Rhynchosauria
- Kahless
- Karboński antrakozaur
- Posty: 588
- Rejestracja: 23 kwietnia 2008, o 11:11
- Lokalizacja: Lublin
- Kontakt:
Rhynchosauria
Rynchozaury (Rhynchosauria) (Osborn, 1903)
Jest to grupa triasowych gadĂłw, szeroko rozpowszechniona, aczkolwiek stosunkowo sĹabo zróşnicowana. Znane sÄ one od koĹca wczesnego triasu aĹź do koĹca tego okresu. PoczÄ tkowo nieliczne, z czasem staĹy siÄ bardzo waĹźnym elementem triasowych ekosystemĂłw. W wielu rejonach Ĺwiata byĹy one, przed poczÄ tkiem dominacji roĹlinoĹźernych dinozaurĂłw, gĹĂłwnymi roĹlinoĹźercami. Ciekawe jest, Ĺźe bliskie sobie lub te same taksony wystÄpowaĹy na ogromnych obszarach w wielu rejonach globu. Dowodzi to, Ĺźe mimo maĹego zróşnicowania grupa ta odniosĹa ogromny sukces ewolucyjny i dostosowaĹa siÄ doskonale do panujÄ cych w triasie warunkĂłw. WspĂłĹwystÄpowaĹy one z dicynodotami (ktĂłre rĂłwnieĹź stanowiĹy bardzo waĹźny element Ĺrodkowo i późno-triasowych faun) a później rĂłwnieĹź z pierwszymi dinozaurami. ByĹy to gady niewielkich i Ĺrednich rozmiarĂłw. NajwiÄksze osiÄ gaĹy ok. 2 metrĂłw dĹugoĹci i waĹźyĹy po kilkadziesiÄ t kilogramĂłw. PrzewaĹźnie jednak byĹy mniejsze. Pod koniec triasu rynchozaury staĹy siÄ jeszcze mniej zróşnicowane oraz mniej liczne. TĹumaczy siÄ to wzrastajÄ cÄ konkurencjÄ ze strony dinozaurĂłw roĹlinoĹźernych, ktĂłre wĂłwczas stawaĹy siÄ coraz liczniejsze. RĂłwnieĹź pojawienie siÄ nowych drapieĹźnikĂłw w postaci pierwszych teropodĂłw mogĹo znaczÄ co wpĹynÄ Ä na zanikanie rynchozaurĂłw. KolejnÄ hipotezÄ tĹumaczÄ cÄ wymarcie tej grupy jest zanik w skali globalnej pierwotnych zbiorowisk roĹlinnych z dominacjÄ Dicroidium. Ostatecznie znikĹy one z zapisu kopalnego z koĹcem karniku. PoczÄ tkowo uwaĹźano, Ĺźe rynchozaury byĹy spokrewnione z gadami ryjogĹowymi (Rhynchocephalia), jednakĹźe nowsze badania sugerujÄ , Ĺźe wraz z Trilophosauria, jako ich takson siostrzany, stanowiÄ najwczeĹniejsze odgaĹÄzienie linii archozauromorfĂłw (Archosauromorpha).
