[Opis]Brachylophosaurus canadensis

[dilong]

Aktualna wersja niżej - w poście Dawida Miki

Brachylophosaurus canadensis
D??ugo??í„?: 7 m
Wysoko??í„?: 2,5 m
Waga: 1 t
Miejsce wystí„?powania: Kanada-stan Alberty
Okres wystí„?powania: P????na kreda- kaman- 83-71 ma
Odkrywca: Sternberg 1953
Klasyfikacja:
Ornitishia
Ornithopoda
Iguanodontia
Hadrosauridea
Hadrosauridae
Hadrosaurinae
Brachylophosaurini
Brachylophosaurus
B. canadensis

Brachylophosaurus canadensis oznacza "kanadyjskí„? kr??tkogrzebieniastí„? jaszczura". Brachylofozaur by?? ??redniego wzrostu hadrozaurem. Znany jest ze szkielet??w z formacji Rzeki Judith w Montanie i formacji Oldman w stanie Alberty, a dok??adniej z warstw liczí„?cych 75 milion??w lat.
Pierwszego tego dinozaura opisa?? Charles M. Sternberg w 1953r. na podstawie czaszki i czí„???ciowego szkieletu, kt??ry wcze??niej by?? przypisany Grypozaurowi lub Kritozaurowi. Majazaur ten mia?? grzebie?? w kszta??cie p??askiego wios??o-kszta??tnego talerza na szczycie g??owy. Niewiadomo, do czego mog??a s??u??yí„? taka kostna, ozdoba. Niekt??rzy paleontolodzy uwa??ají„?, ??e m??g?? s??u??yí„? do popis??w godowych lub do przepychanek pomií„?dzy samcami o samice lub o przyw??dztwo w stadzie. Tí„? teorií„? opracowali Weishampel i Jack Horner w 1990. W 1988 r. w Montanie Jack Horner wykopa?? skamienia??o??í„? Brachylofozaura i uzna?? go za nowy gatunek i nazwa?? Brachylophosaurus goodwini. P????niej okaza??o sií„?, ??e to ju?? wcze??niej opisany gatunek tego ornitopoda.
Jednak??e najs??ynniejszym przedstawicielem tego rodzaju jest "Leonardo".
Znaleziono go w osadach rzecznych liczí„?cych 77 ma w Montanie. Ciekawostkí„? jest to, ??e takie imií„? mu nadano, poniewa?? obok skamienia??o??ci znaleziono napis "Leonardo Webb kocha Geneví„? Jordan, 1916"*. "Leonardo" jest wyjí„?tkowy, poniewa?? zosta??y nie tylko zachowane ko??ci, mií„???ni i odciski sk??ry, lecz r??wnie?? ??lady narzí„?d??w wewní„?trznych oraz zawarto??ci ??o??í„?dka. Odkrywcí„? tego dinozaura jest prawnik Nate Murphy. Wiedzí„? o dinozaurach posiada od swej babki Neldy Wright, kt??ra by??a paleontologiem. Chcí„?í„? zapewnií„? ??rodk??w na badania Nate otworzy?? plac??wkí„? w sklepie z oponami w Malta w Montanie, gdzie oprowadza?? turyst??w na poszukiwanie skamienia??o??ci tyranozaur??w.
