[OPIS] Ekrixinatosaurus - ekryksinatozaur
[OPIS] Ekrixinatosaurus - ekryksinatozaur
Ten sam opis (starą wersję) dałem do polskiej wikipedii
Ekrixinatosaurus (ekryksinatozaur)
Długość: 10-11 m
Masa: 4 t
Miejsce występowania: Argentyna - prowincja Neuquén (formacja Candeleros albo ?Portezuelo, podgrupa Rio Limay, grupa Neuquén)
Czas występowania: 99-93 (?91-88) Ma
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Ceratosauria
Abelisauridae
? Carnotaurinae
? Brachyrostra
Wstęp
Ekrixinatosaurus to rodzaj abelizauryda żyjącego w "środkowej" kredzie (cenoman) na terenach dzisiejszej Argentyny (prowincja Neuquén, Patagonia). Skamieliny tego dinozaura odkryto w 1999 roku, ale opisano dopiero w 2004. Ekrixinatosaurus był bardzo dużym i masywnym abelizaurydem.
Etymologia
Ekrixinatosaurus został odkryty dzięki zastosowaniu materiałów wybuchowych - stąd nazwa oznaczająca "jaszczura zrodzonego z eksplozji" (Ekrixi to po grecku "eksplozja", nato - łac. "narodziny" i saurus - gr. "jaszczur"). Epitet gatunkowy nadano na cześć Fernando Novasa, paleontologa zajmującego się między innymi abelizaurydami.
Materiał kopalny
Znaleziono jedynie jednego, dość kompletnego osobnika oznaczonego MUCPv-294 (holotyp znajduje się w Museo de la Universidad Nacional del Comahue, Buenos Aires, Neuquén). Na szkielet czaszkowy składają się: niecałe kości szczękowe, kości zaoczodołowe, kość łuskowa, kości czołowe, ciemieniowe, kość potyliczna, kolec nozdrzowy tylny, niekompletne kości zębowe oraz zęby. Poza tym znaleziono: kręgi szyjne, piersiowe, żebra, kręgi ogonowe i szewrony, kości miednicy: biodrową, kulszową, łonową oraz kości kończyn tylnych: kości udowe, strzałkowe, kość skokowa, kość piętową, kości śródstopia, palce i pazury.
Paleoekologia
Ekryksinatozaur był zapewne drapieżnikiem. Jego szczątki odnaleziono w osadach formacji Candeleros (ale pojawiła się też sugestia, że w Portezuelo). Żył na podmokłych terenach Gondwany wraz z rybami, żabami, wężami, żółwiami, ssakami i sfenodontami (z których dziś żyje jedynie hatteria). Większa fauna obejmowała dinozaury: zauropody takie jak rebbachizauryd Limaysaurus i prymitywny tytanozaur Andesaurus, ogromne karcharodontozaurydy - Giganotosaurus i prymitywne ptakopodobne dromeozaurydy - Buitreraptor.
Pozycja filogenetyczna
Pokrewieństwo Ekrixinatosaurus z innymi abelizaurydami jest kwestią kontrowersyjną. Wg analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Canale i in. (2009) ekryksinatozaur należy do Brachyrostra a jego najbliższym krewnym jest Skorpiovenator, a nieco dalszym Ilokelesia. Natomiast wg analizy Carrano i Sampsona (2008) Ekrixinatosaurus jest bardziej bazalny i nie należy do kladu zawierającego pozostałe abelizaurydy (poza wczesnymi, afrykańskimi rodzajami Rugops i Kryptops): Abelisaurus, Aucasaurus, Indosaurus, Majungasaurus, Rajasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia.
Włoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu napisał o przeprowadzonej przez siebie analizie kladystycznej. Użył on danych z pracy Canale i in. (2009), Sereno i in. (2004) oraz Carrano i Sampsona (2008). Uwzględnił rodzaj Kryptops, którego pominięto w poprzednich badaniach. Okazało się, że taksony siostrzane Ekrixinatosaurus i Skorpiovenator tworzą politomię z Abelisaurus, Majungasaurus oraz Brachyrostra (do którego należą jedynie Aucasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia). Cau zauważa, że takie umiejscowienie skorpiowenatora pozostaje w zgodzie z plezjomorfiami jego czaszki. Do takich badań należy podchodzić jednak z rezerwą, ponieważ nie są to prace naukowe, a więc nie przeszły recenzji specjalistów.
Spis gatunków:
Ekrixinatosaurus Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
E. novasi Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus novasi" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
Źródła:
Calvo, J.O., Rubilar, D., and Moreno, K. (2004) "A new Abelisauridae (Dinosauria: Theropoda) from northwest Patagonia". Ameghiniana 41: 555-563.
