[opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Wszystko o krwiożerczych "stopach bestii"
d_m

[opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: d_m »

Wstęp

Mażungazaur (Majungasaurus) to monotypowy rodzaj teropoda z grupy abelizaurów, który żył na terenie obecnego Madagaskaru w górnej kredzie (mastrycht, ca. 70 – 65 Ma). Jedyny opisany gatunek to typowy M. crenatissimus. Prace wykopaliskowe toczone od roku 1993 w ramach projektu Mahajanga Basin Project umożliwiły dokładną rekonstrukcję kostną tego dinozaura i zaowocowały w 2007 roku dodatkiem do czasopisma Journal of Vertebrate Paleontology, poświęconemu w całości temu gatunkowi – historii badań, filogenezie, osteologii i ekologii. O te właśnie badania (zob. Literatura) w głównej mierze oparłem swój opis.

Charakterystyka

Mażungazaur był abelizaurydem i - jak każdy przedstawiciel tej grupy teropodów - dwunożnym mięsożercą. Jego przednie kończyny były skarłowaciałe (podobnie jak u tyranozaurydów). Dorastał on do ok. 6 metrów długości. Jedyne skamieniałości z pewnością należące do mażungazaura znane są wyłącznie z osadów formacji Maevarano w okolicach wsi Berivotra na południowy wschód od miasta Mahajanga (północno-zachodni Madagaskar, basen Mahajanga). Gatunek ten jest znany z bardzo licznego materiału kostnego reprezentującego osobniki różnych rozmiarów (i zapewne różnego wieku). Do cech osteologicznych wyróżniających mażungazaura wśród innych abelizaurydów należą min.: 1) grzbietowo-brzusznie głębokie, zlane kości nosowe, które są silnie spneumatyzowane poprzez obecność dwubocznie spłaszczonych otworów; 2) wyrostki nosowe prawej i lewej kości przedszczękowej przedzielone cienką warstwą kości nosowej oraz 3) kość szczękowa zasobna w 17 alweoli. Pierwsze skamieniałości mażungazaura odnaleziono już w XIX wieku i uznano w 1896 roku za nowy gatunek megalozaura – Megalosaurs crenatissimus, jednak odbyło się to bez wyznaczenia holotypu. Depéret i Savornin zauważyli, że M. crenatissimus jest bardzo podobny do innych gatunków klasyfikowanych wówczas w obrębie Dryptosaurus i do tegoż rodzaju przenieśli go w 1928 roku. W roku 1955 Lavovat opisał z tego samego terenu kolejne szczątki i uznał, że madagaskarski teropod zasługuje na własną nazwę rodzajową – Majungasaurus. Okaz typowy Lavocata okazał się jednak niediagnostyczny, a gatunek uznany został za nomen dubium. W 1979 z tego samego obszaru Sues i Taquet opisali pachycefalozaura i nadali mu nazwę Majungatholus atopus, jednak bardziej kompletny okaz z 1996 roku pokazał, że i w tym wypadku chodzi o tego samego teropoda. W 1998 uznano, że właściwa powinna być nazwa Majungatholus atopus. Dopiero najnowsze badania nad starym i nowym materiałem kostnym wskazały, że aktywna jest jednak nazwa Majungasaurus crenatissimus.

Budowa czaszki i zębów

Do najnowszych znalezisk mażunagazaura należy niemal kompletna czaszka FMNH PR 2100, której skanowanie umożliwiło przedstawienie komputerowej trójwymiarowej rekonstrukcji (zob. Ryc. 1). Główną cechą autapomorficzną jest bardzo zaawansowana kość nosowa. Badania nad uzębieniem wykazały, że mażungazaur charakteryzował się nietypową formułą zębową 4/17/17. Zęby owe są brachydontowe, umiarkowanie heterodontowe i wymieniały się nieparzyście. Porównanie z izolowanymi zębami ze stanowiska wykazały, że wszystkie one należą do tego samego gatunku.