Rynchozaury charakteryzowaĹy siÄ specyficzna budowÄ czaszki. JuĹź u najwczeĹniejszych, wczesnotriasowych form widaÄ poczÄ tek specjalizacji w kierunku efektywnego pobierania twardego materiaĹu roĹlinnego. Mimo, Ĺźe ogĂłlny pokrĂłj czaszki tych najstarszych taksonĂłw jest zbliĹźony do prymitywniejszych diopsydĂłw (np. Youngina) moĹźna juĹź zauwaĹźyÄ trend wiodÄ cy do modyfikacji znacznie wyraĹşniej widocznych u późniejszych rynchozaurĂłw. Nozdrza zewnÄtrzne sÄ zlane w jeden otwĂłr, przesuniÄty bardziej na wierzch czaszki. KoĹÄ przedszczÄkowa jest powiÄkszona i zagiÄta, tworzÄ c zaczÄ tek dziobowatego rostrum tak charakterystycznego dla form Ĺrodkowo i późno triasowych. Na koĹci tej wystÄpujÄ nieliczne zÄby, ktĂłre u mĹodszych geologicznie rynchozaurĂłw zanikĹy. KolejnÄ róşnicÄ pomiÄdzy tymi najwczeĹniejszymi a bardziej zaawansowanymi taksonami jest wystÄpowanie pojedynczego rzÄdu zÄbĂłw w zÄbodoĹach. U bardziej zaawansowanych rynchozaurĂłw wyksztaĹciĹy siÄ dodatkowe rzÄdy zÄbĂłw tworzÄ ce charakterystyczne baterie zÄbowe. Powierzchnia podniebienna koĹci szczÄkowej ulegĹa znacznemu poszerzeniu. Bateria zÄbowa utworzona jest u nich z licznych, podĹuĹźnych rzÄdĂłw zÄbĂłw, ktĂłrym odpowiadaĹy rzÄdy w rowkach leĹźÄ ce w koĹciach Ĺźuchwy. ZÄby rynchozaurĂłw nie byĹy wymieniane tak jak u wiÄkszoĹci innych gadĂłw, po starciu pozostawaĹy one przymocowane do koĹci. Nowe zÄby wyrastaĹy z tyĹu kaĹźdego rzÄdu i przesuwaĹy siÄ do przodu, ĹcierajÄ c siÄ, aĹź utworzyĹy pĹaskÄ powierzchniÄ. Ten typ uzÄbienia okreĹla siÄ jako ankylotekodontyczny. U zaawansowanych form czaszka byĹa bardzo silnie poszerzona, niekiedy szersza niĹź dĹuĹźsza, a koĹci przedszczÄkowe tworzyĹy potÄĹźny dziĂłb, zapewne pokryty za Ĺźycia zwierzÄcia pochwÄ rogowÄ . Ĺťuchwa byĹa dopasowana do zagĹÄbienia w koĹci szczÄkowej. Pysk rynchozaurĂłw dziaĹaĹ niczym noĹźyce, uniemoĹźliwiajÄ c ruchy do przodu i do tyĹu, ale znaczÄ co zwiÄkszajÄ c siĹÄ zgryzu, co umoĹźliwiaĹo im odĹźywianie siÄ twardÄ roĹlinnoĹciÄ . Obszar ciemieniowy czaszki ulegĹ silnym modyfikacjom, tworzÄ c miejsce przyczepu potÄĹźnych miÄĹni poruszajÄ cych szczÄkami. RĂłwnieĹź budowa koĹczyn ulegaĹa modyfikacjom w czasie ewolucji rynchozaurĂłw. Formy najwczeĹniejsze miaĹy koĹczyny o stosunkowo delikatnej budowie i szeroko rozstawione na boki, podobnie jak u jaszczurek . Późniejsze taksony miaĹy silnie pogrubione, znacznie masywniejsze koĹci koĹczyn. Tylne koĹczyny przesunÄĹy siÄ bardziej pod tuĹĂłw zwierzÄcia, co upodobniaĹo je nieco do bardziej zaawansowanych archozauromorfĂłw. KoĹÄ stÄpowa u najstarszych rynchozaurĂłw jest niemal nie do odróşnienia od analogicznego elementu najprymitywniejszych archozaurĂłw. Z czasem ulegĹa modyfikacjom, tracÄ c swĂłj pierwotny charakter. Budowa stopy u późniejszych taksonĂłw Ĺwiadczy, Ĺźe sĹuĹźyĹy one do kopania w gruncie. RĂłwnieĹź powiÄkszone pazury sugerujÄ , Ĺźe zwierzÄta te zdobywaĹy przynajmniej czÄĹÄ swojego pokarmu poprzez wygrzebywanie go z ziemi.
