Nie tylko dinozaury 2025

[Lythronax]

Nie wiedziałem tego, dzięki za korektę.

[Lythronax]

Żółwie z formacji Aguja oraz Javelina z późnej kredy USA.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 7125000680

[Lythronax]

Przegląd żółwi z późnokredowej formacji Menefee (USA, Nowy Meksyk).
https://peerj.com/articles/19340/

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1127%2Fnjgpa%2F2025%2F1250 - dość ciekawa hipoteza o pochodzeniu ichtiozaurów. Zdaniem Maischa, pewne cechy anatomii (zwłaszcza czaszki) wskazują, iż "rybojaszczury" pochodzą od Owenettidae (niewielkich drapieżnych jaszczurkopodobych "gadów" należących do Procolophonoidea, które przeżyły wymieranie permskie i dożyły do końca środkowego triasu), a otwory skroniowe wykształciły niezależnie od Neodiapsida (podobnie jak niektóre owenettydy).

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1127%2Fnjgpa%2F2025%2F1250 - dość ciekawa hipoteza o pochodzeniu ichtiozaurów. Zdaniem Maischa, pewne cechy anatomii (zwłaszcza czaszki) wskazują, iż "rybojaszczury" pochodzą od Owenettidae (niewielkich drapieżnych jaszczurkopodobych "gadów" należących do Procolophonoidea, które przeżyły wymieranie permskie i dożyły do końca środkowego triasu), a otwory skroniowe wykształciły niezależnie od Neodiapsida (podobnie jak niektóre owenettydy).

Sprostowanie, ichtiozaury wg najnowszej hipotezy Maischa są najbliższymi krewnymi owenettydów zaś same pochodzą od późnopermskich "paragadów" z Gondwany (nawiasem mówiąc, wg hipotezy przynależności Ichthyosauria do Neodiapsida "rybojaszczury" też wywodzą się z Gondwany).

[Lythronax]

Rodneyellus feldmanni - nowy krab z brazylijskiej formacji Pirabas datowanej na miocen.
https://www.cambridge.org/core/journals ... AB2D161768

[Lythronax]

Przegląd ryb z późnokredowej formacji Prince Creek (Alaska, USA). Autorzy publikacji nazwali również trzy nowe taksony: Archaeosiilik gilmulli, Nunikuluk gracilis i Sivulliusalmo alaskensis.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/ful ... spp2.70014

[Lythronax]

Mosura fentoni - nowy kambryjski radiodont odnaleziony w słynnym stanowisku Burgess Shale (Kanada).
https://royalsocietypublishing.org/doi/ ... sos.242122

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1038%2Fs41586-025-08884-5 -"Earliest amniote tracks recalibrate the timeline of tetrapod evolution". Odkryto tropy tetrapodów z pazurami na palcach (zinterpretowane jako prawdopodobne zauropsydy) pochodzące z turneju (wczesny karbon) Australii, ponadto z początku późnego karbonu (pensylwanu) formacji wałbrzyskiej opisano tropy jaszczurkopodobnego owodniowca, zapewne zauropsyda. Wśród autorów Grzegorz Niedźwiedzki. Gratuluję odkrycia, ale mam pewne wątpliwości co do interpretacji twórcy tropów z Australii.

[nazuul]

Jakie?

[Ag.Ent]

Mnie trochę "niepokoi" (o ile można to tak określić) wiek tych australijskich tropów. Robi się duża dziura pomiędzy potencjalnie najstarszymi tropami a najstarszymi kośćmi owodniowców. Wydawało się, że czas rozejścia się owodniowców na synapsydy i zauropsydy mamy dość dobrze oszacowany. Najstarsi znani przedstawiciele obu grup są z formacji Joggins, mającej ok. ~320 mln lat, co bardzo dobrze zgadza się z datowaniami molekularnymi (pomijam fakt, że wg niektórych Hylonomus nie jest "prawdziwym" gadem, tylko niekoronowym owodniowcem - wtedy problem luki stratygraficznej zrobiłby się jeszcze większy). No a teraz dochodzi do tego kolejnych ~35 mln lat, które jakoś trzeba wytłumaczyć... O pewnych wątpliwościach z datowaniem australijskich tropów pisze Sumida: https://doi.org/10.1038/d41586-025-01134-8

[Taurovenator]