Canale, J. I., Scanferla, C. A., Agnolin, F., Novas, F. E. (2008) "New carnivorous dinosaur from the Late Cretaceous of NW Patagonia and the evolution of abelisaurid theropods." Naturwissenschaften. doi 10.1007/s00114-008-0487-4.
Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [ed.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Cerat ... urusnovasi
http://theropoda.blogspot.com/2008/12/i ... pioni.html
http://www.dinodata.org/index.php?optio ... &Itemid=67
Obrazek:
http://paleoaeolos.deviantart.com/art/E ... i-21255650
Ekrixinatosaurus (ekryksinatozaur)
Długość: 10-11 m
Masa: 4 t
Miejsce występowania: Argentyna - prowincja Neuquén (formacja Candeleros albo ?Portezuelo, podgrupa Rio Limay, grupa Neuquén)
Czas występowania: 99-93 (?91-88) Ma
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Ceratosauria
Abelisauridae
? Carnotaurinae
? Brachyrostra
Wstęp
Ekrixinatosaurus to rodzaj abelizauryda żyjącego w "środkowej" kredzie (cenoman) na terenach dzisiejszej Argentyny (prowincja Neuquén, Patagonia). Skamieliny tego dinozaura odkryto w 1999 roku, ale opisano dopiero w 2004. Ekrixinatosaurus był bardzo dużym i masywnym abelizaurydem.
Etymologia
Ekrixinatosaurus został odkryty dzięki zastosowaniu materiałów wybuchowych - stąd nazwa oznaczająca "jaszczura zrodzonego z eksplozji" (Ekrixi to po grecku "eksplozja", nato - łac. "narodziny" i saurus - gr. "jaszczur"). Epitet gatunkowy nadano na cześć Fernando Novasa, paleontologa zajmującego się między innymi abelizaurydami.
Materiał kopalny
Znaleziono jedynie jednego, dość kompletnego osobnika oznaczonego MUCPv-294 (holotyp znajduje się w Museo de la Universidad Nacional del Comahue, Buenos Aires, Neuquén). Na szkielet czaszkowy składają się: niecałe kości szczękowe, kości zaoczodołowe, kość łuskowa, kości czołowe, ciemieniowe, kość potyliczna, kolec nozdrzowy tylny, niekompletne kości zębowe oraz zęby. Poza tym znaleziono: kręgi szyjne, piersiowe, żebra, kręgi ogonowe i szewrony, kości miednicy: biodrową, kulszową, łonową oraz kości kończyn tylnych: kości udowe, strzałkowe, kość skokowa, kość piętową, kości śródstopia, palce i pazury.
Paleoekologia
Ekryksinatozaur był zapewne drapieżnikiem. Jego szczątki odnaleziono w osadach formacji Candeleros (ale pojawiła się też sugestia, że w Portezuelo). Żył na podmokłych terenach Gondwany wraz z rybami, żabami, wężami, żółwiami, ssakami i sfenodontami (z których dziś żyje jedynie hatteria). Większa fauna obejmowała dinozaury: zauropody takie jak rebbachizauryd Limaysaurus i prymitywny tytanozaur Andesaurus, ogromne karcharodontozaurydy - Giganotosaurus i prymitywne ptakopodobne dromeozaurydy - Buitreraptor.
Pozycja filogenetyczna
Pokrewieństwo Ekrixinatosaurus z innymi abelizaurydami jest kwestią kontrowersyjną. Wg analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Canale i in. (2009) ekryksinatozaur należy do Brachyrostra a jego najbliższym krewnym jest Skorpiovenator, a nieco dalszym Ilokelesia. Natomiast wg analizy Carrano i Sampsona (2008) Ekrixinatosaurus jest bardziej bazalny i nie należy do kladu zawierającego pozostałe abelizaurydy (poza wczesnymi, afrykańskimi rodzajami Rugops i Kryptops): Abelisaurus, Aucasaurus, Indosaurus, Majungasaurus, Rajasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia.
Włoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu napisał o przeprowadzonej przez siebie analizie kladystycznej. Użył on danych z pracy Canale i in. (2009), Sereno i in. (2004) oraz Carrano i Sampsona (2008). Uwzględnił rodzaj Kryptops, którego pominięto w poprzednich badaniach. Okazało się, że taksony siostrzane Ekrixinatosaurus i Skorpiovenator tworzą politomię z Abelisaurus, Majungasaurus oraz Brachyrostra (do którego należą jedynie Aucasaurus, Carnotaurus i Ilokelesia). Cau zauważa, że takie umiejscowienie skorpiowenatora pozostaje w zgodzie z plezjomorfiami jego czaszki. Do takich badań należy podchodzić jednak z rezerwą, ponieważ nie są to prace naukowe, a więc nie przeszły recenzji specjalistów.
