Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z pasjonującym światem dinozaurów, tutaj znajdziesz pomoc.
rys. K. Dupuis
Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8245
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: nazuul »

W odpowiedzi na tą propozycję:
Dawid Mazurek pisze:Osobie z zewnątrz (...) trudno się zorientować co jest mainstreamowe, co aktualne [w badaniach nieptasich dinozaurów - MZ]
Proponuję, by w tym wątku cytować i linkować ważne prace - dobre przeglądówki, dobre filogenezy i kluczowe nowe odkrycia. (...) taka lista za ostatnie 5 lat obejmowałaby w przybliżeniu jakieś 20 prac, głównie analizy filogenetyczne dużych kladów, ale nie tylko takie publikacje... (...) to by mogło być przydatne, np. dla studentów zainteresowanych ewolucjonizmem, zoologią czy paleontologią, ale niekoniecznie chcących się zagłębiać w rozliczne forumowe wątki czy jeszcze liczniejsze prace naukowe. Znam wiele takich osób :)
Przygotowałem listę najważniejszych wg mnie prac dot. nieptasich dinozaurów z lat 2006-2013 (miało być 5 lat, dałem jednak po jednej z 2006 i 2007 r.). Dodałem linki do prac, które są wolno dostępne.
Wybór publikacji jest zupełnie subiektywny (arbitralny): podałem to, co sam uważam za interesujące i istotne - i co może być, jak przypuszczam, takie dla innych. Dlatego nie ma "analiz filogenetycznych dużych kladów" ani np. o wymieraniu, białkach czy biomechanice. Może ktoś uzupełni o te i inne zagadnienia.
Trzeba pamiętać, że dane z tych prac to tylko element szerszej całości i żeby dobrze rozeznać się w jakieś temacie, trzeba sięgnąć do dziesiątek kolejnych prac. Prace tracą też na aktualności, zwłaszcza te podsumowujące i obszerniejsze. Interpretacje są nieraz kontrowersyjne, w przypadku większych kontrowersji dodałem komentarz. Oczwiście ciężko jest wybrać jedną czy dwie publikacje o jakimś zagadnieniu, ale też w drugą stronę - nie wszystkie dane, zwłaszcza z obszerniejszych prac ("Ogólne prace o dinozaurach") są szczególnie istotne, aktualne, ogólnie przyjęte (zwłaszcza Paul, 2010); te drugie czytałem tylko częściowo. Jest oczywiście więcej prac tego typu, ale ich nie znam, więc nie podaję (np. Holtz, 2008; Glut, 1997 i n.).
Prace dodane od zamieszczenia listy pogrubiłem.


Pierzaste dinozaury
Jak przebiegała ewolucja piór? Jaka była pierwotna funkcja? Ile i które dinozaury były pierzaste? Na publikację czekają też nowe, spektakularne odkrycia. Kolejność filogenetyczna, od góry w dół drzewa:

Zheng, X., Zhou, Z., Wang, X., Zhang, F., Zhang, X., Wang, Y., ... & Xu, X. (2013). Hind wings in basal birds and the evolution of leg feathers. Science, 339(6125), 1309-1312. http://www.chinabird.org/news/1309.pdf

Zelenitsky, D. K., Therrien, F., Erickson, G. M., DeBuhr, C. L., Kobayashi, Y., Eberth, D. A., & Hadfield, F. (2012). Feathered non-avian dinosaurs from North America provide insight into wing origins. Science, 338(6106), 510-514. http://fossilhub.org/wp-content/uploads ... athers.pdf

Xu, X., Wang, K., Zhang, K., Ma, Q., Xing, L., Sullivan, C., ... & Wang, S. (2012). A gigantic feathered dinosaur from the Lower Cretaceous of China. Nature, 484(7392), 92-95. http://www.academia.edu/download/310817 ... rannus.pdf

Xu, X., Zheng, X., & You, H. (2009). A new feather type in a nonavian theropod and the early evolution of feathers. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(3), 832-834. http://www.dx.doi.org/10.1073/pnas.0810055106