Mnie trochę "niepokoi" (o ile można to tak określić) wiek tych australijskich tropów. Robi się duża dziura pomiędzy potencjalnie najstarszymi tropami a najstarszymi kośćmi owodniowców. Wydawało się, że czas rozejścia się owodniowców na synapsydy i zauropsydy mamy dość dobrze oszacowany. Najstarsi znani przedstawiciele obu grup są z formacji Joggins, mającej ok. ~320 mln lat, co bardzo dobrze zgadza się z datowaniami molekularnymi (pomijam fakt, że wg niektórych Hylonomus nie jest "prawdziwym" gadem, tylko niekoronowym owodniowcem - wtedy problem luki stratygraficznej zrobiłby się jeszcze większy). No a teraz dochodzi do tego kolejnych ~35 mln lat, które jakoś trzeba wytłumaczyć... O pewnych wątpliwościach z datowaniem australijskich tropów pisze Sumida: https://doi.org/10.1038/d41586-025-01134-8

Wydaje mi się, że pewne rozwiązanie tego problemu zostało zaproponowane kilka miesięcy temu na konferencji Paleontological Association w Erlangen. Zespół paleontologów kierowany przez Michaela Coatesa i Marcella Rutę przedstawił dowody anatomiczne na obecność pazurów u Eugyrinus wildi, drugiego najstarszego temnospondyla jakiego znamy. Stąd, moim zdaniem, autorem tropów z Australii może być temnospondyl z pazurami. Co do tropów ze Śląska jestem bardziej optymistycznie nastawiony, ale prawdopodobnie najbezpieczniej byłoby stwierdzić, że ich twórcą był jaszczurkopodobny wczesny owodniowiec.

[Ag.Ent]

W pierwszej chwili też pomyślałem o konwergencji (a może plezjomorfii?), ale nie byłem w stanie tego uargumentować. Zupełnie zapomniałem o tym abstrakcie z PalAssu, a taka interpretacja mogłaby sporo wyjaśnić. Dzięki za jego przypomnienie.

[Lythronax]

Nowe okazy węgierskiej żaby Bakonybatrachus fedori z późnej kredy (santon).
https://link.springer.com/article/10.10 ... 25-00655-4

[Lythronax]

Skamieniałości elasmozauryda z formacji Snow Hill Island (ogniwo Cape Lamb) z późnej kredy Antarktydy. Okaz ten różni się od Vegasaurus molyi i prawdopodobnie reprezentuje nowy, nieznany obecnie nauce takson.
https://www.ameghiniana.org.ar/index.ph ... /view/3619

[Lythronax]

Przegląd węży z późnego eocenu i wczesnego oligocenu z terenu Rumunii.
https://sciencepress.mnhn.fr/en/periodi ... evol/24/13

[Lythronax]

Osteologia Kawanectes lafquenianum, niedużego elasmozauryda z późnej kredy Argentyny (mastrycht).
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/joa.14273

Traskasaura sandrae - nowy elasmozauryd z kanadyjskiej formacji Haslam datowanej na późną kredę (santon).
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2489938

Skamieniałości niedźwiedzi z jaskini Tunel Wielki znajdującej się w Ojcowskim Parku Narodowym.
https://sciencepress.mnhn.fr/en/periodi ... evol/24/14

[Lythronax]

Przegląd węży i jaszczurek z plejstocenu Brazylii (stanowisko Lajedo de Soledade).
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 1125002688

[Ag.Ent]

Nowa praca z polskiego triasu. Tym razem anomalie kręgosłupa u metopozaurów z Krasiejowa. Na pokładzie również nasi forumowicze.

Antczak M., Kowalski J., Janecki P., Mazurek D., Kaszczyszyn K. 2025. First evidence of spinal arthropathy and congenital block of the cervical vertebrae in Temnospondyli. Scientific Reports 15: 19592. https://doi.org/10.1038/s41598-025-05373-7

[Lythronax]

Kolejna praca o polskich temnospondylach. Histologia obręczy miedniczej Metoposaurus.
https://fr.pensoft.net/article/153929/

[Lythronax]

Yi i Luo (2025) opisali nowego pajerazauryda z formacji Naobaogou datowanej na późny perm, który otrzymał nazwę Yinshanosaurus angustus (nie mylić ze stegozaurem Yingshanosaurus! ) Chiński pajerazauryd charakteryzuje się unikatową budową czaszki. Według autorów opisu jinszanozaur jest najbliżej spokrewniony z "Shihtienfenia" completu.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/spp2.70020