W czasie wyprawy latem 2000 roku. jeden ochotnik z grupy poszukiwaczej Murphy'ego zauwa??y?? ko??c wystají„?cí„? z niskiej skarpy po??o??onej na p????noc od miasteczka Malty. G????wny jego asystent Murphy'ego - nastoletni syn Matt zaczí„??? kopaí„?, a gdy ods??oni?? 4 kolejne krí„?gi ogonowe, zawo??a?? ojca. Nate zerkní„??? na skarpí„? i zauwa??y?? zarys miednicy i stawu skokowego. Nastí„?pnego dnia pokaza?? to w??a??cicielowi gospodarstwa, kt??ry zezwoli?? na prací„? wykopaliskowí„? na jego terenie. Wykopaliska zaczí„???y sií„? latem 2001 roku. Najpierw ostro??nie wysadzono wystí„?p skalny o grubo??ci 45 cm, nastí„?pnie zdjí„?to spychaczami ponad 2-metrowe warstwí„? ??wiru i piasku, po czym z ochotnikami usunií„?to rí„?cznie 1 metr osadu. Kiedy zaczí„?to ods??aniaí„? prawí„? ko??czyní„? "Leonarda", gdy jeden z kopií„?cych zauwa??ywszy co?? niezwyk??ego, zawo??a?? Nate'a Murphy'ego. Kiedy on zerkní„???, zawo??a??:
"O Bo??e! To przecie?? sk??ra!"**. Kiedy okaza??o sií„?, ??e mají„? do czynienia z czym?? wií„?cej ni?? z szkieletem, Murphy zmieni?? plany. Postanowi?? wykopaí„? siedmiometrowy okaz w ca??o??ci, by mo??na by??o go w jednym kawa??ku przetransportowaí„? do laboratorium. Za pomocí„? lin i ko??owrotk??w wcií„?gnií„?to wa??í„?cy 6 ton blok na platformí„? cií„???ar??wki. Potem wiele godzin po??wií„?cono na usuwaniu macierzystej ska??y osadowej, w kt??rej hadrozaur ten by?? w po??owie zanurzony. Odkryto przy tym kolczasty grzerbie?? wzd??u?? grzbietu zwierzí„?cia oraz sieí„? wií„?zade?? i ??cií„?gien utrzymují„?cych ogon, drobne ??uski na grzbiecie i bokach oraz solidniejsze na dolnych czí„???ciach ??ap. Niestety naruszono na 2 miejscach tu??owia powierzchnií„? sk??ry, przez co mo??na by??o zobaczyí„? ??ladu uk??adu pokarmowego. Podczas bada?? paleobotanik oznaczy?? podczas bada?? 36 r????nych rodzaj??w py??ku kwiatowego, za?? Karen Chin z University of Colorado, specjalistki od koprolit??w bada co jada?? "Leonardo". Obecnie szczí„?tki le??í„? w ma??ym muzeum w ??rodkowo-p????nocnej Montanie. Gdy zobaczy?? jí„? Robert Bakker, s??ynny badacz dinozaur??w, upad?? na kolana, a w oczach staní„???y mu ??zy. Wspomina: "Czu??em sií„? tak, jakbym ujrza?? Pietí„?" ***.
Nate Murphy planují„? transport Brachylofozaura do bazy lotniczej Hill w Utah, gdzie znajdují„? sií„? najwií„?kszy na ??wiecie tomograf komputerowy.
Narazie odkryto ??lady paso??yt??w w jelitach.
We wní„?trzno??ciach dinozaura naukowcy zliczyli ponad 200 podejrzanych ??lad??w po paso??ytach. By??y to najprawdopodobniej niewielkie bezkrí„?gowce, kszta??tem podobne do pijawek lub do zaka??ají„?cych dzi?? zwierzí„?ta glist - m??wi geolog, Karen Chin. "Zwykle dowody na oddzia??ywania pomií„?dzy dinozaurami a bezkrí„?gowcami dotyczí„? owad??w" - podkre??la Chin. Tym razem jednak jest inaczej.Z regu??y martwe zwierzí„? przycií„?ga wielu padlino??erc??w, lecz ten okaz by?? raczej nietknií„?ty. Padlina najwyra??niej zosta??a przysypana, nim zdí„???y??a sií„? roz??o??yí„?. Dlatego naukowcy wnioskují„?, ??e paso??yty mog??y ??yí„? wewní„?trz zwierzí„?cia ju?? wtedy, kiedy ono umiera??o.

