Nowe dinozaury 2025

[Taurovenator]

https://academic.oup.com/zoolinnean/art ... 53/7942678 - pierwszy i już bardzo ciekawy dinozaur z tego roku - Ahvaytum bahndooiveche, wczesny gadziomiedniczny z formacji Popo Agie (karnik Wyoming). Znany jest jedynie z kości skokowej (astragalus) oraz górnej części lewej kości udowej, więc zbyt wiele o nim nie można więcej powiedzieć, aczkolwiek stwierdzono, że był to zauropodomorf blisko spokrewniony m.in. z eoraptorem. W tej pracy opisano również materiał nieokreślonego zaawansowanego silezauryda (Sulcimentisauria) znanego z fragmentarycznych kości kończyn oraz tropy dinozauromorfów Atreipus/Grallator plexus. Awajtum jest obecnie najstarszym nazwanym dinozaurem (nie licząc silezaurydów) z terenów Laurazji (ok. 229 Ma).

[Lythronax]

Bardzo ciekawy dinozaur, aczkolwiek szkoda, że taki fragmentaryczny.

[Taurovenator]

Averianov, A. O.; Sues, H.-D. (2025). "A new ornithomimid theropod from the Upper Cretaceous Bissekty Formation of Uzbekistan". Journal of Vertebrate Paleontology. e2433759. https://doi.org/10.1080%2F02724634.2024.2433759 -
Dzharacursor bissektensis, nowa nazwa rodzajowa dla "Archaeornithomimus" bissektensis. Znany już nam od przynajmniej kilku lat duet paleontologów opisał zdecydowanie więcej materiału kopalnego tego ornitomimida (w tym części czaszki), który należał do osobników w różnym wieku. Ponadto, część cech użytych do zdiagnozowania Qiupalong oraz Aepyornithomimus okazały się ontogenetycznie zmienne u nowo opisanego taksonu.

[Tomasz Singer]

Nowy teropod określany mianem Stromer carcharodontosaurid : Tameryraptor markgrafi
z początku późnej kredy Egiptu.

https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A ... NSvfKaW3i7
[Mam nadzieję, że ktoś wkrótce znajdzie bezpośredni link do tego artykułu.]

[Lythronax]

Właśnie przed chwilą miałem dodać wpis o tym karcharodontozaurydzie, lecz niestety nie zdążyłem. Link wraz z cytowaniem.

Kellermann M, Cuesta E, Rauhut OWM (2025) Re-evaluation of the Bahariya Formation carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) and its implications for allosauroid phylogeny. PLoS ONE 20(1):e0311096.
https://journals.plos.org/plosone/artic ... ne.0311096

[nazuul]

Ciekawa praca, wiele nowych informacji.

[Lythronax]

Autorzy publikacji zdefiniowali również nowy klad Carcharodontosauriformes obejmujący Metriacathosauridae oraz Carcharodontosauridae. Wskazują również, że fauny z formacji Bahariya oraz grupy Kem Kem nie były ze sobą zbyt blisko spokrewnione.

[Lythronax]

O'Connor i współpracownicy (2025) opisali nowego przedstawiciela Enantiornithes z wczesnokredowej formacji Xiagou - Novavis pubisculata. Ptak ten jest znany z kręgów ogonowych, prawej kości kulszowej, obydwu kości łonowych i kompletnych nóg. Charakteryzuje się wyjątkowo krótkimi kości łonowymi.

J.K. O’Connor, J. Atterholt, A.D. Clark, L. Zhou, C. Peng, X. Zhang, H. You, A new
enantiornithine (Aves: Ornithothoraces) from the Lower Cretaceous Xiagou Formation with unusually short
pubes, Geobios (2025), doi: https://doi.org/10.1016/j.geobios.2024.11.003

[Lythronax]

Serrano-Brañas i współpracownicy (2025) opisali drugiego przedstawiciela Ornithomimosauria z meksykańskiej formacji Cerro del Pueblo - Mexidracon longimanus. Jest znany z niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego i cechował się długimi dłońmi.

