[OPIS] Ekrixinatosaurus - ekryksinatozaur
[OPIS] Ekrixinatosaurus - ekryksinatozaur
Ten sam opis (starą wersję) dałem do polskiej wikipedii
Ekrixinatosaurus (ekryksinatozaur)
Długość: 10-11 m
Masa: 4 t
Miejsce występowania: Argentyna - prowincja Neuquén (formacja Candeleros albo ?Portezuelo, podgrupa Rio Limay, grupa Neuquén)
Czas występowania: 99-93 (?91-88) Ma
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Ceratosauria
Abelisauridae
? Carnotaurinae
? Brachyrostra
Wstęp
Ekrixinatosaurus to rodzaj abelizauryda żyjącego w "środkowej" kredzie (cenoman) na terenach dzisiejszej Argentyny (prowincja Neuquén, Patagonia). Skamieliny tego dinozaura odkryto w 1999 roku, ale opisano dopiero w 2004. Ekrixinatosaurus był bardzo dużym i masywnym abelizaurydem.
Etymologia
Ekrixinatosaurus został odkryty dzięki zastosowaniu materiałów wybuchowych - stąd nazwa oznaczająca "jaszczura zrodzonego z eksplozji" (Ekrixi to po grecku "eksplozja", nato - łac. "narodziny" i saurus - gr. "jaszczur"). Epitet gatunkowy nadano na cześć Fernando Novasa, paleontologa zajmującego się między innymi abelizaurydami.
Materiał kopalny
Znaleziono jedynie jednego, dość kompletnego osobnika oznaczonego MUCPv-294 (holotyp znajduje się w Museo de la Universidad Nacional del Comahue, Buenos Aires, Neuquén). Na szkielet czaszkowy składają się: niecałe kości szczękowe, kości zaoczodołowe, kość łuskowa, kości czołowe, ciemieniowe, kość potyliczna, kolec nozdrzowy tylny, niekompletne kości zębowe oraz zęby. Poza tym znaleziono: kręgi szyjne, piersiowe, żebra, kręgi ogonowe i szewrony, kości miednicy: biodrową, kulszową, łonową oraz kości kończyn tylnych: kości udowe, strzałkowe, kość skokowa, kość piętową, kości śródstopia, palce i pazury.
Paleoekologia
Ekryksinatozaur był zapewne drapieżnikiem. Jego szczątki odnaleziono w osadach formacji Candeleros (ale pojawiła się też sugestia, że w Portezuelo). Żył na podmokłych terenach Gondwany wraz z rybami, żabami, wężami, żółwiami, ssakami i sfenodontami (z których dziś żyje jedynie hatteria). Większa fauna obejmowała dinozaury: zauropody takie jak rebbachizauryd Limaysaurus i prymitywny tytanozaur Andesaurus, ogromne karcharodontozaurydy - Giganotosaurus i prymitywne ptakopodobne dromeozaurydy - Buitreraptor.
Pozycja filogenetyczna
Pokrewieństwo Ekrixinatosaurus z innymi abelizaurydami jest kwestią kontrowersyjną. Wg analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Canale i in. (2009) ekryksinatozaur należy do Brachyrostra a jego najbliższym krewnym jest Skorpiovenator, a nieco dalszym Ilokelesia. Natomiast wg analizy Carrano i Sampsona (2008) Ekrixinatosaurus jest bardziej bazalny i nie należy do kladu zawierającego pozostałe abelizaurydy (poza wczesnymi, afrykańskimi rodzajami Rugops i Kryptops): Abelisaurus, Aucasaurus, Indosaurus, Majungasaurus, Rajasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia.
Włoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu napisał o przeprowadzonej przez siebie analizie kladystycznej. Użył on danych z pracy Canale i in. (2009), Sereno i in. (2004) oraz Carrano i Sampsona (2008). Uwzględnił rodzaj Kryptops, którego pominięto w poprzednich badaniach. Okazało się, że taksony siostrzane Ekrixinatosaurus i Skorpiovenator tworzą politomię z Abelisaurus, Majungasaurus oraz Brachyrostra (do którego należą jedynie Aucasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia). Cau zauważa, że takie umiejscowienie skorpiowenatora pozostaje w zgodzie z plezjomorfiami jego czaszki. Do takich badań należy podchodzić jednak z rezerwą, ponieważ nie są to prace naukowe, a więc nie przeszły recenzji specjalistów.
Spis gatunków:
Ekrixinatosaurus Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
E. novasi Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus novasi" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
Źródła:
Calvo, J.O., Rubilar, D., and Moreno, K. (2004) "A new Abelisauridae (Dinosauria: Theropoda) from northwest Patagonia". Ameghiniana 41: 555-563.