Gatunki brachylofozaura:
Brachylophosaurus Sternberg 1953
Brachylophosaurus canadensis Sternberg 1953
*autentyczne
**autentyczne
***autentyczne

[Xyphactinus]

W tek??cie trzy fragmenty sÄ? opatrzone gwiazdkÄ?, ale ??adna gwiazdka nie jest wyt??umaczona. I to chyba jest b??Ä?d:

"Czu??em siÄ? tak, jakbym ujrza?? PiÄ?te"

PiÄ?te? A nie PietÄ?? "Ogonek" pod "e" jest chyba ??le umieszczony.

[dilong]

DziÄ?ki za znalezienie niedociÄ?gnie??. W??a??nie doda??em do opisu artyku?? o paso??ytach "Leonarda".

[Xyphactinus]

Wybacz mi mojÄ? ignorancjÄ?, ale co oznacza skr??t "aut."? Poza tym, skoro we wszystkich wypadkach gwiazdki oznaczajÄ? to samo, to wystarczy??oby zrobiÄ? we wszystkich wypadkach pojedynczÄ? gwiazdkÄ?.

[Sebastian]

Aktualna wersja niżej - w poście Dawida Miki

(Brachylophosaurus- opisujemy rodzaj a nie konkretny gatunek!) canadensis

D??ugo??Ä?: 7 m
Wysoko??Ä?: 2,5 m
Waga: 1 t
Miejsce wystÄ?powania: Kanada-stan Alberty
Okres wystÄ?powania: P????na kreda- kaman- 83-71 ma (Ma)
Odkrywca: Sternberg 1953
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornit(h)is(c)hia
Genasauria
Cerapoda
Ornithopoda
Euornithopoda
Euiguanodontia
Dryomorpha
Iguanodontoidea
Hadrosauriformes
Hadrosauroidea
Hadrosauridea (rodzinÄ? tÄ? napisa??e?? dwa razy!!!)
Hadrosaurinae
Brachylophosaurini
(W klasyfikacji nie powinno byÄ? rodzaju i gatunku!- od tego s??u??y miejsce w opisie "spis gatunk??w"!)

Nazwa Brachylophosaurus canadensis oznacza w dos??ownym t??umaczeniu "kanadyjski kr??tkogrzebieniasty jaszczur". Brachylofozaur by?? ??redniej wielko??ci (wzrost to wysoko??Ä? ) hadrozaurem. Znany jest on ze szkielet??w odnalezionych w dw??ch formacjach: Rzeki Judith w Montanie i Oldman w stanie Alberty, a dok??adniej z warstw liczÄ?cych 75 milion??w lat.

Pierwszy szkielet tego dinozaura zosta?? opisany przez Charlesa M. Sternberga w 1953 r. na podstawie czaszki i czÄ???ciowego szkieletu, kt??ry wcze??niej by?? przypisany Grypozaurowi (grypozaurowi- z ma??ej litery/Gryposaurus- nazwa ??aci??ska) lub Kritozaurowi (kritozaurowi- z ma??ej litery/Kritosaurus- nazwa ??aci??ska). Majazaur ten mia?? p??aski, wios??o-kszta??tny grzebie?? na szczycie g??owy. Niewiadomo do czego mog??a s??u??yÄ? ta ozdoba. Niekt??rzy paleontolodzy uwa??ajÄ?, ??e do popis??w godowych lub do przepychanek miÄ?dzy samcami o partnerki lub o przyw??dztwo w stadzie. TÄ? teoriÄ? opracowali Weishampel i Jack Horner w 1990. W 1988 r. w Montanie Jack Horner wykopa?? skamienia??o??Ä? (b)rachylofozaura. Badacz uzna?? go za nowy gatunek, nazywajÄ?c Brachylophosaurus goodwini. P????niej okaza??o siÄ?, ??e jest to synonim dobrze znanego gatunku B. canadensis.