Obrazek
Ryc. 1 - Trójwymiarowa komputerowa rekonstrukcja czaszki (Źródło: Sampson & Witmer, 2007)

Budowa szkieletu pozaczaszkowego

Dzięki okazowi UA 8678 – niemal kompletnemu fragmentowi przedogonowego odcinka kręgosłupa i innych fragmentów kości – oraz innym szczątkom, można było dość dokładnie zrekonstruować szkielet pozaczaszkowy (zob. Ryc 2). Kręgosłup był zbudowany tak, bo wytrzymać duże obciążenia związane z polowaniami. Żebra szyjne mażungazaura były pneumatyczne. Generalnie szkielet jest wysoce wyspecjalizowany w porównaniu ze stanem bazalnego teropoda, szczególnie poprzez rozrośnięte miejsca przyczepu mięśni. U mażungazaura po raz pierwszy opisano abelizaurydowy astragalocalcaneum i jest on bliższy tetanurowemu niż celofyzoidowemu.

Obrazek
Ryc. 2 – Rekonstrukcja szkieletu (Źródło: Krause et al., 2007)

Ekologia i implikacje biogeograficzne, uwagi o patologii

Mażungazaur musiał się zmagać z klimatem półpustynnym. Przemierzając rozlewiska i kanały spotykał zapewne nie raz na swojej drodze noazauryda Masiakasaurus knopfleri i tytanozaura Rapetosaurus krausei. Innymi kręgowcami zamieszkującymi okolice były ryby, płazy, żółwie oraz małych i dużych rozmiarów krokodylokształtne gady. Madagaskarski abelizauryd był aktywnym łowcą, jak również kanibalem. Przebadanie 181 kości należących do przynajmniej 21 osobników wykazało odchyły u co najmniej 8 okazów należących do minimum 4 osobników – takie jak skostnienie więzadeł kręgowych, zniekształcenie paliczka czy uszkodzenie kręgosłupa. Kosmopolityczny charakter madagaskarskiej fauny wspiera hipotezę „Africa-first” mówiącą o tym, że to właśnie ten kontynent oddzielił się jako pierwszy od Gondwany.

Klasyfikacja

Dinosauria Owen, 1842
---Saurischia Seeley, 1888
------Theropoda Marsh, 1881
---------Ceratosauria Marsh, 1884
------------Abelisauroidea (Bonaparte and Novas, 1985)
---------------Abelisauridae Bonaparte and Novas, 1985
------------------Majungasaurus Lavocat, 1955 [synonim: Majungatholus Sues & Taquet, 1979]
---------------------Majungasaurus crenatissimus (Depéret, 1896) Lavocat, 1955 [synonimy: Megalosaurus crenatissimus ---------------------Depéret, 1896; Dryptosaurus crenatissimus Depéret & Savornin, 1928; Majungatholus atopus Sues & Taquet, 1979]

Literatura

Carrano, M. T . 2007. The appendicular skeleton of Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 163 – 179.

Farke, A. A. & O'Connor, P. M. 2007. Pathology in Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 180 – 184.

Krause, D. W., Sampson, S. D., Carrano, M. T. & O'Connor, P. M. 2007. Overview of the history of discovery, taxonomy, phylogeny and biogeography of Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 1 – 20.

O'Connor, P. M. 2007. The postcranial axial skeleton of Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 127 – 162.

Rogers, R. R., Krause, D. W., Curry Rogers, K., Rasoamiaramanana, A. H. & Rahantarisoa, L. 2007. Paleoenvironment and paleoceology of Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 21 – 31.

Sampson, S. D. & Witmer, L. M. 2007. Craniofacial anatomy of Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 32 – 102.

Sampson, S. D. & Witmer, L. M., Forster, C. A., O'Connor, P. M., Dodson, P. & Ravoavy, F. 1998. Predatory dinosaur remains from Madagascar: Implications for the Cretaceous biogeography of Gondwana. Science Volume 280, Issue 5366: 1048 – 1051.

Smith, J. B. 2007. Dental morphology and variation in Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 103 – 126.
Ostatnio zmieniony 21 marca 2010, o 10:59 przez d_m, łącznie zmieniany 6 razy.