Spis gatunków:
Ekrixinatosaurus Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
E. novasi Calvo, Rubilar-Roger i Moreno, 2004
= "Ekrixinatosaurus novasi" Juarez Valieri, Fiorelli i Cruz, 2004
Źródła:
Calvo, J.O., Rubilar, D., and Moreno, K. (2004) "A new Abelisauridae (Dinosauria: Theropoda) from northwest Patagonia". Ameghiniana 41: 555-563.
Canale, J. I., Scanferla, C. A., Agnolin, F., Novas, F. E. (2008) "New carnivorous dinosaur from the Late Cretaceous of NW Patagonia and the evolution of abelisaurid theropods." Naturwissenschaften. doi 10.1007/s00114-008-0487-4.
Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [ed.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Cerat ... urusnovasi
http://theropoda.blogspot.com/2008/12/i ... pioni.html
http://www.dinodata.org/index.php?optio ... &Itemid=67
Obrazek:
http://paleoaeolos.deviantart.com/art/E ... i-21255650
Ostatnio zmieniony 11 stycznia 2010, o 16:20 przez nazuul, łącznie zmieniany 21 razy.
- Dino
- Administrator
- Posty: 4014
- Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
- Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
A propos obu nazw: http://www.dinozaury.com/forum/viewtopi ... 2523#22523Tomasz pisze:- astragalus - koĹÄ skokowa (inaczej "Talus bone")
Nie jestem pewien, ale "rozbierajÄ c" nazwÄ na czÄĹci moĹźna uzyskaÄ "para" (prawie) i "sphenoideum" (koĹÄ klinowa) czyli coĹ jak "prawie koĹÄ klinowa"Tomasz pisze:- parasphenoid - nie znam nazwy polskiej... Jednak w pierwszej chwili pomyĹlaĹem, Ĺźe chodzi o kolec nozdrzowy tylny (lub nosowy tylny ;))

PoszukaĹem i wychodzi na to, Ĺźe jest to koĹÄ poĹoĹźona obok koĹci klinowej.
applied especially to a bone situated immediately beneath the sphenoid in the base of the skull in many animals
RozbudowaĹem opis, prosze jeszcze o poprawki
Na szczÄĹcie ekryksinatozaur nie jest na tyle zaawansowanym abelizaurydem, Ĺźeby jego klasyfikacjÄ komplikowaĹ dodatkowo "wÄdrujÄ cy" takson Carnotaurini. 8)
PostanowiĹem zostawiÄ obecna klasyfikacjÄ. Ta co jest w opisie byĹo moim zdaniem okey - brak tylko kilku kladĂłw o niekluczowym znaczeniu. DopisaĹem za to Carnotaurinae? i Brachyrostra? ( o tym dlaczego z "?" w opisie). Do Twojej klasyfikacji moĹźna jeszcze wiele kladĂłw dopisaÄ (Eusaurischia, Ceratosauroidea, Neoceratosauria, Abelisauria), co jednak bÄdzie tylko zabiegiem kosmetycznym i niepotrzebnie wdĹuĹźajÄ cym klasyfikacjÄ.Sebastian pisze:Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Ceratosauria
Abelisauroidea
Abelisauridae
Na szczÄĹcie ekryksinatozaur nie jest na tyle zaawansowanym abelizaurydem, Ĺźeby jego klasyfikacjÄ komplikowaĹ dodatkowo "wÄdrujÄ cy" takson Carnotaurini. 8)
siÄjego dĹugoĹÄ szacuje sie na 6-8 m
ĹźyjÄ cego w Ĺrodkowej kredzie na terenach
"Ĺrodkowej" bo oficjalnie nie ma Ĺrodkowej kredy
czemu jest Buenos Aires i NeuquĂŠn?Museo de la Universidad Nacional del Comahue, Buenos Aires, NeuquĂŠn
jestnajbliĹźszym krewnym ekryksinatozaura Skorpiovenator
UwzglÄdniĹ rodzaj Kryptops ktĂłrego pominiÄto w poprzednich
przecinek
jegoCau zauwaĹźa, Ĺźe takie umiejscowienie skorpiowenatora pozostaje w zgodzie z plezjomorfiami czaszki skorpiowenatora.