Zróşnicowanie:
NajwczeĹniejsze znane rynchozaury to Mesosuchus i Howesia. SÄ to najprymitywniejsi znani przedstawiciele rynchozaurĂłw. SzczÄ tki tych gadĂłw znaleziono w Afryce PoĹudniowej, w warstwach odpowiadajÄ cych późnej czÄĹci wczesnego triasu oraz najwczeĹniejszej czÄĹci Ĺrodkowego triasu. PrzypominaĹ on sylwetkÄ dzisiejsze jaszczurki. Czaszka nie byĹa jeszcze tak silnie zmodyfikowana jak u późniejszych krewniakĂłw, byĹa stosunkowo wÄ ska i wydĹuĹźona. Na koĹciach przedszczÄkowych (u Mesosuchus, w przypadku Howesia nie znaleziono tego elementu szkieletu) znajdowaĹy siÄ nieliczne zÄby. Mesosuchus nie posiadaĹ charakterystycznych baterii zÄbowych, w jego na koĹciach zÄbowej i szczÄkowej znajdowaĹy siÄ pojedyncze rzÄdy zÄbĂłw. Howesia posiadaĹa dodatkowy rzÄ d zÄbĂłw, zarĂłwno na koĹci zÄbowej jak i szczÄkowej. „DziĂłb” byĹ sĹabo wyksztaĹcony, koĹci przedszczÄkowe byĹy charakterystycznie powiÄkszone i zakrzywione do doĹu. KoĹczyny szeroko rozstawione na boki, a caĹe ciaĹo dĹuĹźsze, smuklejsze i zakoĹczone dĹugim ogonem. Późniejsze, bardziej zaawansowane rynchozaury zalicza siÄ tradycyjnie do podrodziny Rhynchosaurinae. Czaszka byĹa juĹź znacznie masywniejsza i szersza, „dziĂłb” silniej wyksztaĹcony i wystÄpowaĹy baterie zÄbowe. CaĹe ciaĹo byĹo bardziej masywne w porĂłwnaniu z formami bazalnymi, koĹczyny silniejsze a ogon znacznie krĂłtszy. Rhynchosaurus jest jednym z lepiej poznanych przedstawicieli tej grupy, od ktĂłrego zresztÄ pochodzi nazwa caĹego rzÄdu. Rodzaj ten zamieszkiwaĹ w Ĺrodkowym triasie obszary Europy. ByĹy to niewielkie gady, nie przekraczajÄ ce zwykle 50 cm dĹugoĹci. Opisano dwa gatunki: typowy Rhynchosaurus articeps i R. brodiei. Trzeci gatunek, opisany przez Bentona jako R. spenceri jest obecnie zazwyczaj zaliczany do odzielnego rodzaju Fodonyx. Blisko spokrewniony z Rhynchosaurus jest Stenaulorhynchus zasiedlajÄ cy rĂłwnieĹź w Ĺrodkowym triasie obszary Afryki. PozostaĹe znane rynchozaury zalicza siÄ do kolejnej, najbardziej zaawansowanej i wyspecjalizowanej podrodziny Hyperodapedontinae. ByĹy to najwiÄksze i najmasywniejsze z rynchozaurĂłw. „DziĂłb” byĹ najmocniej wyksztaĹcony, baterie zÄbowe zĹoĹźone z wielu, rĂłwnolegle uĹoĹźonych rzÄdĂłw zÄbĂłw. Przedstawiciele tej podrodziny osiÄ gnÄli najwiÄkszy sukces i rozprzestrzenili siÄ niemal na caĹym Ĺwiecie. Isalorhynchus znaleziony zostaĹ na Madagaskarze w osadach z pogranicza Ĺrodkowego i późnego triasu. Paradapedon pochodzi z poczÄ tkĂłw późnego triasu Indii, ze sĹynnej formacji Maleri. Najliczniej reprezentowany jest rodzaj Hyperodapedon, z kilkoma gatunkami. Oryginalnie szczÄ tki rynchozaurĂłw znajdowane w róşnych zakÄ tkach Ĺwiata opisywano jako oddzielne rodzaje, jednakĹźe po rewizji skamieniaĹoĹci wiÄkszoĹÄ z nich zsynonimizowano (notka – Paradapedon w wielu ĹşrĂłdĹach rĂłwnieĹź jest zaliczany do Hyperodapedon w randze gatunku H. huxleyi). Hyperodapedon gordoni zostaĹ opisany na podstawie szczÄ tkĂłw znalezionych w osadach Szkockiej formacji Lossiemouth , gdzie wraz z aetozaurem Stagonolepis byĹ gĹĂłwnym roĹlinoĹźercÄ . H. huenei pochodzi z późnego karniku Brazylii i uznawany