Ortega, F., Escaso, F., & Sanz, J. L. (2010). A bizarre, humped Carcharodontosauria (Theropoda) from the Lower Cretaceous of Spain. Nature, 467(7312), 203-206. https://dinosaures-web.com/sites/defaul ... e09181.pdf
* wątpliwe, zob. Mortimer, online 2010: http://theropoddatabase.blogspot.com/20 ... pinax.html

Rauhut, O. W., Foth, C., Tischlinger, H., & Norell, M. A. (2012). Exceptionally preserved juvenile megalosauroid theropod dinosaur with filamentous integument from the Late Jurassic of Germany. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(29), 11746-11751. http://www.dx.doi.org/10.1073/pnas.1203238109
* ale zob. niżej cytowany Godefroit i in. 2013

Godefroit, P., Sinitsa, S.M., Dhouailli, D., Bolotsky, Y.L., Sizov, A.V., McNamara, M.E., Benton, M.J. & Spagna, P. (2014). A Jurassic ornithischian dinosaur from Siberia with both feathers and scales. Science, 345, 451-455.

Zheng, X. T., You, H. L., Xu, X., & Dong, Z. M. (2009). An Early Cretaceous heterodontosaurid dinosaur with filamentous integumentary structures. Nature, 458(7236), 333-336. https://dinosaures-web.com/sites/defaul ... 202009.pdf


Ewolucja bazalnych Paraves
Powiązane z powyższym. Filogeneza tej kluczowej części drzewa do niedawna dość stała, obecnie wiele nowych hipotez:

Xu, X., You, H., Du, K., & Han, F. (2011). An Archaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae. Nature, 475(7357), 465-470. https://dinosaures-web.com/sites/defaul ... tingia.pdf

Turner, A. H., Makovicky, P. J., & Norell, M. A. (2012). A review of dromaeosaurid systematics and paravian phylogeny. Bulletin of the American Museum of Natural History, 1-206. http://hdl.handle.net/2246/6352

Agnolín, F. L., & Novas, F. E. (2013). Avian Ancestors: A Review of the Phylogenetic Relationships of the Theropods Unenlagiidae, Microraptoria, Anchiornis and Scansoriopterygidae. Springer.

Godefroit, P., Cau, A., Dong-Yu, H., Escuillié, F., Wenhao, W., & Dyke, G. (2013). A Jurassic avialan dinosaur from China resolves the early phylogenetic history of birds. Nature.


Ekstremalna ontogeneza
Późno w ontogonezie mogły mieć miejsce bardzo nietypowe zmiany. Przez synonimikę wziętych za taksony różnych stadiów rozwojowych zmniejsza się różnorodność ostatnich nieptasich dinozaurów. Kwestie często bardzo kontrowersyjne:

Horner, J. R., & Goodwin, M. B. (2009). Extreme cranial ontogeny in the Upper Cretaceous dinosaur Pachycephalosaurus. PLoS One, 4(10), e7626. http://www.dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0007626

Scannella, J. B., & Horner, J. R. (2010). Torosaurus Marsh, 1891, is Triceratops Marsh, 1889 (Ceratopsidae: Chasmosaurinae): synonymy through ontogeny. Journal of Vertebrate Paleontology, 30(4), 1157-1168.
* ale zob. np. Longrich, N.R. & Field, D.J. (2012) "Torosaurus Is Not Triceratops: Ontogeny in Chasmosaurine Ceratopsids as a Case Study in Dinosaur Taxonomy" PLoS ONE 7(2), e32623. http://www.dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0032623
* szczegółowe omówienie w http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... Torosaurus

Horner, J. R., & Goodwin, M. B. (2006). Major cranial changes during Triceratops ontogeny. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 273(1602), 2757-2761. http://www.dx.doi.org/10.1098/rspb.2006.3643

dorzucę jeszcze:
Ziegler, M. (online 2013) "Zmniejszanie ozdób w ontogenezie dinozaurów" encyklopedia.dinozaury.com http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... dinozaurów


Jak wyglądały dinozaury
Nowe techniki i znalaziska pozwalają na odtworzenie wyglądu dinozaurów za życia, przełamując jakoby nieprzekraczalne bariery:

Li, Q., Gao, K. Q., Meng, Q., Clarke, J. A., Shawkey, M. D., D’Alba, L., ... & Vinther, J. (2012). Reconstruction of Microraptor and the evolution of iridescent plumage. Science, 335(6073), 1215-1219. http://211.144.68.84:9998/91keshi/Publi ... 5.full.pdf

Li, Q., Gao, K. Q., Vinther, J., Shawkey, M. D., Clarke, J. A., D’Alba, L., ... & Prum, R. O. (2010). Plumage color patterns of an extinct dinosaur. Science, 327(5971), 1369-1372. http://www.researchgate.net/publication ... 120e25.pdf
* ale zob. McNamara et al. (2013). Experimental maturation of feathers: implications for reconstructions of fossil feather colour. Biology letters, 9(3).

Hieronymus, T. L., Witmer, L. M., Tanke, D. H., & Currie, P. J. (2009). The facial integument of centrosaurine ceratopsids: morphological and histological correlates of novel skin structures. The Anatomical Record, 292(9), 1370-1396. http://www.dx.doi.org/10.1002/ar.20985

Bell, P. R. (2012). Standardized terminology and potential taxonomic utility for hadrosaurid skin impressions: a case study for Saurolophus from Canada and Mongolia. PloS one, 7(2), e31295. http://www.dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0031295


Różne
Nowe, niezwykłe formy oraz różne zagadnienia paleobiologiczne:

Sereno, P. C., Wilson, J. A., Witmer, L. M., Whitlock, J. A., Maga, A., Ide, O., & Rowe, T. A. (2007). Structural extremes in a Cretaceous dinosaur. PLoS One, 2(11), e1230. http://www.dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0001230

Zhang, F., Zhou, Z., Xu, X., Wang, X., & Sullivan, C. (2008). A bizarre Jurassic maniraptoran from China with elongate ribbon-like feathers. Nature, 455(7216), 1105-1108. http://www.ivpp.ac.cn/qt/papers/201206/ ... 482173.pdf

Xu, X., Clark, J. M., Mo, J., Choiniere, J., Forster, C. A., Erickson, G. M., ... & Guo, Y. (2009). A Jurassic ceratosaur from China helps clarify avian digital homologies. Nature, 459(7249), 940-944. http://www.summagallicana.it/Volume1/A% ... 202009.pdf

Sander, P. M., Christian, A., Clauss, M., Fechner, R., Gee, C. T., Griebeler, E. M., ... & Witzel, U. (2011). Biology of the sauropod dinosaurs: the evolution of gigantism. Biological Reviews, 86(1), 117-155. http://www.dx.doi.org/10.1111/j.1469-185X.2010.00137.x

Varricchio, D. J. (2011). A distinct dinosaur life history?. Historical Biology, 23(01), 91-107.


Omówienia grup
zob. viewtopic.php?f=88&t=1842&p=46595#p46595


Ogólne prace:
Każda z tych prac ma inny charakter, mocne i słabe strony, podejście i cele (dwie ostatnie dość podobne do siebie).

Sampson, S. D. (2009). Dinosaur odyssey: fossil threads in the web of life. University of California Press.
* zwłaszcza rodziały 11 i 14

Paul, G. S. (2010). The Princeton field guide to dinosaurs. Princeton University Press.
* nieraz odbiega od konsensusu, zob. np. Mortimer, online 2010 http://theropoddatabase.blogspot.com/se ... +dinosaurs

Brusatte, S. L. (2012). Dinosaur paleobiology. Wiley.

Brett-Surman, M. K., Holtz, T. R., & Farlow, J. O. (Eds.). (2012). The complete dinosaur. Indiana University Press.
Ostatnio zmieniony 24 lipca 2014, o 21:23 przez nazuul, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: +Godefroit i in. 2014
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

d_m

Re: Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: d_m »

dziękuję!!! super wątek!