(bez jednak??e) Najs??ynniejszym przedstawicielem tego rodzaju jest "Leonardo". Jego skamienia??o??ci odnaleziono w osadach rzecznych liczÄ?cych 77 ma w Montanie. CiekawostkÄ? jest to, i?? imiÄ? to nadano po odkryciu obok szczÄ?tk??w hadrozaura napisu z tym??e w??a??nie imieniem: "Leonardo Webb kocha GenevÄ? Jordan, 1916". "Leonardo" jest wyjÄ?tkowy, gdy?? opr??cz ko??ci zachowa??y siÄ? r??wnie?? odciski miÄ???ni sk??ry oraz narzÄ?d??w wewnÄ?trznych z tre??ciÄ? ??o??Ä?dka! OdkrywcÄ? tego dinozaura jest prawnik Nate Murphy. WiedzÄ? o dinozaurach posiada od swej babki Neldy Wright, kt??ra by??a paleontologiem. ChcÄ?Ä? zapewniÄ? ??rodk??w na badania Nate otworzy?? plac??wkÄ? w sklepie z oponami w Malta w Montanie, gdzie oprowadza?? turyst??w na poszukiwanie skamienia??o??ci tyranozaur??w.

W czasie wyprawy latem 2000 roku. Jeden ochotnik z grupy poszukiwaczej Murphy'ego zauwa??y?? ko??c wystajÄ?cÄ? z niskiej skarpy po??o??onej na p????noc od miasteczka Malty. G????wny asystent Murphy'ego - nastoletni syn Matt zaczÄ??? kopaÄ?, a gdy ods??oni?? 4 kolejne krÄ?gi ogonowe, zawo??a?? ojca. Nate zerknÄ??? na skarpÄ? i zauwa??y?? zarys miednicy i stawu skokowego. NastÄ?pnego dnia pokaza?? to w??a??cicielowi gospodarstwa, kt??ry zezwoli?? na pracÄ? wykopaliskowÄ? na jego terenie. Wykopaliska zaczÄ???y siÄ? latem 2001 roku. Najpierw ostro??nie wysadzono wystÄ?p skalny o grubo??ci 45 cm, nastÄ?pnie zdjÄ?to spychaczami ponad 2-metrowe warstwÄ? ??wiru i piasku, po czym wraz z ochotnikami usuniÄ?to rÄ?cznie 1 metr osadu. Kiedy zaczÄ?to ods??aniaÄ? prawÄ? ko??czynÄ? "Leonarda", jeden z kopiÄ?cych zauwa??ywszy co?? niezwyk??ego, zawo??a?? Nate'a Murphy'ego. Kiedy ten zerknÄ???, zawo??a??: "O Bo??e! To przecie?? sk??ra!". Murphy postanowi?? zmieniÄ? plany, gdy?? wiedzia??, ??e ma do czynienia z czym?? niezwyk??ym. Wykopa?? siedmiometrowy szkielet w skale, by mo??na by??o go w jednym kawa??ku przetransportowaÄ? do laboratorium. Za pomocÄ? lin i ko??owrotk??w wciÄ?gniÄ?to wa??Ä?cy 6 ton blok na platformÄ? ciÄ???ar??wki. Potem wiele godzin po??wiÄ?cono na usuwaniu macierzystej ska??y osadowej, w kt??rej tkwi??y skamienia??o??ci hadrozaura. Odkryto przy tym kolczasty grzerbie?? wzd??u?? grzbietu zwierzÄ?cia oraz sieÄ? wiÄ?zade?? i ??ciÄ?gien utrzymujÄ?cych ogon, drobne ??uski na grzbiecie i bokach oraz solidniejsze na dolnych czÄ???ciach ??ap. Niestety naruszono w dw??ch miejscach tu??owia powierzchniÄ? sk??ry, przez co mo??na by??o zobaczyÄ? ??ladu uk??adu pokarmowego. Podczas bada?? nad sk??rÄ? Brachylophosaurus paleobotanik wykry?? 36 r????nych rodzaj??w py??ku kwiatowego, za?? Karen Chin z University of Colorado, specjalistki od koprolit??w bada co jada?? "Leonardo". Obecnie szczÄ?tki le??Ä? w ma??ym muzeum w ??rodkowo-p????nocnej Montanie. Gdy zobaczy?? jÄ? Robert Bakker, s??ynny badacz dinozaur??w, upad?? na kolana, a w oczach stanÄ???y mu ??zy. Wspomina: "Czu??em siÄ? tak, jakbym ujrza?? PietÄ?". (to zdanie jest w og??le nie potrzebne)