Canale, J. I., Scanferla, C. A., Agnolin, F., Novas, F. E. (2008) "New carnivorous dinosaur from the Late Cretaceous of NW Patagonia and the evolution of abelisaurid theropods." Naturwissenschaften. doi 10.1007/s00114-008-0487-4.
Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [ed.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Cerat ... urusnovasi
http://theropoda.blogspot.com/2008/12/i ... pioni.html
http://www.dinodata.org/index.php?optio ... &Itemid=67
Obrazek:
http://paleoaeolos.deviantart.com/art/E ... i-21255650
Ekrixinatosaurus (ekryksinatozaur)
Długość: 10-11 m
Masa: 4 t
Miejsce występowania: Argentyna - prowincja Neuquén (formacja Candeleros albo ?Portezuelo, podgrupa Rio Limay, grupa Neuquén)
Czas występowania: 99-93 (?91-88) Ma
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Ceratosauria
Abelisauridae
? Carnotaurinae
? Brachyrostra
Wstęp
Ekrixinatosaurus to rodzaj abelizauryda żyjącego w "środkowej" kredzie (cenoman) na terenach dzisiejszej Argentyny (prowincja Neuquén, Patagonia). Skamieliny tego dinozaura odkryto w 1999 roku, ale opisano dopiero w 2004. Ekrixinatosaurus był bardzo dużym i masywnym abelizaurydem.
Etymologia
Ekrixinatosaurus został odkryty dzięki zastosowaniu materiałów wybuchowych - stąd nazwa oznaczająca "jaszczura zrodzonego z eksplozji" (Ekrixi to po grecku "eksplozja", nato - łac. "narodziny" i saurus - gr. "jaszczur"). Epitet gatunkowy nadano na cześć Fernando Novasa, paleontologa zajmującego się między innymi abelizaurydami.
Materiał kopalny
Znaleziono jedynie jednego, dość kompletnego osobnika oznaczonego MUCPv-294 (holotyp znajduje się w Museo de la Universidad Nacional del Comahue, Buenos Aires, Neuquén). Na szkielet czaszkowy składają się: niecałe kości szczękowe, kości zaoczodołowe, kość łuskowa, kości czołowe, ciemieniowe, kość potyliczna, kolec nozdrzowy tylny, niekompletne kości zębowe oraz zęby. Poza tym znaleziono: kręgi szyjne, piersiowe, żebra, kręgi ogonowe i szewrony, kości miednicy: biodrową, kulszową, łonową oraz kości kończyn tylnych: kości udowe, strzałkowe, kość skokowa, kość piętową, kości śródstopia, palce i pazury.
Paleoekologia
Ekryksinatozaur był zapewne drapieżnikiem. Jego szczątki odnaleziono w osadach formacji Candeleros (ale pojawiła się też sugestia, że w Portezuelo). Żył na podmokłych terenach Gondwany wraz z rybami, żabami, wężami, żółwiami, ssakami i sfenodontami (z których dziś żyje jedynie hatteria). Większa fauna obejmowała dinozaury: zauropody takie jak rebbachizauryd Limaysaurus i prymitywny tytanozaur Andesaurus, ogromne karcharodontozaurydy - Giganotosaurus i prymitywne ptakopodobne dromeozaurydy - Buitreraptor.
Pozycja filogenetyczna
Pokrewieństwo Ekrixinatosaurus z innymi abelizaurydami jest kwestią kontrowersyjną. Wg analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Canale i in. (2009) ekryksinatozaur należy do Brachyrostra a jego najbliższym krewnym jest Skorpiovenator, a nieco dalszym Ilokelesia. Natomiast wg analizy Carrano i Sampsona (2008) Ekrixinatosaurus jest bardziej bazalny i nie należy do kladu zawierającego pozostałe abelizaurydy (poza wczesnymi, afrykańskimi rodzajami Rugops i Kryptops): Abelisaurus, Aucasaurus, Indosaurus, Majungasaurus, Rajasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia.
Włoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu napisał o przeprowadzonej przez siebie analizie kladystycznej. Użył on danych z pracy Canale i in. (2009), Sereno i in. (2004) oraz Carrano i Sampsona (2008). Uwzględnił rodzaj Kryptops, którego pominięto w poprzednich badaniach. Okazało się, że taksony siostrzane Ekrixinatosaurus i Skorpiovenator tworzą politomię z Abelisaurus, Majungasaurus oraz Brachyrostra (do którego należą jedynie Aucasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia). Cau zauważa, że takie umiejscowienie skorpiowenatora pozostaje w zgodzie z plezjomorfiami jego czaszki. Do takich badań należy podchodzić jednak z rezerwą, ponieważ nie są to prace naukowe, a więc nie przeszły recenzji specjalistów.