Serrano-Brañas, C.I., Espinosa-Chávez, B., de León-Dávila, C., Maccracken, S.A., Barrera-Guevara, D., Torres-Rodríguez, E., Prieto-Márquez, A., 2025. A long-handed new ornithomimid dinosaur from the Campanian (Upper Cretaceous) Cerro del Pueblo Formation, Coahuila, Mexico, Cretaceous Research, https://doi.org/10.1016/j.cretres.2025.106087.

[Ti58]

Ten Mexidracon chyba jest jednym z najdziwniejszych znanych dinozaurów

[Taurovenator]

Ten Mexidracon chyba jest jednym z najdziwniejszych znanych dinozaurów

Czy ja wiem. Jeśli chodzi o dinozaury nieptasie to Yi qi dla mnie dalej jest jednym z dziwniejszych nieptasich dinozaurów. Mexidracon jest nietypowy jak na ornitomimozaura, ale do Deinocheirus pod względem dziwności trochę mu brakuje.

[Ti58]

Ten Mexidracon chyba jest jednym z najdziwniejszych znanych dinozaurów

Czy ja wiem. Jeśli chodzi o dinozaury nieptasie to Yi qi dla mnie dalej jest jednym z dziwniejszych nieptasich dinozaurów. Mexidracon jest nietypowy jak na ornitomimozaura, ale do Deinocheirus pod względem dziwności trochę mu brakuje.

No może. Ale to śródręcze jest sporo większe od kości ramiennej i prawie tak długie jak kość udowa. Jest jeszcze kilka innych rzeczy np. arctometatarsus a jednocześnie piszczel krótsza od kości udowej.

[Lythronax]

Chen i współpracownicy (2025) opisali drugi gatunek z rodzaju Xingxiulong - X. yueorum. Został odnaleziony w skałach formacji Lufeng i jest znany z dość kompletnego szkieletu pozaczaszkowego.

Xiang-Yuan Chen, Ya-Ming Wang, Qian-Nan Zhang, Tao Wang & HaiLu You (03 Feb 2025): A new species of Xingxiulong (Dinosauria, Sauropodomorpha) from the lower Jurassic Lufeng formation of Yunnan Province, China, Historical Biology
https://doi.org/10.1080/08912963.2025.2458130

[Ti58]

Kolejny Sauropodomorpha z Lufeng

[Taurovenator]

Chen, R., Wang, M., Dong, L., Zhou, G., Xu, X., Deng, K., Xu, L., Zhang, C., Wang, L., Du, H., Lin, G., Lin, M., Zhou, Z. (2025). "Earliest short-tailed bird from the Late Jurassic of China". Nature. 638 (8050): 441–448. https://doi.org/10.1038%2Fs41586-024-08410-z - Baminornis zhenghensis, najstarszy znany awial z krótkim pygostylem (pięć kręgów) z formacji Nanyuan (późny ?kimeryd-wczesny tyton Chin) oraz obojczyk prawdopodobnie należący do przedstawiciela Ornithuromorpha z tej samej formacji wskazują, iż wczesne ptaki były już bardzo zróźnicowane pod koniec okresu jurajskiego.

[kryty_niekrytyczny]

Drzewo filogenetyczne z pracy:
- skansoriopterygidy siostrzane do owiraptorozaurów
(alternatywy rozważane w ciągu ostatnich lat: skansoriopterygidy w Paraves)
- dromeozaurydy monofiletyczne
(alternatywy rozważane w ciągu ostatnich lat: halszkaraptory, unenlagie, mikroraptory - poza dromeozaurydami)
- anchiornitydy jako bazalny klad Avialae
(alternatywy rozważane w ciągu ostatnich lat: klad lub grad Paraves, Troodontidae, Avialae, Archaeopterygidae)

Możliwy, ale czysto hipotetyczny, scenariusz ewolucyjny (relacje przodek-potomek), oparty o drzewo z pracy, ale nie 1:1 i naiwnie ufający znanemu zakresowi czasowemu grup jako w miarę wiarygodnemu:
Przełom jury środkowej i późnej: eksperymenty z szybowaniem i lotem aktywnym: skansoriopterygidy i praptaki (anchiornitydy/archeopterygidy).
Przełom jury i kredy: praptaki dają początek ptakom.
Wczesna kreda: skansoriopterygidy dają początek wtórnie nielotnym owiraptorozaurów, praptaki dają początek wtórnie nielotnym troodontydom i "dromeozaurydom".