Awatar użytkownika
Tomasz
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2172
Rejestracja: 30 października 2006, o 15:16
Lokalizacja: Międzychód

Post autor: Tomasz »

Prace wykopaliskowe toczone od roku 1993 w ramach projektu Mahajanga Basin Project umożliwiły dokładne rekonstrukcję kostną tego dinozaura i zaoowocowały w 2007 roku dodatkiem do czasopisma Journal of Vertebrate Paleontology
2) wyrostki nosowe prawej i lewej kości przedszczękowej przedzielone cieńką warstwą kości nosowej
nie powinno być "cienką"??
W 1979 z tego samego obszaru Sues i Taquet opisali pachycefalozaura i nadali mu nazwę Majungatholus atopus, jednak bardziej kompletny okaz z 1996 roku pokazał, że i wtym wypadku chodzi o tego samego teropoda. W 1998 uznano, że aktywna powinna być nazwa Majungatholus atopus.
powinno być osobno
Kosmpolityczny charakter madagaskarańskiej fauny wspiera hipotezę „Africa-first”, mĂłwiącą o tym, Ĺźe to właśnie ten kontynent oddzielił się jako pierwszy od Gondwany.
powinno być raczej "kosmopolityczny" ;)

Mam pytanie: Dlaczego piszesz madagaskarańskiej, madagaskarański itd..?? Nigdy nie spotkałem się z taką formą. Jeżeli chcemy napisać o czymś co występuje/występowało na Madagaskarze to piszemy (według mnie) "madagaskarski" lub "madagaskarskiej" ;)

Poza tym opis rewelacyjny, bardzo ciekawy.. na pewno przydadzą mi się informacje o tym gdzie ponieważ poprawiam artykuł o afrykańskich dinozaurach ;)

Pozdrawiam!!
Tomasz Sokołowski

Koniecznie zapoznaj się z Regulaminem!

d_m

Post autor: d_m »

Dzięki - poprawki wprowadzone :) Pisałem jak pisałem, bo chyba zbyt długo nad tym tekstem siedziałem dziś :P

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Post autor: Utahraptor »

Gratuluję :) Świetny opis. Mi niestety komputer zdechł (piszę z czytelni) i na moje opisy (pewnie nie tak fajne) trzeba będzie poczekać :x
Biologia, UW

Awatar użytkownika
Daniel Madzia
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1609
Rejestracja: 15 marca 2006, o 12:39
Lokalizacja: Třinec, Česká republika
Kontakt:

Re: [opis] madĹźungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Daniel Madzia »

Dawid Mazurek pisze:MadĹźungazaur
Jesli sie nie myle, pan Karol spolszczal nazwe rodzajowa jako "maĹźungazaur" (wlasciwie wtedy pisal o mazungatolu, ale oba rodzaje maja identyczna etymologie [na temat ktorej sie pan Karol przekonujaco rozpisal], wiec mozna to zastosowac rowniez dla rodzaju Majungasaurus). Niestety nie moge znalezc Jego postu. Postaram sie go jeszcze poszukac. ;)

d_m

Post autor: d_m »

Faktycznie: http://paleontologia.pl.ewolucja.org/fo ... .php?p=720
W internecie częściej funkcjonuje jednak forma przez "dż" - może obie są poprawne?

Awatar użytkownika
Daniel Madzia
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1609
Rejestracja: 15 marca 2006, o 12:39
Lokalizacja: Třinec, Česká republika
Kontakt:

Post autor: Daniel Madzia »

Dawid Mazurek pisze:Faktycznie: http://paleontologia.pl.ewolucja.org/fo ... .php?p=720
W internecie częściej funkcjonuje jednak forma przez "dż" - może obie są poprawne?
Wlasnie... szkoda, ze nie moge znalezc postu pana Karola. Pamietam, ze tlumaczyl czemu powinna brzmiec polska nazwa "maĹźungazaur", ale z powodu brakujacych czcionek w starszych postach nie potrafie znalezc tej wypowiedzi. :|

