[OPIS] Unaysaurus (unajzaur)

[Sebastian]

Unaysaurus (unajzaur)

Długość: 2,5 m
Masa: ok. 70 kg
Czas: 225-210 Ma
Miejsce: Agua Negra, Formacja Caturrita - Brazylia
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Sauropodomorpha
Plateosauria
Plateosauridae?


Unaysaurus to opisany w roku 2004 rodzaj prawdopodobnego pateozauryda, którego skamieniałości zostały odnalezione w Agua Negra w okolicach miasta Santa Maria. Badacze z Uniwersytetu Rio de Janeiro wskazują na duże podobieństwa unajzaura do europejskiego Plateosaurus sprzed ok. 210 Ma. Unaysaurus wykazuje również niektóre podobieństwa do najstarszego znanego przedstawiciela Sauropodomorpha - Saturnalia. Najdziwniejsze jest jednak to, że unajzaur pochodzi mniej więcej z tego samego okresu (225-200 Ma) co bazalne dinozaury gadziomiedniczne (uważane za przodków Sauropodomorpha oraz Theropoda), takie jak np. Eoraptor. Dlatego też bardzo prawdopodobnym jest, iż praprzodkiem zauropodomorfów może być niepewny takson o nazwie Teyuwasu barbarenai (225-223 Ma, Brazylia, 1999), wcześniej uznawany za prymitywnego celofyzoida, a obecnie za najstarszego i najprymitywniejszego przedstawiciela Saurischia znanego dzisiejszej nauce.

Nazwa rodzajowa unajzaura pochodzi od słowa unay, co w języku tutejszego plemienia Tupy oznacza "czarna woda". Terminem tym określają oni region Agua Negra, na którego terenie odkryte zostały skamieniałości tego zwierzęcia (Aqua Negra również oznacza "czarna woda"). Nazwa rodzajowa oznacza więc "jaszczur z Agua Negra (czyli Czarnej Wody)". Epitet gatunkowy "tolentinoi" został nadany natomiast na cześć Tolentino'a Marafiga, który w 1998 roku odkrył kości Unaysaurus. Jak się szacuje, plateozauryd ten (o ile nim był) osiągał do 2,5 m długości, do 80 cm wysokości oraz 70 kg wagi. Odkrycie dinozaura zostało opublikowane podczas zjazdu naukowego Zootaxa 18 października 2004 roku. Odkryte skamieniałości Unaysaurus składały się na niekompletny szkielet (w tym niemal kompletną czaszkę). Jest to jak dotąd jeden z niewielu tak dobrze zachowanych okazów dinozaura odkrytych w Brazylii i to w dodatku z triasu.


Spis gatunkĂłw:
Unaysaurus - Leal, Azevodo, Kellner i da Rosa, 2004
Unaysaurus tolentinoi - Leal, Azevodo, Kellner i da Rosa, 2004


Rekonstrukcja pochodzi ze strony:
http://sputatrix.deviantart.com/art/Una ... i-70395385

[Tomasz]

Formacja Caturrita- Brazylia

brak spacji przed myślnikiem

Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Sauropodomorpha
Plateosauridae?

Dinosauria
Saurischia
Sauropodomorpha
Prosauropoda
Plateosauria
Plateosauridae

Sauropodomorpha- Saturnalia

tutaj też brak spacji przed myślnikiem

[Sebastian]

Z tego co wiem to od kilku lat Prosauropoda to synonim Plateosauria, a w skład Plateosauria wchodzi Massopoda (Sauropoda + anchizaury i massospondyle) oraz Plateosauridae

[Daniel Madzia]

Z tego co wiem to od kilku lat Prosauropoda to synonim Plateosauria, a w skład Plateosauria wchodzi Massopoda (Sauropoda + anchizaury i massospondyle) oraz Plateosauridae

Prosauropoda - w pierwotnym sensie (nie-zauropodowe zauropodomorfy) - byly parafiletyczne. Gdyby chodzilo o synonim Plateosauria (sensu stricto), a Plateosauria (filogenetycznie) obejmowalyby Massopoda oraz Plateosauridae, to Plateosauria bylyby tez parafiletyczne.