jest za najbardziej prymitywny gatunek. H. mariensis rĂłwnieĹź pochodzi z rĂłwnowiekowych osadĂłw Brazylii, ale jest bardziej wyspecjalizowany. Z osadĂłw formacji Ischigualasto pochodzi H. sanjuanensis, pierwotnie opisany jako Scaphonyx sanjuanensis. ByĹ tam najliczniej reprezentowanym roĹlinoĹźernym gadem i wystÄpowaĹ razem z pierwszymi dinozaurami. H. fischeri zostaĹ opisany na podstawie ogromnej iloĹci szczÄ tkĂłw datowanych na wczesny karnik z obszarĂłw Brazylii. Przez wiele lat wyróşniono wiele rodzajĂłw (np. Cephalania, Cephalastron, Scaphonychimus), ktĂłre ostatecznie okazaĹy siÄ wszystkie naleĹźeÄ do jednego gatunku. Spowodowane to byĹo tym, Ĺźe wĹrĂłd kopalnego materiaĹu znalazĹy siÄ szczÄ tki osobnikĂłw obu pĹci i w róşnym wieku. SzczÄ tki zaliczane do rynchozaurĂłw, prawdopodobnie naleĹźÄ cych do rodzaju Hyperodapedon znaleziono rĂłwnieĹź w osadach datowanych na karnik w Ameryce PĂłĹnocnej, Rosji
http://cache.amanaimages.com/cen3tzG4fT ... 003428.jpg
http://2.bp.blogspot.com/_HAD6Zo2suJQ/S ... phonyx.jpg
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Paradapedon_1DB.jpg
ĹšrĂłdĹa:
Wikipedia
http://www.helsinki.fi/~mhaaramo/metazo ... auria.html
Vertebrate paleontology; M.Benton
Dawn of the Dinosaurs: Life in the Triassic ; N. Fraser, D. Henderson.
Vertebrate paleontology and evolution: R.L. Caroll
Jest to grupa triasowych gadĂłw, szeroko rozpowszechniona, aczkolwiek stosunkowo sĹabo zróşnicowana. Znane sÄ one od koĹca wczesnego triasu aĹź do koĹca tego okresu. PoczÄ tkowo nieliczne, z czasem staĹy siÄ bardzo waĹźnym elementem triasowych ekosystemĂłw. W wielu rejonach Ĺwiata byĹy one, przed poczÄ tkiem dominacji roĹlinoĹźernych dinozaurĂłw, gĹĂłwnymi roĹlinoĹźercami. Ciekawe jest, Ĺźe bliskie sobie lub te same taksony wystÄpowaĹy na ogromnych obszarach w wielu rejonach globu. Dowodzi to, Ĺźe mimo maĹego zróşnicowania grupa ta odniosĹa ogromny sukces ewolucyjny i dostosowaĹa siÄ doskonale do panujÄ cych w triasie warunkĂłw. WspĂłĹwystÄpowaĹy one z dicynodotami (ktĂłre rĂłwnieĹź stanowiĹy bardzo waĹźny element Ĺrodkowo i późno-triasowych faun) a później rĂłwnieĹź z pierwszymi dinozaurami. ByĹy to gady niewielkich i Ĺrednich rozmiarĂłw. NajwiÄksze osiÄ gaĹy ok. 2 metrĂłw dĹugoĹci i waĹźyĹy po kilkadziesiÄ t kilogramĂłw. PrzewaĹźnie jednak byĹy mniejsze. Pod koniec triasu rynchozaury staĹy siÄ jeszcze mniej zróşnicowane oraz mniej liczne. TĹumaczy siÄ to wzrastajÄ cÄ konkurencjÄ ze strony dinozaurĂłw roĹlinoĹźernych, ktĂłre wĂłwczas stawaĹy siÄ coraz liczniejsze. RĂłwnieĹź pojawienie siÄ nowych drapieĹźnikĂłw w postaci pierwszych teropodĂłw mogĹo znaczÄ co wpĹynÄ Ä na zanikanie rynchozaurĂłw. KolejnÄ hipotezÄ tĹumaczÄ cÄ wymarcie tej grupy jest zanik w skali globalnej pierwotnych zbiorowisk roĹlinnych z dominacjÄ Dicroidium. Ostatecznie znikĹy one z zapisu kopalnego z koĹcem karniku. PoczÄ tkowo uwaĹźano, Ĺźe rynchozaury byĹy spokrewnione z gadami ryjogĹowymi (Rhynchocephalia), jednakĹźe nowsze badania sugerujÄ , Ĺźe wraz z Trilophosauria, jako ich takson siostrzany, stanowiÄ najwczeĹniejsze odgaĹÄzienie linii archozauromorfĂłw (Archosauromorpha).