Szkoda :( Jak na razie zastosowałem Twoją propozycję nazwy. Dawid

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Post autor: nazuul »

WOW! Co za opis! Ciekawy, długi i niezwykle profesjonalny. Brawo! :D
Dawid Mazurek pisze:Prace wykopaliskowe toczone od roku 1993 w ramach projektu Mahajanga Basin Project
-toczone ->prowadzone ??
-moĹźe bez drugiego "Project"?
Dawid Mazurek pisze:Do cech osteologicznych wyróżniających mażungazaura wśród innych abelizaurydów należą min.:
m. in. ??
Dawid Mazurek pisze:Innymi kręgowcami zamieszkującymi okolice były ryby, płazy,
i "piekielna Ĺźaba" Beelzebufo :wink:
Dawid Mazurek pisze:Dorastał on do ok. 6 metrów długości.
8-11 - wg
Sampson, S. D. & Witmer, L. M. 2007. Craniofacial anatomy of Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 32 – 102.

Nowe rekonstrukcje szkieletu (bardzo wydłużony, niski teropod z krótkimi łapami):
http://shartman.deviantart.com/art/Maju ... s-87892198
http://dinomaniac.deviantart.com/art/Ma ... l-58626969

bazowane na nich rysunki
http://mesozoica-artes.deviantart.com/a ... l-75303056
http://t-pekc.deviantart.com/art/Majung ... s-88257061
Dawid Mazurek pisze:P.S. 3 Ze względu na brak w moim edytorze tekstu modułu sprawdzania pisowni w języku polskim opis może zawierać literówki.
Jeżeli masz OpenOffice (sam go używam) to dodatek sprawdzający pisownię jest do ściągnięcia, o ile pamiętam to oficjalnej strony tego oprogramowania, wystarczy poszukać.
---------------Abelisauridae
jeszcze Carnotaurini (przynajmniej wg Carrano and Sampson, 2008. The Phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda). Journal of Systematic Palaeontology. 6, 183-236. )
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 4000
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Dino »

Odkryto artykułowaną kończynę przednią mażungazaura; z tej okazji pobawiłem się w popularyzatorstwo ;)

http://www.dinozaury.com/2012/01/16/maj ... e-ma-rece/

Jest to tłumaczenie tego tekstu.

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: nazuul »

Tak się zastanawiam nad newsami i ogólną formułą D.com. Najlepiej, żeby mieć doniesienia często i porządne a Encyklopedia była też sukcesywnie rozbudowywana. Tylko rąk do pisania mało. Możemy postawić bardziej na newsy, zaniedbując ED, widać by było, że coś się ciągle dzieje (często przez parę miesięcy nic się nowego nie pojawia na głównej a robota wre w ED, jako newsy możnaby wrzucać informacje o nowych hasłach wartych uwagi, bo gdy ktoś nie śledzi na bieżąco, to omija go to). Ale wtedy zbliżylibyśmy się do standardowego paleobloga. Jeszcze sama zawartość doniesień - dobrze by było (wg mnie), gdyby newsy dotyczyły szerokiego spektrum a dinozaury ograniczyć do spektakularnych doniesień (klika rocznie, w zeszłym roku chyba nic znaczącego się nie stało). Łapki Majungasaurus chyba nawet dla teropodowych maniaków nie są szczególnie zajmujące. Przychodzi na myśl współpraca z Wojciechem Pastuszką, obecnie http://www.archeowiesci.pl są bardzo porządną marką, pewnie warto wrócić do współpracy (bo zdaje się, że parę lat temu coś było).