Plateosauria sensu Smith i Pol (2007) oczywiscie obejmuja Plateosauridae i Massopoda, ale czesto mozna jeszcze zaobserwowac uzywanie wyrazu "Prosauropoda" (nawet jako kladu) w literaturze naukowej (z nowszych Kutty et al., 2007).

Ale ogolnie mozna powiedziec, ze stosunki wsrod bazalnych zauropodomorfow sa dosc niepewne, wiec tu na pewno nie nalezy mowic o tym, ze "cos jest synonimem czegos od lat" (szczegolnie jesli jest mowa o kladach, gdzie zalezy od rodzaju definicji)...

[Sebastian]

Opis ma trochę zmienioną formę z nową rekonstrukcją pozdrawiam

[nazuul]

którego skamieniałości zostały odnalezione Agua Negra w okolicach miasta Santa Maria.

"w" pomiędzy

Plateosaurus sprzed ok. 220 Ma.

On był późniejszy, jakieś 211-203 (wg Thescelosaurus!)

bazalne "dinozaury gadziomiedniczne"

a dlaczego w cudzysłowiu?

Dlatego też bardzo prawdopodobnym jest, iż prozauropodomorfem (praprzodkiem zauropodomorfów) może być niepewny takson o nazwie Teyuwasu barbarenai (225-223 Ma, Brazylia, 1999), wcześniej uznawany za prymitywnego celofyzoida, a obecnie za najstarszego i najprymitywniejszego przedstawiciela Sauropodomorpha znanego dzisiejszej nauce.

prozauropodomorfem? A co to jest?
A moge prosić o źródła tych twierdzeń o Teyuwasu? Bo z tego co udało mi się ustalić na podstawie różnych źródeł, to w przypadku tego dinozaura w sprawie taksonomii nic pewnego nie wiadomo. Jeżeli jeszcze coś wiadomo, to dopiszę to do opisu (z maja 2008)
http://www.dinozaury.com/forum/viewtopic.php?t=2031

Epitet gatunkowy "tolentinoi" został nadany natomiast na cześć Tolentino'a Marafiga, który w 1998 roku odkrył Unaysaurus.

odkrył szczątki/kości/pozostałości?

Jak się szacuje plateozauryd ten

przecinek pomiędzy

[Sebastian]

Prozauropodomorf to potoczna nazwa, zresztą podobnie dzieje się z prozauropodami. Można też odnieść przedrostek pro lub pre, proto do przodków danego kladu np. protyranozaurydy czy prestegozaury, ale to już kwestia gustu i przystępczości tekstu. To nie żaden klad... Poza tym krócej jest tak napisac niż rozpisywać się "przodkiem kladu Sauropodomorpha był"... itd. Taką formę znalazłem kiedyś na wikipedii nie wiem czy obecnie teraz też tam jest bo encyklopedię może edytowac każy Podobnie jest z tym Teyuwasu, chociaż on zauropodomorfem chyba nie był źle dobrałem zdanie bo chodzi o bazalnego gadziomiednicznego (błąd w tłumaczeniu)... Dzięki za resztę poprawek będę starał się jeszcze poprawiać wiele moich starych opisów, które niestety nie lśnią już tak jak teraz te najnowsze... Pozdrawiam

Plateosaurus sprzed ok. 220 Ma.

On był późniejszy, jakieś 211-203 (wg Thescelosaurus!)

Chyba wcześniejszy

[Daniel Madzia]

Prozauropodomorf to potoczna nazwa, zresztą podobnie dzieje się z prozauropodami.

Potoczna nazwa? A kto jej uzywa? ;)

Można też odnieść przedrostek pro lub pre, proto do przodków danego kladu np. protyranozaurydy czy prestegozaury, ale to już kwestia gustu i przystępczości tekstu.

Nie znam nikogo, kto by takich rzeczy uzywal. Spotkalem sie tylko z "pra-dinozaurem", ktorego uzywaja Polacy w sensie silezaura.