Nate Murphy planujÄ? transport (b)rachylofozaura do bazy lotniczej Hill w Utah, gdzie znajdujÄ? siÄ? najwiÄ?kszy na ??wiecie tomograf komputerowy. Na razie odkryto ??lady paso??yt??w w jelitach. We wnÄ?trzno??ciach dinozaura naukowcy zliczyli ponad 200 podejrzanych ??lad??w po paso??ytach. By??y to najprawdopodobniej niewielkie bezkrÄ?gowce, kszta??tem podobne do pijawek lub do zaka??ajÄ?cych dzi?? zwierzÄ?ta glist - m??wi geolog, Karen Chin. "Zwykle dowody na oddzia??ywania pomiÄ?dzy dinozaurami a bezkrÄ?gowcami dotyczÄ? owad??w" - podkre??la Chin. Tym razem jednak jest inaczej.Z regu??y martwe zwierzÄ? przyciÄ?ga wielu padlino??erc??w, lecz ten okaz by?? raczej nietkniÄ?ty. Padlina najwyra??niej zosta??a przysypana, nim zdÄ???y??a siÄ? roz??o??yÄ?. Dlatego naukowcy wnioskujÄ?, ??e paso??yty mog??y ??yÄ? wewnÄ?trz zwierzÄ?cia ju?? wtedy, kiedy ono umiera??o.

Spis gatunk??w:
Brachylophosaurus Sternberg 1953
Brachylophosaurus canadensis Sternberg 1953
B. goodwini= (syn. B. canadensis)

Opis zawiera nieco b??Ä?d??w, ale je??li je poprawisz to bÄ?dzie on bardzo dobry. W og??le to jest to najlepszy opis, kt??ry napisa??e?? i to nietylko na obszerno??Ä?, ale na tak wielkÄ? ilo??Ä? informacji. Pozdro

[Dino]

Nr 430 w ED (kilka błędów poprawiłem):
http://www.dinozaury.com/index.php?opti ... iew&id=824

[nazuul]

Z opisu w Encyklopedii:

Chcąc zapewnić środków

środki

czas: 83-71 Ma

ok 78-74Ma.

[d_m]

Myślę, że w związku - z jakby nie było sensacyjnymi - doniesieniami Schweitzer, dinozaur zasługuje na dodanie odpowiedniego akapitu do opisu i może w ogóle przejrzenie dotychczasowej wersji? Warto też chyba dodać kilka słów o nieprzyjmnym końcu kariery Nate'a Murphy'ego.

[polonozuch]

Aktualna wersja niżej - w poście Dawida Miki

Brachylophosaurus (brachylofozaur)
Długość: 9 m
Wysokość: 2,5 m
Masa: 1 t
Czas: późna kreda, 76,5 Ma
Miejsce: Kanada (stan Alberta; formacja Oldman), USA (stan Montana; formacja Judith River)

Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Ornithopoda
Hadrosauroidea
Hadrosauridae
Saurolophinae
Brachylophosaurus
B. canadensis

Informacje ogólne:
Brachylofozaur został opisany przez Sternberg'a w 1953 na podstawie czaszki i niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego. Nazwa rodzajowa znaczy "krótkogrzebieniasty jaszczur". Epitet gatunkowy canadensis pochodzi od Kanady. Chociaż jest bardziej znany ze skamieniałości znalezionych w Montanie niż w Albercie.