Co do samego newsa, to o łapkach ceratozaurów pisałem trochę w art. o Ceratosauria i Abelisauridae (1, 2, 3), może uzupełnię o fragmenty newsa.
Uwagi (często wynikające z nieścisłego źródła pierwotnego, może napisz, że news oparty na...):
- "Proporcje kości tej kończyny nie przypominają innych znanych teropodów" - wiem, że cytat, ale to niefortunne, bo np. karnotaur miał bardzo zbliżone proporcje i ogólnie budowę
- "Kości nadgarstka nie są skostniałe" - (też cytat) czy można mówić o kościach, gdy w ogóle mogła to być tylko chrząstka?
- "kości barkowej" - chyba lepiej "ramiennej"
- "Kości przedramieniowe" - lepiej "przedramienia" - bo one się składają z 2 kości (łokciowej i promieniowej)
- "Podobnie i ptaki, dzisiejsze teropody, które utraciły w trakcie ewolucji kilka palców." heh, to jest znacznie bardziej skomplikowane, może napisz, że budowa kończyn przednich linii prowadzącej do dzisiejszych ptaków zupełnie się zmieniła
- " (...) ...kości" 0 mówi"
- "Być może ręce Majungasaurus reprezentowały nieznaną ścieżkę ewolucyjną teropodów, zakończoną nagle przez wielkie wymieranie na granicy kredy z paleogenem 65,5 Ma." - o co chodzi?
- "dwóch rodzajów odkrytych w Ameryce Południowej - Carnotaurus sastrei i Aucasaurus garridoi." - podajesz gatunki
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Utahraptor »

Możnaby przy okazji rozbudować opis o nowe informacje ;)
Biologia, UW

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: nazuul »

pewnie, i o stare też. Tylko po co, skoro opis już jest doprowadzony do porządku (tj. nie ma błędów chyba, jest aktualny) a inne czekają na ten stan - i to na nich powinniśmy się skupić, bo wymagają znacznie więcej niż kilku mało istotnych informacji z jednej publikacji. Zob. http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... _niezajęte
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 4000
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Dino »

nazuul pisze:Tak się zastanawiam nad newsami i ogólną formułą D.com. Najlepiej, żeby mieć doniesienia często i porządne a Encyklopedia była też sukcesywnie rozbudowywana. Tylko rąk do pisania mało. Możemy postawić bardziej na newsy, zaniedbując ED, widać by było, że coś się ciągle dzieje (często przez parę miesięcy nic się nowego nie pojawia na głównej a robota wre w ED, jako newsy możnaby wrzucać informacje o nowych hasłach wartych uwagi, bo gdy ktoś nie śledzi na bieżąco, to omija go to). Ale wtedy zbliżylibyśmy się do standardowego paleobloga. Jeszcze sama zawartość doniesień - dobrze by było (wg mnie), gdyby newsy dotyczyły szerokiego spektrum a dinozaury ograniczyć do spektakularnych doniesień (klika rocznie, w zeszłym roku chyba nic znaczącego się nie stało). Łapki Majungasaurus chyba nawet dla teropodowych maniaków nie są szczególnie zajmujące. Przychodzi na myśl współpraca z Wojciechem Pastuszką, obecnie http://www.archeowiesci.pl są bardzo porządną marką, pewnie warto wrócić do współpracy (bo zdaje się, że parę lat temu coś było).
Dinozaury.com! to serwis głównie o dinozaurach. W początkowych latach wrzucałem różne newsy - nawet o wczesnej ewolucji człowieka, w ostatnich latach jednak stwierdziłem, że o dinozaurach pojawia się wystarczająco wiele newsów, żeby skupić się tylko na nich. Jeśli chodzi o mnie - wolałbym odwrotne proporcje - pisanie głównie o dinozaurach, a jedynie spektakularne doniesienia z innych gałęzi paleontologii. Zresztą, nawet o dinozaurach pisalibyśmy głównie popularyzacyjne treści, a pod koniec miesiąca pojawiałby się specjalny artykuł "W skrócie" streszczający wszystkie publikacje naukowe z ostatniego miesiąca, jakie udałoby się nam znaleźć (działało to w 2010 nawet fajnie, a nad styczniowym podsumowaniem pracuję cały czas).