Poza tym krócej jest tak napisac niż rozpisywać się "przodkiem kladu Sauropodomorpha był"... itd.

O jej! Tylko to nie! Na pewno lepiej jest napisac tak, niz uzywac jakichs "prozauropodomorfow"...

[Dino]

Plateosaurus sprzed ok. 220 Ma.

On był późniejszy, jakieś 211-203 (wg Thescelosaurus!)

Chyba wcześniejszy

Raczej nie, skoro np. późna kreda jest młodsza od wczesnej ;)

[Sebastian]

wtedy posłużyłem się angielska wikipedią, w której już nie ma określenia prozauropodomorfy ale mam dowód na to, że tak było - Indopedia skopiowała cały ówczesny opis: http://www.indopedia.org/Unaysaurus_tolentinoi.html

[nazuul]

A jak z tym tejuwazu?

wcześniej uznawany za prymitywnego celofyzoida, a obecnie za najstarszego i najprymitywniejszego przedstawiciela Saurischia (lub nawet Sauropodomorpha) znanego dzisiejszej nauce.

Skąd wiesz za co jest uznawany obecnie?
Pytam o źródło, bo sprawa mnie osobiście interesuję, i jako autor jego opisu chcę aby był jak najświeższy :D .

[Sebastian]

Ten opis liczy sobie trochę czasu, dlatego nie pamiętam skąd o tym zauropodmorfie jest ta informacja, ale znalazłem ją tylko na polskiej wikipedii, która powołuje się na DML :?
http://pl.wikipedia.org/wiki/Tejuwazu
http://dml.cmnh.org/2000Sep/msg00572.html

Chyba czas usunąć tę wzmiankę bo polska wiki moim zdaniem nie jest godna miana encyklopedii, tylko bubelpedii Sory za kłopoty tymi dziwnymi terminami, którymi ktoś nieumiejętnie posłużył się w obydwu wikipediach... Dzięki Daniel i Maciej pozdrawiam 8)

[nazuul]

Ten opis liczy sobie trochę czasu, dlatego nie pamiętam skąd o tym zauropodmorfie jest ta informacja, ale znalazłem ją tylko na polskiej wikipedii, która powołuje się na DML :?
http://pl.wikipedia.org/wiki/Tejuwazu
http://dml.cmnh.org/2000Sep/msg00572.html

Wydaje mi się, że ta informacja z wikipedii

Początkowo zaliczano go do celofyzoidów, obecnie uważa się tejuwazu za najprymitywniejszego i najstarszego przedstawiciela zauropodomorfów.

jest wysana z palca, bo MM podaje ( a innych źrdeł nie znalazłem):

I would suggest that Teyuwasu is certainly a dinosauriform and possibly a gracile-morph coelophysoid.

Co zostało uwzględnione w opisie tejuwazu, i sugeruję, żebyś też przeradagował opis unajzaura pod tym kątem.

Dzięki Daniel i Maciej pozdrawiam 8)

Ronież pozdrawiam, iżyczę owocnej pracy nad opisami. Niestety moje utkwiły w martwym punkcie, głównie z powodu wakacyjnej pracy (i wena też trochę odpuściła), ale w miarę możliwości postaram się co nieco umieścić na forum.

[Utahraptor]

Zrobiłem nowy opis:

Długość: 2,5 m
Czas: około 205-200 milionów lat temu (retyk)
Miejsce: formacja Caturrita, Brazylia
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Sauropodomorpha
Plateosauria
Plateosauridae

Wstęp
Unaysaurus tolentinoi to roślinożerny dinozaur z grupy (gradu) prozauropodów, który żył na terenie dzisiejszej Brazylii około 200 milionów lat temu.

Etymologia
Nazwa Unaysaurus pochodzi od indiańskiego (brazylijskiego plemienia Tupy) słowa unay oznaczającego "czarna woda" i greckiego sauros oznaczającego "jaszczur". Epitet gatunkowy honoruje pana Tolentino Flores Marafiga, który odkrył szczątki tego zwierzęcia.