Budowa i materiał kopalny:
B. canadensis jest średniej wielkości hadrozaurydem. Osiągał długość do 9 m, wysokość - 2,5 m. Ważył 1 t.
Holotyp składa się z czaszki i niekompletnego szkieletu. Odnaleziono także kilka szkieletów i jedną mumię tego dinozaura.

Paleobiologia i środowisko życia:
Brachylofozaur z formacji Oldman koegzystował z m.in.: teropodami - Daspletosaurus, Troodon, innymi ornitopodami - Parasaurolophus, Corythosaurus, Gryposaurus, ceratopsami - Albertaceratops, Centrosaurus, a pochodzący z formacji Judith River z m.in.: ceratopsami - Avaceratops, Ceratops, teropodami - Dromaeosaurus, Gorgosaurus, przedstawicielami Choristodera - Champsosaurus.

Systematyka:
Najbliższym krewnym Brachylophosaurus jest majazaura. Jack Horner opisał w 1988 nowy gatunek Brachylophosaurus goodwini. Gatunek został znaleziony w osadach formacji Judith River. Późniejsze badania wykazały brak różnic między nowym a typowym gatunkiem. Ten pierwszy stał się młodszym synonimem drugiego.

Spis gatunków:
Brachylophosaurus Sternberg, 1953
B. canadensis Sternberg, 1953
= B. goodwini Horner, 1988

Źródła:
- http://en.wikipedia.org/wiki/Brachylophosaurus
- http://en.wikipedia.org/wiki/Judith_River_Formation
- http://en.wikipedia.org/wiki/Oldman_Formation

Rekonstrukcja przyżyciowa

Pochodzi z http://animals.howstuffworks.com/dinosa ... saurus.htm

[Dawid Mika]

Zajmę się połączeniem i uzupełnieniem opisów.

[Dawid Mika]

Autorzy: "dilong", Jakub Starzyński, Dawid Mika; korekta: Dawid Mazurek, Maciej Ziegler, Sebastian Oziemski, Witek Napierała


Długość: 9 m
Wysokość: 2,5 m
Masa: 1 t
Czas: późna kreda, 76,5 Ma (kampan)
Miejsce: Kanada (stan Alberta; formacja Oldman), USA (stan Montana; formacja Judith River)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Ornithopoda
Hadrosauroidea
Hadrosauridae
Saurolophinae

Brachylofozaur (Brachylophosaurus) to średniej wielkości hadrozauryd, który żył w późnej kredzie na terenach Ameryki Północnej.

Etymologia

Nazwa rodzajowa brachylofozaura znaczy "krótkogrzebieniasty jaszczur" oraz pochodzi od greckich słów brachys - krótki, lophos - grzebień i sauros - jaszczur. Epitet gatunkowy - canadensis - pochodzi zaś od Kanady, miejsca znalezienie pierwszych szczątków naszego ornitopoda.

