Dinozaury - nowe informacje 2025

[Taurovenator]

https://doi.org/10.7717%2Fpeerj.19116 - kolejna praca z cyklu: "Wykorzystywanie sztucznej inteligencji (w tym przypadku różnych modeli uczenia maszynowego) do rozpoznawania i klasyfikacji zębów teropodów".

[Lythronax]

Urazy czaszek herrerazaurydów prawdopodobnie agresywnymi zachowaniami między badanymi osobnikami.
https://link.springer.com/article/10.10 ... 25-01978-0

Redukcja łap i palców u owiraptorozaurów nastąpiła w wyniku konwergencji.
https://royalsocietypublishing.org/doi/ ... sos.242114

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080%2F08912963.2025.2482168 - ponowny opis anatomii kości biodrowej Cathartesaura wskazuje, że ta dość cienka kość była za życia wzmacniana przez część systemu brzusznych worków powietrznych, które wypełniały puste przestrzenie wewnątrz tej kości.

https://doi.org/10.1016%2Fj.cretres.2025.106134 - nowe wczesne tetanury (w tym olbrzymi barionychin, czyżby konkurent "Vectispinus") z wczesnej kredy Hiszpanii (formacja Golmayo). Niestety doi nie działa, a materiał kopalny to jedynie zęby (oprócz tego wielkiego barionychina, w jego przypadku znamy części czaszki, kręgosłupa i kończyn).
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 7125000576

[Lythronax]

Link doi nie działa, ale drugi jest w porządku i przekierowuje do publikacji.

[Lythronax]

Osteohistologia sześciu kręgów ogonowych zauropoda Rocasaurus z późnej kredy Argentyny (formacja Allen).
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2481526

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080%2F08912963.2025.2482185 - opisano pierwsze tropy dinozaurów gadziomiednicznych ze ?wczesnojurajskiej (synemur-pliensbach) formacji Kota. Tropy teropodów zaklasyfikowano do ichmogatunków Kayentapus hopii i Eubrontes giganteus (średnich rozmiarów-duże teropody), a tropy zauropoda jako cf. Breviparopus taghbaloutensis. Ponadto, znane są ślady "wleczenia" oraz deptania czegoś.

[Taurovenator]

https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... src=exp-la - nowy materiał kopalny iguanodontów z formacji Lourinha (kimeryd-tyton Portugalii) najprawdopodobniej reprezentujący nowy, duży takson.

https://doi.org/10.1073%2Fpnas.2500877122 , https://doi.org/10.1073%2Fpnas.2501832122 - dyskusja o interpetacji tropów z Korei Południowej mających należeć do rozpędzających się mikroraptorynów.

[Lythronax]

Według Mallona i współpracowników (2025) kanadyjskie okazy Triceratops potwierdzają ewolucję T. horridus w T. prorsus poprzez anagenezę.
https://cdnsciencepub.com/doi/abs/10.11 ... -2024-0170

Środkowojurajskie tropy zauropdów i zauropdów ze szkockiej wyspy Skye.
https://journals.plos.org/plosone/artic ... ne.0319862

[Taurovenator]

https://journals.plos.org/plosone/artic ... ne.0320121 - pneumatyzacja kręgów w szkielecie alwarezzaura przypisanym do Bonapatenykus ultimus.

https://www.sciencedirect.com/science/a ... 712500045X - Litosoolithus poyosi nowy oorodzaj jaj tytanozaurów z formacji Villalba de la Sierra (środkowy - późny mastrycht). Jest to największy ootakson przypisany tytanozaurom, który jednocześnie ma bardzo cienką skorupę o niewielkiej porowatości.

[Taurovenator]

https://www.researchgate.net/publicatio ... ern_Brazil - nie wiem, czy ktoś to już gdzieś umieścił, ale wstawię to tutaj. Opisano kilka kręgów ogonowych z formacji Alcantara (cenoman Brazylii), przy czym 2 z nich były opisane już wcześniej jako przedstawiciele ornitopodów. Autorzy tej publikacji uznali te kręgi za pozostałości po spinozaurydach.

[Lythronax]

Czaszka potencjalnie nowego zauropodomorfa z wczesnojurajskiej formacji Lufeng (Chiny).
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2481510

[Taurovenator]

https://doi.org/10.5710/PEAPA.22.09.2024.512 - liczne ślady zębów różnych teropodów na fragmencie kości długiej jakiegoś zauropoda z formacji Cerro Fortaleza.