Budowa i materiał kopalny
Gatunek ten opisano na podstawie niekompletnego szkieletu składającego się z czaszki, obrotnika, 10 kręgów grzbietowych, żeber, gastraliów, 30 kręgów ogonowych i kości kończyn. Wszystkie te kości były artykułowane lub ułożone blisko siebie, co świadczy o tym, że należały do jednego osobnika.
Mierzył on około 2,5 metra długości i metr wysokości w okolicach bioder. Budową Unaysaurus bardzo przypomina inne prozauropody. Jego czaszka jest stosunkowo długa i mierzy około 15 cm. Dach czaszki jest prosty, podobnie jak u Plateosaurus i Efraasia. Zęby unajzaura, podobnie jak u innych przedstawicieli tej grupy, są liściowate, bocznie spłaszczone i coraz mniejsze ku tyłowi. Każdy ząb ma po 5 do 8 serracji po obu stronach w zależności od rozmiaru, które ustawione są pod kątem 45 stopni do krawędzi. Tą cechą unajzaur przypomina archozauromorfa Azendohsaurus, Massospondylus i Plateosaurus. Na kości przedszczękowej unajzaur miał 3 lub 4 zęby, 22 na kości szczękowej i 20 na zębowej. Podobnie jak u wczesnych dinozaurów takich jak Herrerasaurus, a w przeciwieństwie do innych Sauropodomorpha, unajzaur ma dobrzusznie skierowany grzebień na trzonie obrotnika. Trzon jest jednak dwa razy dłuższy niż wysoki, tak jak u innych zauropodomorfów. Parapofyzy są obecne na bliższym końcu trzonu, co prawdopodobnie świadczy o tym, że ten osobnik był już dorosły. Kręgi grzbietowe mają amficeliczne, silnie spłaszczone trzony, jak przystało na przedstawiciela tej grupy. Podobnie jak u Yunnanosaurus i Guaibasaurus łuki nerwowe tych kręgów są wyższe od trzonów. Pełne zrośnięcie się trzonów i łuków nerwowych również świadczy o dojrzałym wieku tego osobnika. Kość łopatkowa i krucza są ze sobą ściśle połączone, choć wciąż widać między nimi szew. W przeciwieństwie do Riojasaurus i Saturnalia, Unaysaurus nie ma łopatki o klepsydrowatym kształcie, gdyż tylny koniec kości jest mniej rozszerzony. Kość ramieniowa jest podobna do Plateosaurus. Jest mniej masywna niż u Riojasaurus, Massospondylus i Saturnalia. Pozostałe kości kończyn nawiązują swoją budową do innych prozauropodów, szczególnie do tych o mniejszych rozmiarach.
Unaysaurus wyróżnia się od innych taksonów następującą kombinacją cech: dobrze rozwinięty, skierowany grzbietowo-bocznie wyrostek tworzony przez kość czołową i ciemieniową; obniżeie na przyśrodkowej części kości ciemieniowej; dwa dołki na środkowej laminie kości szczękowej; głębokie brzuszne obniżenie na bazisfenoidzie; obecność wyraźnego, tępego grzbietu na bocznej powierzchni grzebienia naramiennego (deltopektoralnego).

Geologia i położenie geograficzne
Skamieniałości Unaysaurus znaleziono 13 km na północ od Santa Maria w Brazylii. Kości tego zwierzęcia tkwiły w czerwonawym zlepieńcu ponad brązowymi-czerwonymi łupkami ilastymi z soczewkami mułowców. Osady te należą do formacji Caturrita datowanej na górny trias. Badacze nie są zgodni co do dokładnego wieku tej formacji. Ich szacunki co do tego wahają się od 220 do 200 milionów lat temu. Według ostatnich (2012) badań bardziej prawdopodobny jest wiek retycki formacji.