Historia odkryć. Klasyfikacja

Pierwsze szczątki brachylofozaura (NMC 8893) odkrył w 1936 Charles M. Stenberg w łożysku Little Sandhill Creek formacji Oldman, niedaleko Red Deer River na obszarze kanadyjskiej formacji Oldman. Zawierały one kompletną czaszkę, kręgi szyjne i przednie grzbietowe, żebra, łopatkę, kość kruczą, kość ramienną, lewą kość łokciową oraz promieniową.
Stenberg początkowo uznał, że ma do czynienia z grypozaurem, jednak po dokładniejszej analizie skamielin zmienił zdanie i w 1953 r. opisał na ich podstawie nowy gatunek hadrozauryda - Brachylophosaurus canadensis. Zauważył także, że zwróconym ku dołowi dziobem z niezagiętą przednią krawędzia oraz wydłużonym przedramieniem "krótkogrzebianisty jaszczur" przypomina lambeozauryny, choć zaklasyfikował go ostatecznie do Hadrosaurinae.
Ostrom (1961) zasugerował przynależność brachylofozaura do Saurolophinae.
W 1988 Jack Horner na podstawie niekompletnej czaszki, kręgów szyjnych, fragmentów mostka, kości kruczej, kości ramiennej i częściowych żeber (UCMP 130139) znalezionych w formacji Judith River, opisał drugi gatunek brachylofozaura - B. goodwini. Już sam Horner zauważył, że szczątki B. canadensisi B. goodwini są niemal identyczne z wyjątkiem drobnych różnic w budowie czaszki, a późniejsi badacze wykazali, że wynikają one z jej uszkodzenia w holotypie drugiego wymienionego tu gatunku.
Obecnie wiadomo, że B. goodwini jest młodszym synonimem B. canadensis.
Najbliższym krewnym brachylofozaura wydaje się majazaura.


"Leonardo"

Do tej pory oprócz holotypu znamy kilka okazów brachylofozaura odkrytych w formacji Judith River. Jednak niewątpliwie najbardziej znanym jest osobnik zwany "Leonardo". Pseudonim tego dinozaura pochodzi od faktu znalezienia go w pobliżu napisu "Leonardo Webb kocha Genevíę Jordan, 1916". "Leonardo" jest wyjątkowy, ponieważ zachowały się nie tylko kości, ale też mięśnie, odciski skóry, ślady narządów wewnętrznych oraz zawartości żołądka. Do jego odkrycia przyczynił się prawnik i amatorski paleontolog Nate Murphy, który chcąc zapewnić środki na badania dinozaurów otworzył Judith River Dinosaur Institute - swoisty park, w którym zwiedzający mogli odszukiwać kości "strasznych jaszczurów".
W czasie wyprawy latem 2000 roku, jeden ochotnik z grupy poszukiwaczej Murphy'ego zauważył kość wystającą z niskiej skarpy, położonej na północ od miasteczka Malty. Asystent Murphy'ego - nastoletni syn Matt zaczął kopać, a gdy odsłonił cztery kolejne kręgi ogonowe, zawołał ojca. Nate zerknął na skarpę i zauważył zarys miednicy oraz stawu skokowego. Następnego dnia pokazał znalezisko właścicielowi gospodarstwa, na którego obszarze go dokonano. Zgodził się on na przeprowadzenie prac wykopaliskach na jego prywatnym terenie. Rozpoczęły się one latem 2001 roku. Najpierw ostrożnie wysadzono występ skalny o grubości 45 cm, następnie zdjęto spychaczami ponad dwumetrowe warstwy żwiru i piasku, po czym z ochotnikami usunięto ręcznie metr osadu. Kiedy zaczęto odsłaniać prawą kończynę "Leonarda", jeden z kopiących zauważywszy coś niezwykłego, zawołał Nate'a Murphy'ego. Kiedy on zerknął, zawołał:
"O Boże! To przecież skóra!". Wtedy okazało się, że mają do czynienia z czymś więcej niż z szkieletem, Murphy więc zmienił plany. Postanowił wykopać siedmiometrowy okaz w całości, by można było go w jednym kawałku przetransportować do laboratorium. Za pomocą lin i kołowrotków wciągnięto ważący 6 ton blok na platformę ciężarówki. Potem wiele godzin poświęcono na usuwaniu macierzystej skały osadowej, w której hadrozaur ten był w połowie zanurzony. Odkryto przy tym kolczasty grzebień biegnący wzdłuż grzbietu zwierzęcia oraz więzadła i ścięgna utrzymujące ogon, drobne łuski na grzbiecie i bokach oraz większych na dolnych częściach łap. Podczas wydobywania "Leonarda" uszkodzono jego skórę, przez co można było zobaczyć układ pokarmowy. Badający naszego brachylofozaura paleobotanik oznaczył 36 róźnych rodzajów pyłku kwiatowego. Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt, że gdy "Leonarda" zobaczył Robert T. Bakker, słynny badacz dinozaurów, upadł na kolana, a w oczach stanęły mu łzy. Wspomina: "Czułem się tak, jakbym ujrzał Pietę".
Planowany jest transport opisywanego tu okazu brachylofozaura do bazy lotniczej Hill w Utah, gdzie znajduje się największy na świecie tomograf komputerowy.
W jego wnętrznościach naukowcy zliczyli odkryli 200 śladów działalności pasożytów.
Warto dodać, że "Leonardo" został wspomniany w Księdze Rekordów Guinnessa.
Murphy ostatecznie zakończył swoją karierę paleontologiczną w niezbyt ciekawy sposób,
przegrywając proces o kradzież skamielin dinozaurów.