Rynchozaury charakteryzowaĹy siÄ specyficzna budowÄ czaszki. JuĹź u najwczeĹniejszych, wczesnotriasowych form widaÄ poczÄ tek specjalizacji w kierunku efektywnego pobierania twardego materiaĹu roĹlinnego. Mimo, Ĺźe ogĂłlny pokrĂłj czaszki tych najstarszych taksonĂłw jest zbliĹźony do prymitywniejszych diopsydĂłw (np. Youngina) moĹźna juĹź zauwaĹźyÄ trend wiodÄ cy do modyfikacji znacznie wyraĹşniej widocznych u późniejszych rynchozaurĂłw. Nozdrza zewnÄtrzne sÄ zlane w jeden otwĂłr, przesuniÄty bardziej na wierzch czaszki. KoĹÄ przedszczÄkowa jest powiÄkszona i zagiÄta, tworzÄ c zaczÄ tek dziobowatego rostrum tak charakterystycznego dla form Ĺrodkowo i późno triasowych. Na koĹci tej wystÄpujÄ nieliczne zÄby, ktĂłre u mĹodszych geologicznie rynchozaurĂłw zanikĹy. KolejnÄ róşnicÄ pomiÄdzy tymi najwczeĹniejszymi a bardziej zaawansowanymi taksonami jest wystÄpowanie pojedynczego rzÄdu zÄbĂłw w zÄbodoĹach. U bardziej zaawansowanych rynchozaurĂłw wyksztaĹciĹy siÄ dodatkowe rzÄdy zÄbĂłw tworzÄ ce charakterystyczne baterie zÄbowe. Powierzchnia podniebienna koĹci szczÄkowej ulegĹa znacznemu poszerzeniu. Bateria zÄbowa utworzona jest u nich z licznych, podĹuĹźnych rzÄdĂłw zÄbĂłw, ktĂłrym odpowiadaĹy rzÄdy w rowkach leĹźÄ ce w koĹciach Ĺźuchwy. ZÄby rynchozaurĂłw nie byĹy wymieniane tak jak u wiÄkszoĹci innych gadĂłw, po starciu pozostawaĹy one przymocowane do koĹci. Nowe zÄby wyrastaĹy z tyĹu kaĹźdego rzÄdu i przesuwaĹy siÄ do przodu, ĹcierajÄ c siÄ, aĹź utworzyĹy pĹaskÄ powierzchniÄ. Ten typ uzÄbienia okreĹla siÄ jako ankylotekodontyczny. U zaawansowanych form czaszka byĹa bardzo silnie poszerzona, niekiedy szersza niĹź dĹuĹźsza, a koĹci przedszczÄkowe tworzyĹy potÄĹźny dziĂłb, zapewne pokryty za Ĺźycia zwierzÄcia pochwÄ rogowÄ . Ĺťuchwa byĹa dopasowana do zagĹÄbienia w koĹci szczÄkowej. Pysk rynchozaurĂłw dziaĹaĹ niczym noĹźyce, uniemoĹźliwiajÄ c ruchy do przodu i do tyĹu, ale znaczÄ co zwiÄkszajÄ c siĹÄ zgryzu, co umoĹźliwiaĹo im odĹźywianie siÄ twardÄ roĹlinnoĹciÄ . Obszar ciemieniowy czaszki ulegĹ silnym modyfikacjom, tworzÄ c miejsce przyczepu potÄĹźnych miÄĹni poruszajÄ cych szczÄkami. RĂłwnieĹź budowa koĹczyn ulegaĹa modyfikacjom w czasie ewolucji rynchozaurĂłw. Formy najwczeĹniejsze miaĹy koĹczyny o stosunkowo delikatnej budowie i szeroko rozstawione na boki, podobnie jak u jaszczurek . Późniejsze taksony miaĹy silnie pogrubione, znacznie masywniejsze koĹci koĹczyn. Tylne koĹczyny przesunÄĹy siÄ bardziej pod