Paleobiologia
Unajzaur należał do mniejszych prozauropodów. Nie był tak masywny jak np. riochazaur. Zapewne, podobnie jak plateozaur, poruszał on się na dwóch tylnych kończynach. Długa szyja pozwalała mu sięgać po wyższe części roślin, niedostępne dla innych roślinożerców. Liściowatymi zębami ciął on liście i gałązki, które następnie połykał. Były one rozcierane w żołądku przez gastrolity i trawione. Głównym niebezpieczeństwem dla unajzaura był prawdopodobnie duży teropod, znany wyłącznie z tropów oraz Guaibasaurus (jeśli był mięsożerny). Mniejsze osobniki musiały także uważać na fitozaury, spacerując nad brzegami wód. Choć unajzaur był smuklejszy od wielu innych prozauropodów, raczej nie był w stanie ratować się szybką ucieczką. Musiał więc polegać na swej sile broniąc się przed drapieżnikami. Prawdopodobnie długa szyja pozwalała mu skuteczniej obserwować okoliczny teren, by w porę dostrzec skradającego się drapieżnika.

Filogeneza
Jak stwierdzili autorzy opisu gatunku: pracowanie nad tak zwanymi "prozauropodami" jest dosyć frustrujące. Jest to spowodowane różnymi hipotezami opisującymi filogenezę tej grupy, przy czym nie wiadomo, która jest bardziej wiarygodna. Unaysaurus jest jednak bardzo podobny do Plateosaurus i według analiz filogenetycznych oba te rodzaje są ze sobą blisko spokrewnione. Toteż unajzaur jest najprawdopodobniej przedstawicielem Plateosauridae.

Spis gatunków
Unaysaurus Leal, Azevedo, Kellner i da Rosa, 2004
U. tolentinoi Leal, Azevedo, Kellner i da Rosa, 2004

Bibliografia
Luciano A. Leal, Sergio A. K. Azevodo, Alexander W. A. Kellner, i Átila A. S. da Rosa (2004). "A new early dinosaur (Sauropodomorpha) from the Caturrita Formation (Late Triassic), Paraná Basin, Brazil". Zootaxa 690: 1–24.
Rafael C. da Silva, Ronaldo Barboni, Tânia Dutra, Michel M. Godoy i Raquel B. Binotto. 2012. Footprints of large theropod dinosaurs and implications on the age of Triassic biotas from Southern Brazil. Journal of South American Earth Sciences 39: 16-23.

[szerman]

Zrobiłem nowy opis

Super, trzeba działać nawet wtedy, gdy ED jest chwilowo wyłączona Parę pierdółek:

Czas: około 225 milionów lat temu (przełom noryku i karniku)

W pracy jest napisane, że ok. 225 Ma, czy noryk/karnik? A może to i to?

Unaysaurus tolentinoi to roślinożerny dinozaur z grupy (gradu) prozauropodów

prozauropodów proponuję w cudzysłowiu, jak i w innych miejscach tekstu

Nazwa Unaysaurus pochodzi od indiańskiego (brazylijskiego plemienia Tupy) słowa "unay" oznaczającego "czarna woda" i greckiego "sauros" oznaczającego "jaszczur". Epitet gatunkowy honoruje pana Tolentino Flores Marafiga, który odkrył szczątki tego zwierzęcia.

Nie wiem, czy to było obligatoryjne, ale najczęściej nazwy/wyrazy w innych językach były pisane kursywą, a tłumaczenie w cudzysłowiu ;)

Osady te należą do formacji Caturrita datowanej na górny trias, prawdopodobnie przełom karniku i noryku, a więc około 225 milionów lat.

J/W.

Spis gatunków
Unaysaurus Leal, Azevedo, Kellner i da Rosa; 2004
U. tolentinoi Leal, Azevedo, Kellner i da Rosa; 2004

Przecinek zamiast średnika.

Dzięki za poprawki. Datowanie jest ściśle wg publikacji. "Około 225" uodparnia też tekst na ewentualne zmiany w tabeli stratygraficznej. We wstępie zaznaczyłem, że chodzi o grad (prozauropody), więc chyba cudzysłów nie jest potrzebny?

[Ag.Ent]

gastralii

gastraliów

co raz mniejsze ku tyłowi

"coraz"

Tą cechą unajzaur przypomina Azendohsaurus

Można dodać, że to nie dinozaur, żeby nie było "nieporozumień".