[Lythronax]

Lucas (2025) wyjaśnia kwestię dinozaurów z paleocenu.
https://www.italianjournalofgeosciences ... saurs.html

Środkowojurajskie tropy dinozaurów z Danii.
https://www.italianjournalofgeosciences ... racks.html

Anatomia I i II kręgu szyjnego Neuquensaurus.
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2486387

[Lythronax]

Ewolucja, paleohistologia oraz warunki paleośrodowiskowe w jakich żyły dwa bazalne ornitopody z późnej kredy Argentyny (Notohypsilophodon comodorensis i Sektensaurus sanjuanboscoi).
https://peapaleontologica.org.ar/index. ... e/view/521

Carr (2025) na przykładzie Tyrannosaurus wyjaśnia wpływ handlu skamieniałościami dinozaurów. Na 141 okazów tyranozaura aż 71 znajduje się w prywatnych kolekcjach, na dodatek większość to młodociane osobniki.
https://palaeo-electronica.org/content/ ... ed-species

Seculi Pereyra i in. (2025) zbadali zmienność rozmiarów przedstawicieli Ceratosauria. Według badaczy abelizaurydy nie zwiększały swoich rozmiarów po wymarciu karcharodontozaurydów. Z kolei noazaurydy zmniejszały się, aby nie zajmować nisz ekologicznych innych teropodów.
https://bmcecolevol.biomedcentral.com/a ... 25-02374-y

Dean i in. (2025) próbują wyjaśnić założenie o spadku liczebności dinozaurów przed wymieraniem kredowym. Według badaczy pozorny spadek liczby dinozaurów w zapisie kopalnym nie odzwierciedla rzeczywistego spadku ich liczebności.
https://www.cell.com/current-biology/fu ... 25)00310-0

[Lythronax]

Arbour i in. (2025) opisali nowe tropy dinozaurów pancernych z cenomanu Kanady - Ruopodosaurus clava. Ślady te zostały odnalezione w Kolumbii Brytyjskiej oraz Albercie. W miejscu, gdzie naukowcy odkryli ichnotakson Ruopodosaurus clava, obecne są również inne tropy - Tetrapodosaurus borealis. Na tej podstawie można wywnioskować, że na początku późnej kredy w Kanadzie ankylozaurydy współwystępowały z nodozaurydami.
https://doi.org/10.1080%2F02724634.2025.2451319

[Lythronax]

Paliczki niezidentyfikowanego teropoda ze słynnej późnokredowej formacji Bissekty (Uzbekistan). Wykazują one niespotykaną dotąd budowę (gdyż były zrośnięte). Według autora publikacji Alexandera Averianova, teropod ten mógł kopać nory.
https://link.springer.com/article/10.10 ... 25-00724-1

[Kamil Kamiński]

Na tej podstawie można wywnioskować, że na początku późnej kredy w Kanadzie ankylozaurydy współwystępowały z nodozaurydami.

Niekoniecznie chodzi tu o nodozaurydy, ale o nieankylozaurydowe ankylozaury

[Lythronax]

Garros i in. (2025) zbadali 11 kości śródstopia (w tym 3 patologiczne) troodontydów z kanadyjskiej formacji Dinosaur Park (późna kreda). Na postawie tych kości, badacze wyróżnili co najmniej dwie odmienne strategie wzrostu troodontydów.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/joa.14262

[Lythronax]

Averianov i współpracownicy (2025) opisali fragment prawej kości szczękowej (ZIN PH 2368/16) karcharodontozauryda z formacji Khodzhakul (Uzbekistan). Badacze zauważyli, że skamieniałość wykazuje liczne podobieństwa do holotypu Ulughbegsaurus uzbekistanensis. Okaz ten został określony jako Ulughbegsaurus sp.. Naukowcy potwierdzili również przynależność wspomnianego dinozaura do rodziny Carcharodontosauridae.
https://www.cambridge.org/core/journals ... 7F956EFE73

[Lythronax]

Yun (2025) zbadał biomechanikę żuchw troodontydów. Przednia część dolnej szczęki okazała się być wytrzymalszy niż u dromeozaurydów. Zaawansowane formy miały jeszcze bardziej wytrzymałą żuchwę niż prymitywne. Według autora publikacji przednia część żuchwy troodontydów mogła służyć do zrywania roślin lub chwytania ofiar, którą trzymały stopami.
https://www.scup.com/doi/10.18261/let.58.1.3

Wykorzystanie sztucznej inteligencji oraz analizy elementów skończonych w badaniu biomechaniki kości udowej Jeholosaurus.
https://www.nature.com/articles/s41598-025-99131-4

[Lythronax]

Nowe informacje o opierzeniu kończyn tylnych Microraptor.
https://bmcecolevol.biomedcentral.com/a ... 25-02372-0

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1111%2Fjoa.14266 - opisano chyba jeden z nielicznych nowotworów (konkretnie guz kostny, być może kostniakomięsak) u wczesnych zauropodów, mianowicie nowotwór kości łokciowej niezidentyfikowanego mamenchizauryda z tytońskiej formacji Phu Kradung (Tajlandia).

[Lythronax]

Barret i Maidment (2025) dokonali rewizji małych dinozaurów ptasiomiednicznych (Nanosaurus, Laosaurus oraz Drinker) z formacji Morrison. Badacze stwierdzili, że wszystkie taksony są niediagnostyczne i powinny być uznane za nomen dubium (taksony wątpliwe). Co ciekawe, Barret i Maidment podają, że drinker wykazuje podobieństwa do pachycefalozaurów i może być najwcześniejszym znanym przedstawicielem tej grupy.
https://bioone.org/journals/bulletin-of ... 0102.short