tuĹĂłw zwierzÄcia, co upodobniaĹo je nieco do bardziej zaawansowanych archozauromorfĂłw. KoĹÄ stÄpowa u najstarszych rynchozaurĂłw jest niemal nie do odróşnienia od analogicznego elementu najprymitywniejszych archozaurĂłw. Z czasem ulegĹa modyfikacjom, tracÄ c swĂłj pierwotny charakter. Budowa stopy u późniejszych taksonĂłw Ĺwiadczy, Ĺźe sĹuĹźyĹy one do kopania w gruncie. RĂłwnieĹź powiÄkszone pazury sugerujÄ , Ĺźe zwierzÄta te zdobywaĹy przynajmniej czÄĹÄ swojego pokarmu poprzez wygrzebywanie go z ziemi.
Zróşnicowanie:
NajwczeĹniejsze znane rynchozaury to Mesosuchus i Howesia. SÄ to najprymitywniejsi znani przedstawiciele rynchozaurĂłw. SzczÄ tki tych gadĂłw znaleziono w Afryce PoĹudniowej, w warstwach odpowiadajÄ cych późnej czÄĹci wczesnego triasu oraz najwczeĹniejszej czÄĹci Ĺrodkowego triasu. PrzypominaĹ on sylwetkÄ dzisiejsze jaszczurki. Czaszka nie byĹa jeszcze tak silnie zmodyfikowana jak u późniejszych krewniakĂłw, byĹa stosunkowo wÄ ska i wydĹuĹźona. Na koĹciach przedszczÄkowych (u Mesosuchus, w przypadku Howesia nie znaleziono tego elementu szkieletu) znajdowaĹy siÄ nieliczne zÄby. Mesosuchus nie posiadaĹ charakterystycznych baterii zÄbowych, w jego na koĹciach zÄbowej i szczÄkowej znajdowaĹy siÄ pojedyncze rzÄdy zÄbĂłw. Howesia posiadaĹa dodatkowy rzÄ d zÄbĂłw, zarĂłwno na koĹci zÄbowej jak i szczÄkowej. „DziĂłb” byĹ sĹabo wyksztaĹcony, koĹci przedszczÄkowe byĹy charakterystycznie powiÄkszone i zakrzywione do doĹu. KoĹczyny szeroko rozstawione na boki, a caĹe ciaĹo dĹuĹźsze, smuklejsze i zakoĹczone dĹugim ogonem. Późniejsze, bardziej zaawansowane rynchozaury zalicza siÄ tradycyjnie do podrodziny Rhynchosaurinae. Czaszka byĹa juĹź znacznie masywniejsza i szersza, „dziĂłb” silniej wyksztaĹcony i wystÄpowaĹy baterie zÄbowe. CaĹe ciaĹo byĹo bardziej masywne w porĂłwnaniu z formami bazalnymi, koĹczyny silniejsze a ogon znacznie krĂłtszy. Rhynchosaurus jest jednym z lepiej poznanych przedstawicieli tej grupy, od ktĂłrego zresztÄ pochodzi nazwa caĹego rzÄdu. Rodzaj ten zamieszkiwaĹ w Ĺrodkowym triasie obszary Europy. ByĹy to niewielkie gady, nie przekraczajÄ ce zwykle 50 cm dĹugoĹci. Opisano dwa gatunki: typowy Rhynchosaurus articeps i R. brodiei. Trzeci gatunek, opisany przez Bentona jako R. spenceri jest obecnie zazwyczaj zaliczany do odzielnego rodzaju Fodonyx. Blisko spokrewniony z Rhynchosaurus jest Stenaulorhynchus zasiedlajÄ cy rĂłwnieĹź w Ĺrodkowym triasie obszary Afryki. PozostaĹe znane rynchozaury