Spis gatunków:
Ekrixinatosaurus Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
E. novasi Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus novasi" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
Źródła:
Calvo, J.O., Rubilar, D., and Moreno, K. (2004) "A new Abelisauridae (Dinosauria: Theropoda) from northwest Patagonia". Ameghiniana 41: 555-563.
Canale, J. I., Scanferla, C. A., Agnolin, F., Novas, F. E. (2008) "New carnivorous dinosaur from the Late Cretaceous of NW Patagonia and the evolution of abelisaurid theropods." Naturwissenschaften. doi 10.1007/s00114-008-0487-4.
Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [ed.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Cerat ... urusnovasi
http://theropoda.blogspot.com/2008/12/i ... pioni.html
http://www.dinodata.org/index.php?optio ... &Itemid=67
Obrazek:
http://paleoaeolos.deviantart.com/art/E ... i-21255650
Ostatnio zmieniony 11 stycznia 2010, o 16:20 przez nazuul, łącznie zmieniany 21 razy.
- Dino
- Administrator
- Posty: 4006
- Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
- Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
A propos obu nazw: http://www.dinozaury.com/forum/viewtopi ... 2523#22523Tomasz pisze:- astragalus - koĹÄ skokowa (inaczej "Talus bone")
Nie jestem pewien, ale "rozbierajÄ c" nazwÄ na czÄĹci moĹźna uzyskaÄ "para" (prawie) i "sphenoideum" (koĹÄ klinowa) czyli coĹ jak "prawie koĹÄ klinowa"Tomasz pisze:- parasphenoid - nie znam nazwy polskiej... Jednak w pierwszej chwili pomyĹlaĹem, Ĺźe chodzi o kolec nozdrzowy tylny (lub nosowy tylny ;))
PoszukaĹem i wychodzi na to, Ĺźe jest to koĹÄ poĹoĹźona obok koĹci klinowej.
applied especially to a bone situated immediately beneath the sphenoid in the base of the skull in many animals
RozbudowaĹem opis, prosze jeszcze o poprawki
Na szczÄĹcie ekryksinatozaur nie jest na tyle zaawansowanym abelizaurydem, Ĺźeby jego klasyfikacjÄ komplikowaĹ dodatkowo "wÄdrujÄ cy" takson Carnotaurini. 8)
PostanowiĹem zostawiÄ obecna klasyfikacjÄ. Ta co jest w opisie byĹo moim zdaniem okey - brak tylko kilku kladĂłw o niekluczowym znaczeniu. DopisaĹem za to Carnotaurinae? i Brachyrostra? ( o tym dlaczego z "?" w opisie). Do Twojej klasyfikacji moĹźna jeszcze wiele kladĂłw dopisaÄ (Eusaurischia, Ceratosauroidea, Neoceratosauria, Abelisauria), co jednak bÄdzie tylko zabiegiem kosmetycznym i niepotrzebnie wdĹuĹźajÄ cym klasyfikacjÄ.Sebastian pisze:Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Ceratosauria
Abelisauroidea
Abelisauridae
Na szczÄĹcie ekryksinatozaur nie jest na tyle zaawansowanym abelizaurydem, Ĺźeby jego klasyfikacjÄ komplikowaĹ dodatkowo "wÄdrujÄ cy" takson Carnotaurini. 8)
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
siÄjego dĹugoĹÄ szacuje sie na 6-8 m
ĹźyjÄ cego w Ĺrodkowej kredzie na terenach
"Ĺrodkowej" bo oficjalnie nie ma Ĺrodkowej kredy
czemu jest Buenos Aires i NeuquĂŠn?Museo de la Universidad Nacional del Comahue, Buenos Aires, NeuquĂŠn
jestnajbliĹźszym krewnym ekryksinatozaura Skorpiovenator
UwzglÄdniĹ rodzaj Kryptops ktĂłrego pominiÄto w poprzednich
przecinek
jegoCau zauwaĹźa, Ĺźe takie umiejscowienie skorpiowenatora pozostaje w zgodzie z plezjomorfiami czaszki skorpiowenatora.
Ale gĹupie bĹÄdy porobiĹem, tak to jest jak sie po nacach pisze
no nie wiem, tak sie podaje, Ĺźeby byĹo wiadomo gdzie jest?hanys pisze:czemu jest Buenos Aires i NeuquĂŠn?Museo de la Universidad Nacional del Comahue, Buenos Aires, NeuquĂŠn
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]