Jeśli piszemy dla normalnych ludzi zainteresowanych tematyką, piszmy w języku zrozumiałym, tłumacząc co trudniejsze pojęcia. Bo jeśli będziemy tylko tłumaczyć angielskie abstrakty, będą powstawać teksty dla nikogo - zawodowi paleontolodzy znają przecież zazwyczaj terminologię angielską i nie potrzebują tłumaczenia, a "świeccy" nie zrozumieją skomplikowanych terminów anatomicznych bez ilustracji i objaśnienia (stąd też pewna kwestia dla Encyklopedii - opis każdego bardziej skomplikowanego pojęcia anatomicznego, zaznaczonego na schematycznym rysunku; zresztą do ED jeszcze wrócę). Podobnie i miało by się ukazywać streszczenie nowości w ED (tylko należy się tym zajmować na bieżąco, pilnując jakie treści się pojawiają w danym miesiącu). Takie podsumowanie raz na miesiąc jest, wg mnie, wystarczające. Jeszcze jeśli ubierze się je w ładne słowa (a nie tylko tabelka), to może wyjść miły w czytaniu tekst.

Przerwy na stronie głównej wynikały zazwyczaj z tego, że nie miałem czasu wrzucać jakichś treści, albo nie pojawiały się żadne tłumaczenia newsów. Ostatnia przerwa trwała od sierpnia do grudnia zeszłego roku. Mam nadzieję, że w tym roku uda się zachować tempo min. 1 newsa na tydzień.

Z Wojciechem Pastuszką współpraca wyglądała mniej więcej w taki sposób, że swego czasu (głównie na początku D.com!) umieszczałem artykuły jego autorstwa z (jak mi się zdaje) odnośnikiem do jego strony. Ostatnio komentowałem i poprawiałem kilka jego artykułów na archeowieściach, ale to wszystko. No i jeszcze odsyłacz w linkach w obu serwisach.

Encyklopedia też może niebezpiecznie zbliżyć się do punktu, w którym będzie niezrozumiała dla normalnego czytelnika, a niemal* niepotrzebna osobom zaawansowanym. Myślę, że każde hasło powinno mieć wydzielone części dla mniej i bardziej zaawansowanych (np. rozdział Diagnoza miałby takie "ostrzeżenie" - Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane, i może wymagać od Czytelnika znajomości trudnych pojęć. Nie chciałbym, żeby ktoś się zniechęcał w skutek zbyt trudnych do zrozumienia sformułowań. Domyślam się, że forma encyklopedii zmusza do oszczędności w słowach, ale jeśli chcemy dotrzeć do ludzi z popularyzacją wiedzy, musimy się przestawić bardziej na formę podręcznika. A więc - dużo odnośników w tekście, które wyjaśniałyby dane słowa; dużo ilustracji i schematów, z polskimi podpisami.

*niewątpliwym plusem jest połączenie wszystkich informacji o danym taksonie bez potrzeby przeszukiwania poszczególnych prac.

Swoją drogą polecam:
Mikołuszko, W., 2009. O powstawaniu artykułów popularnonaukowych drogą doboru naturalnego Rocznik Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN, 1: 20-22.
- "Być może ręce Majungasaurus reprezentowały nieznaną ścieżkę ewolucyjną teropodów, zakończoną nagle przez wielkie wymieranie na granicy kredy z paleogenem 65,5 Ma." - o co chodzi?
"The limb may have been used in display, or it may represent an unknown evolutionary path that was cut short by the Cretaceous-Tertiary extinction."

Awatar użytkownika
Triceratops
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 194
Rejestracja: 5 kwietnia 2011, o 11:52
Imię i nazwisko: Weronika Mazurek
Lokalizacja: Lubliniec
Kontakt:

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Triceratops »

Dino pisze:Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane, i może wymagać od Czytelnika znajomości trudnych pojęć.