zalicza siÄ do kolejnej, najbardziej zaawansowanej i wyspecjalizowanej podrodziny Hyperodapedontinae. ByĹy to najwiÄksze i najmasywniejsze z rynchozaurĂłw. „DziĂłb” byĹ najmocniej wyksztaĹcony, baterie zÄbowe zĹoĹźone z wielu, rĂłwnolegle uĹoĹźonych rzÄdĂłw zÄbĂłw. Przedstawiciele tej podrodziny osiÄ gnÄli najwiÄkszy sukces i rozprzestrzenili siÄ niemal na caĹym Ĺwiecie. Isalorhynchus znaleziony zostaĹ na Madagaskarze w osadach z pogranicza Ĺrodkowego i późnego triasu. Paradapedon pochodzi z poczÄ tkĂłw późnego triasu Indii, ze sĹynnej formacji Maleri. Najliczniej reprezentowany jest rodzaj Hyperodapedon, z kilkoma gatunkami. Oryginalnie szczÄ tki rynchozaurĂłw znajdowane w róşnych zakÄ tkach Ĺwiata opisywano jako oddzielne rodzaje, jednakĹźe po rewizji skamieniaĹoĹci wiÄkszoĹÄ z nich zsynonimizowano (notka – Paradapedon w wielu ĹşrĂłdĹach rĂłwnieĹź jest zaliczany do Hyperodapedon w randze gatunku H. huxleyi). Hyperodapedon gordoni zostaĹ opisany na podstawie szczÄ tkĂłw znalezionych w osadach Szkockiej formacji Lossiemouth , gdzie wraz z aetozaurem Stagonolepis byĹ gĹĂłwnym roĹlinoĹźercÄ . H. huenei pochodzi z późnego karniku Brazylii i uznawany jest za najbardziej prymitywny gatunek. H. mariensis rĂłwnieĹź pochodzi z rĂłwnowiekowych osadĂłw Brazylii, ale jest bardziej wyspecjalizowany. Z osadĂłw formacji Ischigualasto pochodzi H. sanjuanensis, pierwotnie opisany jako Scaphonyx sanjuanensis. ByĹ tam najliczniej reprezentowanym roĹlinoĹźernym gadem i wystÄpowaĹ razem z pierwszymi dinozaurami. H. fischeri zostaĹ opisany na podstawie ogromnej iloĹci szczÄ tkĂłw datowanych na wczesny karnik z obszarĂłw Brazylii. Przez wiele lat wyróşniono wiele rodzajĂłw (np. Cephalania, Cephalastron, Scaphonychimus), ktĂłre ostatecznie okazaĹy siÄ wszystkie naleĹźeÄ do jednego gatunku. Spowodowane to byĹo tym, Ĺźe wĹrĂłd kopalnego materiaĹu znalazĹy siÄ szczÄ tki osobnikĂłw obu pĹci i w róşnym wieku. SzczÄ tki zaliczane do rynchozaurĂłw, prawdopodobnie naleĹźÄ cych do rodzaju Hyperodapedon znaleziono rĂłwnieĹź w osadach datowanych na karnik w Ameryce PĂłĹnocnej, Rosji
http://cache.amanaimages.com/cen3tzG4fT ... 003428.jpg
http://2.bp.blogspot.com/_HAD6Zo2suJQ/S ... phonyx.jpg
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Paradapedon_1DB.jpg
ĹšrĂłdĹa:
Wikipedia
http://www.helsinki.fi/~mhaaramo/metazo ... auria.html
Vertebrate paleontology; M.Benton
Dawn of the Dinosaurs: Life in the Triassic ; N. Fraser, D. Henderson.