Inne znane okazy brachylofozaura to "Elvis" (kompletny szkielet odkryty przez Murphy'ego w 1994), "Roberta" (szkielet cechujący się lekką budową, być może wynikająca z dymorfizmu płciowego) oraz "Peanut" (szczątki młodego "krótkogrzbieniastego jaszczura" z odciskami skóry). W maju 2008 Steven Cowan odnalazł w tych samych osadach, w których odkryto "Leonarda" kolejny szkielet brachylofozaura, który nazwał "Marco".


Budowa

Brachylofozaur był średniej wielkości hadrozaurydem. Osiągał długość do 9 m, wysokość - 2,5 m. Ważył 1 t. Na czaszce tego ornitopoda znajdował się płaski, wiosłokszałtny grzebień, który u jednych osobników brachylofozaura pokrywał niemal cały dach czaszki, a u innych był bardzo wąski. Niektórzy badacze uważają, że służył on do walk wewnątrzgatunkowych np. o dominację w stadzie bądź samicę. Istnieją jednak wątpliwości czy faktycznie był tak wytrzymały. Brachylofozaura wyróżniały także spośród innych współczesnych mu hadrozaurydów nadzwyczaj długie kończyny przednie i szersza górna szczęka.

Patologia

W 2003 Rothschild i współpracownicy stwierdzili na skamielinach brachylofozaura występowanie licznych zmian nowotworowych. Podobny efekt dały oględziny kości innych hadrozaurydów takich jak Edmontosaurus, Gilmoreosaurus czy Bactrosaurus. Mimo przebadania 10 tysięcy skamieniałości dinozaurów, ślady nowotworów odkryto tylko u przedstawicieli Hadrosauridae. Wskazuje to, że był one z jakichś względów szczególnie na nie narażone.


Środowisko

Brachylofozaur z formacji Oldman koegzystował z m.in.: teropodami - Daspletosaurus, Troodon, innymi ornitopodami - Parasaurolophus, Corythosaurus, Gryposaurus, ceratopsami - Albertaceratops, Centrosaurus, a pochodzący z formacji Judith River z m.in.: ceratopsami - Avaceratops, Ceratops, teropodami - Dromaeosaurus, Gorgosaurus, przedstawicielami Choristodera - Champsosaurus.


Gatunki
Brachylophosaurus Stenberg, 1953
Brachylophosaurus canadensis] Stenber, 1953
=Brachylophosaurus goodwini Horner, 1988

Bibliografia
Źródła:
- http://en.wikipedia.org/wiki/Brachylophosaurus
- http://en.wikipedia.org/wiki/Judith_River_Formation
- http://en.wikipedia.org/wiki/Oldman_Formation
-Donald Glut "The Dinosaurs Encyklopedia"
- http://www.dinosauria.com/dml/names/dinob.htm

Rekonstrukcja przeżyciowa:


Pochodzi z http://animals.howstuffworks.com/dinosa ... saurus.htm