzeĹźeniem - moim zdaniem w miejsce Pachycephalosauridae naleĹźaĹo by umieĹciÄ Pachycephalosauria, bo ma stem-based definition (Sereno, 1998)
a mĂłgĹbyĹ napisaÄ jakie obszary?
przecinek po "i" oraz "pachycefalozaurĂłw"
obrazki:
http://archosaurian.deviantart.com/art/ ... t-26975595
http://t-pekc.deviantart.com/art/Stygim ... r-94824564
późny mastrychtDawid Mika pisze:Czas wystÄpowania: 71-65,5 milionĂłw lat temu, mastrycht (późna kreda)
w kwestii nazwenictwa polecam zapoznaÄ siÄ z Sullivan, 2006Klasyfikacja:
Pachycephalosauria
Pachycephalosauridae
Pachycephalosaurinae
Jego zdaniem powinno byÄ tylko Pachycephalosauridae i Pachycephalosaurini
Z jednym zastrzeĹźeniem - moim zdaniem w miejsce Pachycephalosauridae naleĹźaĹo by umieĹciÄ Pachycephalosauria, bo ma stem-based definition (Sereno, 1998)
"moloch" naleĹźaĹo by jakoĹ wyróşniÄ - kursywÄ albo cudzysĹowiemNazwa Stygimoloch pochodzi od Styksu - rzeki z mitologii greckiej, ktĂłrÄ Charon przewoziĹ umarĹych do Hadesu i sĹowa moloch
obszarudawniej uwaĹźanego za imiÄ jednego z bĂłstw kananejskich, ktĂłremu skĹadano ofiary z dzieci (obecnie przewaĹźa teoria, Ĺźe to po prostu zbiorowe okreĹlenie wielu bĂłstw z politeistycznych religii ludĂłw tego obszary).
a mĂłgĹbyĹ napisaÄ jakie obszary?
bez spacji przed kropkÄHell Creek gdzie miÄdzy innymi znaleziono jego szczÄ tki .
stosunkowoJest ona stosunkowa niewielka i podobnie jak u innych pachycefalozaurĂłw pokryta kopuĹÄ .
przecinek po "i" oraz "pachycefalozaurĂłw"
Stygimoloch jest znany z piÄciu fragmentĂłw czaszki i prawie kompletnej tej czÄĹci ciaĹa oznaczonej jako MPM 8111.
Holotype—UCMP 119433, nearly complete left squamosal.
cf. Dromaeosaurus sp.dromeozauryd Dromaeosaurus,
bez spacji przed "?"NiektĂłre zwierzÄta jak Triceratops, Torosaurus i Pachycephalosaurus (starszy synonim stygimolocha ?) sÄ znane z obu tych formacji.
a nie po prostu rozprzestrzenienia?Dowodzi to dalekich wÄdrĂłwek dinozaurĂłw w późnej kredzie.
=Stenotholus kohleri Giffin, Gabriel i Johnson, 1987Stygimoloch spinifer Galton i Sues, 1983 = ? Pachycephalosaurus
= ? Dracorex hogwartsia
obrazki:
http://archosaurian.deviantart.com/art/ ... t-26975595
http://t-pekc.deviantart.com/art/Stygim ... r-94824564
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [OPIS]Stygimoloch
Brak kropki.Dawid Mika pisze:Robert
T. Bakker - autor opisu rodzaju Dracorex broni nadal odrębności rodzajowej tego zwierzęcia i
pachycefalozaura._Jak na razie kwestia ta pozostaje nierozwią zana.
PS Czy tylko u mnie w edycji niektórych opisów są dziwne przesunięcia wierszy? Kiedyś czegoś takiego nie było, być może to mało znaczący efekt uboczny plewienia krzaczków.
"Mastodon sapiens"
-
- Moderator
- Posty: 2572
- Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29
Re: [OPIS]Stygimoloch
Już braku kropki nie zgłaszaj, tylko popraw jak widzisz, możesz przecież edytować ;)
Biologia, UW