EDIT spore zmiany w związku z Benson et al, 2010; dopisałem też uwagę Ag.Enta i dałem nowy obrazek
____________________________________
Autorzy: Maciej Ziegler, Dawid Mazurek
Korekta: Adrian Tkocz, Tomasz Skawiński
Aerosteon (aerosteon)
długość: 9-10 m (prawdopodobnie do 12-13 m)
masa: 1-3 t
czas: ok. 84 Ma
miejsce: Argentyna - prowincja Mendoza (formacja Anacleto - grupa Neuquen)
klasyfikacja:
Dinosauria
Theropoda
Tetanurae
Avetheropoda
Carnosauria
Allosauroidea
Carcharodontosauria
Neovenatoridae
Megaraptora
Aerosteon to rodzaj drapieżnego dinozaura, którego szczątki opisano w roku 2009. Jedyny gatunek,
Aerosteon riocoloradensis, znany jest z holotypu
MCNA-PV-3137 (niekompletny szkielet niemal dorosłego osobnika, odkryto: fragmenty czaszki, sporo kręgów, żebra, żebra brzuszne - gastralia, fragmenty obręczy barkowej i obręczy miednicznej) i materiału dodatkowego:
MCNA-PV-3138 (II kość śródstopia znaleziona ok. 10 metrów od holotypu - nie wiadomo, czy należała do aerosteona) i
MCNA-PV-3139 (niekompletna lewa kończyna, kilka kilometrów od holotypu, tymczasowo uznana za pochodzącą od aerosteona). Skamieniałości samego holotypu wydobyto kilometr na północ od rzeki Rio Colorado (stąd epitet gatunkowy), na wysokości południowej granicy prowincji Mendoza w Argentynie. Wiek okazów wydobytych z formacji Anacleto (grupa Neuquen) szacuje się na około 84 miliony lat (górna kreda: santon). Nazwa rodzajowa dinozaura oznacza z greki "powietrzną kość" i jest związana z kluczową z naukowego punktu widzenia cechą aerosteona - analiza kości wykazała obecność silnie rozwiniętych przestrzeni pneumatycznych - za życia miejsc dla worków powietrznych takich jak u ptaków! Przy dziesięciu metrach długości aeroston był z pewnością w stanie zapolować nawet na tytanozaury (
Narambuenatitan,
Antarctosaurus wichmannianus i
Pellegrinisaurus), których skamieniałości również odnajdujemy w formacji Anacleto. Był prawdopodobne dominującym drapieżnikiem w swoim środowisku - abelizaurydy, takie jak
Abelisaurus i
Aucasaurus nie mogły się z nim równać.
Aerosteon został opisany w 2009 r, choć praca naukowa dostępna była od 2008 r. Przez prawie osiem miesięcy "Aerosteon" był
nomen nudum a wszystkich formalności dopełniono dopiero 21 maja 2009.
Pozycja filogenetyczna i jej historia
Obecnie
Aerosteon uważany jest za zaawansowanego przedstawiciela
neowenatorydów (czyli megaraptora), blisko spokrewnionego z
Megaraptor (Benson, Carrano i Brusatte, 2010).
Początkowo nieoficjalnie wzięto go za karcharodontozauryda (Alcober et al., 1998). Natomiast wg Sereno i współpracowników
Aerosteon był przedstawicielem nowej grupy wśród Carnosauria. Później Mickey Mortimer (
online) wyliczył pięć cech celurozaurowych i zauważył duże podobieństwo do
orkoraptora (np. kość zaoczodołowa jest niemal identyczna) i uznał oba za
celurozaury.
Spis gatunków:
Aerosteon Sereno, Martinez, Wilson, Varricchio, Alcober i Larsson, 2009
= "Aerosteon" Sereno, Martinez, Wilson, Varricchio, Alcober i Larsson, 2008
A. riocoloradensis Sereno, Martinez, Wilson, Varricchio, Alcober i Larsson, 2009
= "Aerosteon riocoloradensis" Sereno, Martinez, Wilson, Varricchio, Alcober i Larsson, 2008
aerosteon.jpg
Rekonstrukcja
A. riocoloradensis (zapewne aerosteon miał potężniejsze przednie kończyny z wielkimi pazurami). Autor: Vladimir Nikolov. Rysunek pochodzi
z tej strony.
Źródła:
Artykuł (darmowa wersja) opisujący aerosteona (ze zdjęciami skamieniałości):
Sereno, P. C., i in. 2008. Evidence for avian intrathoracic air sacs in a new predatory dinosaur from Argentina. PLoS ONE 3 (9): e3303
Benson, R.B.J., M.T. Carrano & S.L. Brusatte. 2010. A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic. Naturwissenschaften doi:10.1007/s00114-009-0614-x
http://home.comcast.net/~eoraptor/Coelu ... loradensis
Aerosteon02.jpg
(A) odnaleziony materiał aerosteona (B) lewa kość kwadratowa w widoku przednim (C) kręg grzbietowy (14) wraz z przekrojami (D) kość w widoku przednim wraz z przekrojem (E) przekrój żebra brzusznego (F) lewa kość biodrowa w widoku bocznym wraz z przekrojem Skale: 5 cm w B 10 cm (3 cm dla przekroju) w C 10 cm w D 2 cm w E 20 cm (6 cm dla przekroju) w F.