Vertebrate paleontology and evolution: R.L. Caroll
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Nie sprecyzowaĹem: ChodziĹo mi przede wszystkim o Twoje rysunki ;) Pewnie kilka by siÄ znalazĹo, wiÄc po co ich szukaÄ po necie 8) Ja natomiast podczas przerwy w dodawaniu dinozaurĂłw do ED postaram siÄ uzupeĹniÄ faunÄ kenozoiku (gĹĂłwnie trÄ bowce). Wczoraj poprawiĹem nieco mastodonta, jak bÄdÄ mieÄ czas to zrobiÄ Elaphas, Stegodon, Zygolophodon inne.Kahless pisze:w necie naprawdÄ bardzo ciÄĹźko znaleĹşÄ jakieĹ porzÄ dne rekonstrukcje rynchozaurĂłw
-
- Moderator
- Posty: 2572
- Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29
Re: Rhynchosauria
Wrzuciłem artykuł do ED:
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... nchosauria
Przy okazji Scaphonyx:
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... /Scaphonyx
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... nchosauria
Przy okazji Scaphonyx:
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... /Scaphonyx
Biologia, UW
Re: Rhynchosauria
Artykuł został nieprawidłowo odkrzaczkowany i po polskich znanack są dzienw znaczki: "" (u mnie mają formę kwadratów).
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
-
- Moderator
- Posty: 2572
- Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29
-
- Moderator
- Posty: 2572
- Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29
Re: Rhynchosauria
Ok, już wiem. Była to kwestia przeglądarki. Teraz powinno być w porządku i dla firefoxa i dla explorera.
Biologia, UW
Re: Rhynchosauria
Z noryku Stanów Zjednoczonych opisano właśnie fragmenty trzech kości ramiennych rynchozaura Otischalkia elderae. To najmłodsze formalnie opublikowane wystąpienie tej grupy w zapisie kopalnym.
Spielmann, J.A. i inni, 2013. The first Norian (Revueltian) rhynchosaur: Bull Canyon Formation, New Mexico, U.S.A. W: Tanner, L.H., Spielmann, J.A. and Lucas, S.G., eds., The Triassic System. New Mexico Museum of Natural History and Science, Bulletin 61. Str. 562-566.
Spielmann, J.A. i inni, 2013. The first Norian (Revueltian) rhynchosaur: Bull Canyon Formation, New Mexico, U.S.A. W: Tanner, L.H., Spielmann, J.A. and Lucas, S.G., eds., The Triassic System. New Mexico Museum of Natural History and Science, Bulletin 61. Str. 562-566.
Re: Rhynchosauria
olej zdrowie, olej życie, najważniejsze wydobycie
-
- Moderator
- Posty: 2572
- Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29
Re: Rhynchosauria
Brazylijczycy też już donosili, że u siebie mają noryckie rynchozaury. Nie pamiętam w tej chwili pracki. Życie nie trzyma się granic wytyczonych przez człowieka ;) . Inna sprawa gdzie i kiedy jest granica karnik/noryk?Dawid Mazurek pisze:Z noryku Stanów Zjednoczonych opisano właśnie fragmenty trzech kości ramiennych rynchozaura Otischalkia elderae. To najmłodsze formalnie opublikowane wystąpienie tej grupy w zapisie kopalnym.
Spielmann, J.A. i inni, 2013. The first Norian (Revueltian) rhynchosaur: Bull Canyon Formation, New Mexico, U.S.A. W: Tanner, L.H., Spielmann, J.A. and Lucas, S.G., eds., The Triassic System. New Mexico Museum of Natural History and Science, Bulletin 61. Str. 562-566.
Biologia, UW
Re: Rhynchosauria
http://www.sciencedirect.com/science/ar ... 4259000251
cały tom:
http://paleo.cortland.edu/globaltriassic2/
cały tom:
http://paleo.cortland.edu/globaltriassic2/
"Somewhere, something incredible is waiting to be known" - C.Sagan