[Taurovenator]

Jest to jakiś pomysł, ale wg mnie część tych etapów (m.in. powstanie troodontydów z praptaków oraz powstanie zaawansowanych awiali) zaszła wcześniej (o ile tak wyglądał scenariusz ewolucyjny tych grup). Argumenty: troodontydy znamy już z późnej jury (Hesperornithoides); niewykluczone, że w późnej jurze istniało więcej "typów" ptaków niż sądziliśmy.

[Ti58]

Baminornis jednak nie ma pygostyla
http://theropoddatabase.blogspot.com/20 ... ornis.html

[Taurovenator]

Baminornis jednak nie ma pygostyla
http://theropoddatabase.blogspot.com/20 ... ornis.html

Przyznaję, że trudno mi się nie zgodzić z argumentacją Mortimer. Przynajmniej pozycja filogenetyczna Baminornis wydaje się pozostawać bez zmian.

[kryty_niekrytyczny]

"I concur with Mortimer that the ossified vertebrae in Baminornis are more likely the sacrals. So, it's not sure it had a short tail."
- Andrea Cau @ https://www.facebook.com/TheropodaBlog

[nazuul]

Czy pvp (proximoventral process) to na pewno kość? Rysunek jest uproszczony, kręgi mają wyraźne wyrostki, na górze (wyrostki kolczyste) i po bokach (żebrowe).

[Taurovenator]

Díaz, Verónica Díez; Mannion, Philip D.; Csiki-Sava, Zoltán; Upchurch, Paul (20 February 2025). "Revision of Romanian sauropod dinosaurs reveals high titanosaur diversity and body-size disparity on the latest Cretaceous Haţeg Island, with implications for titanosaurian biogeography". Journal of Systematic Palaeontology. 23 (1). https://doi.org/10.1080%2F14772019.2024.2441516 - rewizja taksonomiczna Magyarosaurus wykazała, iż oprócz gatunku typowego M. dacus na terenie Rumunii w mastrychcie żyły przynajmniej jeszcze trzy inne gatunki tytanozaurów - opisany w 2010 Paludititan nalatzensis, Petrustitan hungaricus (wcześniej Magyarosaurus hungaricus oraz największy z nich Uriash kadici (znany z materiału kopalnego przypisywanemu dotychczas dwóm gatunkom madziarozaura). Ma. transylvanicus został uznany za takson nieważny, po części będący młodszym synonimem gatunku typowego, a po części szczątkami niezidentyfikowanych tytanozaurów. Ponadto, z

[nazuul]

Ostatnie zdanie ucięło. Może chodziło o filogenezę.

[Taurovenator]

Ostatnie zdanie ucięło. Może chodziło o filogenezę.

Chyba po prostu zapomniałem tego skasować. Dzięki za zwrócenie uwagi.

[Taurovenator]

Qiu, Rui; Wang, Xiaolin; Jiang, Shunxing; Meng, Jin; Zhou, Zhonghe (2025-02-22). "Two new compsognathid-like theropods show diversified predation strategies in theropod dinosaurs". National Science Review. https://doi.org/10.1093%2Fnsr%2Fnwaf068 - dwa nowe "kompsognatydy", a wg autorów publikacji sinozauropterygidy (Sinosauropterygidae) z znanej nam dobrze formacji Yixian - Sinosauropteryx lingyuanensis oraz Huadanosaurus sinensis, oba znane są z bardzo dobrze zachowanych szkieletów. Ponadto, oprócz form chińskich, rodzinę Sinosauropterygidae reprezentuje również Mirischia (co ciekawe w jednej z wersji analizy filogenetycznej z pracy wchodzą do tej grupy również Juravenator i sam Compsognathus, niedawno zinterpretowane jako młodociani przedstawiciele szeroko pojętych karnozaurów). Same zaś sinozauropterygidy są bazalnymi celurozaurami (albo bardziej zaawansowanymi od Tyrannosauroidea albo bardziej bazalnymi od nich).