Trzon jest jednak dwa razy dłuższy niż wysoki, tak jak u innych zauropodomorfów.

Przecinek (albo myślnik).

riojazaur

riochazaur (z hiszpańskiego).

Głównym niebezpieczeństwem dla unajzaura był drapieżny Guaibasaurus.

To jest bardzo problematyczne - obecnie ścierają się trzy koncepcje na temat guaibazaura (1. teropod, 2. zauropodomorf, 3. bazalny Eusaurischia) i każda z nich wydaje się prawdopodobna. Więc w sumie nie wiadomo, czy był to drapieżnik czy wręcz przeciwnie.

PS Niedawno ukazała się praca o prozauropodach z formacji Caturrita i ich "kontekście stratygraficznym". Może być przydatna (choć nie wiem, bo poza abstraktem nie czytałem). http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1 ... 012.694881.

Dzięki wielkie za drobiazgowe poprawki. Co do Guaibasaurus, to wszystkie wymienione przez Ciebie grupy były pierwotnie mięsożerne, więc jest duże prawdopodobieństwo, że drapieżny był.
Mógłbyś poprawić link, bo nie działa?

[Ag.Ent]

Piszę nowy post, żeby był "widoczny".

Nie ma za co. Link powyżej poprawiony. Wracając do guaibazaura, to - jeśli faktycznie był zauropodomorfem - jego dieta jest dość trudna do ustalenia, jednak można domniemywać, że spory udział w niej miały rośliny. Panphagia była prawdopodobnie wszystkożerna, a Saturnalia raczej roślinożerna (patrząc na jej zęby - podobne do zębów prozauropodów). Oba te rodzaje mogą być blisko spokrewnione z Guaibasaurus i także należeć do Guaibasauridae (Ezcurra, 2010).

[nazuul]

Etymologia nazwy

"Etymologia" = "pochodzenie nazwy"

Gatunek ten opisano na podstawie niekompletnego szkieletu składającego się z czaszki, obrotnika, 10 kręgów grzbietowych, żeber, gastraliów, 30 kręgów ogonowych i kości kończyn.

nie jest zbyt dokładne, więc przydałby się rysunek

w diagnozie autorzy wymieniają jeszcze dwie cechy:

presence of well developed laterodorsally oriented process formed by frontal and parietal; medial depression on mediodorsal surface of the parietals

Głównym niebezpieczeństwem dla unajzaura mógł być Guaibasaurus (jeśli był mięsożerny).

z Caturrita znane są też fitozaury:
LANGER, M.C., RIBEIRO, A.M., SCHULTZ, C.L. & FERIGOLO, J., 2007. The continental tetrapod-bearing Triassic of South Brazil. In The Global Triassic. LUCAS, S.G. & SPIELMANN, J.A., eds, New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 41, 201–218.

i to monstrum: http://www.cprm.gov.br/publique/media/A ... _silva.pdf

wiek na pewno do rewizji (tak pobieżnie to noryk-retyk, może nawet jura), por. poprzednio cytowane i w nich cytowane

[Utahraptor]

Wielkie dzięki za poprawki i za prackę nazuul
Poprawki wprowadziłem, rysunek dodam jak wystartuje ED.

[Ag.Ent]

O pierścieniu obojczykowym (?) unajzaura (i jego podobieństwie do Seitaad) jest krótka wzmianka w niedawnej pracy Delcourta i in.: http://www.scielo.br/scielo.php?script= ... so&tlng=en.

[Utahraptor]

Dzięki, zaktualizowałem opis. Pierścień obojczykowy to nazwa metody pozwalającej na odtworzenie pozycji obręczy barkowej w szkielecie dinozaura.

[Utahraptor]

Po czterech latach pora na kolejną aktualizację opisu:
http://encyklopedia.dinozaury.com/index.php/Unaysaurus
Muszę przyznać, że Brazylijczycy znaleźli bardzo dużo nowego materiału, ale bardzo dawkują nowe informacje.

Jeśli się nie mylę, to mamy wszystkie prymitywne zauropodomorfy z Ameryki Południowej zrobione