Awatar użytkownika
Danu
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1926
Rejestracja: 24 czerwca 2006, o 14:51
Imię i nazwisko: Krzysztof Stuchlik
Lokalizacja: Wisła

Re: Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: Danu »

Może do tych ogólnych prac skoro już mamy książke Paul'a dopisałbym jeszcze Dinosaurus: The Encyclopedia plus supplementy.
Tribute to Dinosaurs 2020

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8245
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: nazuul »

Wyjaśniłem, dlaczego ich nie ma.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Danu
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1926
Rejestracja: 24 czerwca 2006, o 14:51
Imię i nazwisko: Krzysztof Stuchlik
Lokalizacja: Wisła

Re: Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: Danu »

Faktycznie, co do Holtza mam tę książkę, ale w internecie jej chyba nie ma... Łukasz prosił mnie o jej zeskanowanie ale niestety nie posiadam odpowiedniego sprzętu, żeby to zrobić bez zniszczenia książki a żeby oddać to firmie to ogromne koszty... Książka mimo to jest dosyć ciekawa jednak niektóre dane też są według mnie dziwne.

Dinosaurs The Encyclopedia - można publikacje znaleźć jest tego bardzo dużo aby czytać całość, jednak sama książka jest dosyć pożyteczna chodźby z uwagi na oryginalne rysunki z prac, oraz generalnie sam autor jakoś nazbyt dużo nie dodaje od siebie, co głownie stara się przerobić dane z prac na hasła encyklopedyczne.
Tribute to Dinosaurs 2020

Awatar użytkownika
Jacek Tatarewicz
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 106
Rejestracja: 9 listopada 2015, o 18:38
Imię i nazwisko: Jacek Tatarewicz
Lokalizacja: Tychy

Re: Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: Jacek Tatarewicz »

Szanowni Panowie.
Jak tu widzę jesteście profesjonalistami a to zakładka "Kącik poczatkujacego dinozaurologa"-wiem że nowe opracowania są bardzo zajmujące i wnoszą coś nowego ale mi się wydaje że popełniliście mały błąd-
mianowicie założyliście że każdy zna angielski i każdy wie tyle co WY(czego mozna pozazdrościć).
Wiecie Panowie również że forum odwiedzają ludzie w różnym wieku i różnym stopniu zaangażowania.
Pamiętam jak w roku 1984 mając lat 15 kupiłem książkę "Podstawy paleontologii"Stanley'a\Raup,a bardzo się ucieszyłem do chwili kiedy nie natknąłem się na wzór matematyczny dotyczący metody rarefakcji.
Zmierzam do tego(wiem ze tu jest napisane"bestselery..")te pozycje są"za mocno"naukowe i początkujący np.ja nic nie zrozumie.
Sami Panowie wiecie że trzeba dużo czasu aby przyswoić wiedzę ja tam się nie liczę, ale piszę to bo pomyślałem o dzieciakach-może coś lżejszego zaproponować?.
Mam pomysły i tytuły na półce można je wykorzystać.
Może nie w "bestselerach" ale np:"Książki początkującego paleontologa"?-proszę o odpowiedź-mogę pomóc.
Z Poważaniem Jacek Tatarewicz.
Ostatnio zmieniony 1 marca 2020, o 19:31 przez Jacek Tatarewicz, łącznie zmieniany 1 raz.

Awatar użytkownika
Jacek Tatarewicz
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 106
Rejestracja: 9 listopada 2015, o 18:38
Imię i nazwisko: Jacek Tatarewicz
Lokalizacja: Tychy

Re: Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: Jacek Tatarewicz »

Nie wiedziałem gdzie to napisać-przepraszam.

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8245
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Dino-bestsellery: najważniejsze publikacje ostatnich lat

Post autor: nazuul »

O źródłąch polecanych początkującym są wątki w dziale "Prehistoria w mediach".
Lista ma konkretny cel i audytorium, wyżej wskazane; nie będą zmieniane (choć przydałaby się aktualizacja listy).
Może faktycznie umieszczenie w tym dziale jest niefortunne, przenieść można do ogólnego działu "Dinozaury" (jako przyklejony chyba) z pozostawieniem cienia wątku tutaj.

Dopisano 18.07.2020 r.:
Nowa lista: http://www.forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=4&t=7470
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

ODPOWIEDZ