Świetny pomysł. Wielu (mnie czasem też :roll: ) by sie takie coś przydało.
- "Być może ręce Majungasaurus reprezentowały nieznaną ścieżkę ewolucyjną teropodów, zakończoną nagle przez wielkie wymieranie na granicy kredy z paleogenem 65,5 Ma." - o co chodzi?
Mnie też to zawsze ciekawiło i nie chodzi tylko o mażungazaura, ale w ogóle o abelizaury. Do czego mogły im służyć takie krótkie łapy? Od obejrzenia "Planety Dinozaurów" nie mogę sobie tego wyjaśnić. Są o wiele bardziej skarłowaciałe niż u tyranozaurów - w porównaniu z nimi to tyranozaur miał długie łapy, a w każdym razie przydatniejsze. Jeśli mażungazaur miały ograniczony zakres ruchów, to byłby narażony na kontuzje.

Proszę o poprawienie ewentualnych błędów :D
Podziwiam polskich paleontologów za to, że...

Obrazek

Spomiędzy szerokich, zielonobrązowych liści wystają cztery długie zakrzywione szpony. Gdy tylko jednak jeden z gadów drgnął, pazury chyłkiem cofnęły się między paprocie. Szpony należą do gatunku dinozaura, jakiego jeszcze świat nie widział. Jest to pierwszy skuteczny super-drapieżnik – Smok z Lisowic.

Jest to fragment pisanej przeze mnie powieści o smoku z Lisowic.

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: nazuul »

Łapki abelizaurów (Abelisauria) miały właśnie większy zakres ruchów niż inne teropody. Głowa kości ramiennej jest kulista. Mogły to być narządy szczątkowe, tylko że na kości łopatkowo-kruczej miejsca przyczepu mięśni są rozrośnięte, jak cała obręcz barkowa. Może potrafiły nimi śmiesznie machać, co było przez nie uważane za cool?
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Triceratops
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 194
Rejestracja: 5 kwietnia 2011, o 11:52
Imię i nazwisko: Weronika Mazurek
Lokalizacja: Lubliniec
Kontakt:

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Triceratops »

No proszę, tego się nie spodziewałam. Zabawnie to musiało wyglądać - mażungazaur machający śmiesznie łapami jak skrzydłami.
Podziwiam polskich paleontologów za to, że...

Obrazek

Spomiędzy szerokich, zielonobrązowych liści wystają cztery długie zakrzywione szpony. Gdy tylko jednak jeden z gadów drgnął, pazury chyłkiem cofnęły się między paprocie. Szpony należą do gatunku dinozaura, jakiego jeszcze świat nie widział. Jest to pierwszy skuteczny super-drapieżnik – Smok z Lisowic.

Jest to fragment pisanej przeze mnie powieści o smoku z Lisowic.

Awatar użytkownika
Dinosaur Man
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 542
Rejestracja: 19 lipca 2006, o 21:01
Imię i nazwisko: Dawid Studziński
Lokalizacja: Szczecin

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Dinosaur Man »

Nie wiem ile może być prawdy w teorii cool jednak widać że rozrost owych kości jest proporcjonalny do skracania się kości przedramienia i ogólnej długości całej kończyny. Odpowiednie przełożenie siły na nogi i głowę miało skutek w skracaniu kończyn przednich, a łapki pełniły funkcję dodatkową przy przytrzymywaniu zdobyczy... może nie były ogromne, ale za to zabójczo silne i zręczne :D

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: nazuul »

Dinosaur Man pisze:Nie wiem ile może być prawdy w teorii cool
ja też nie, to czysta spekulacja, być może takie teropody przejawiały popisy godowe, o których nam się nie śniło (sny o takiej tematyce byłyby zresztą dziwne)
Dinosaur Man pisze:jednak widać że rozrost owych kości jest proporcjonalny do skracania się kości przedramienia i ogólnej długości całej kończyny
hipoteza proporcjonalności do przetestowania, bo pewnie obraz taki prosty nie jest (np. Austrocheirus, Noasaurus), jednak jakiś związek pewnie to wszystko ma
Dinosaur Man pisze:łapki pełniły funkcję dodatkową przy przytrzymywaniu zdobyczy... może nie były ogromne, ale za to zabójczo silne i zręczne
jak takim czymś cokolwiek przytrzymać, tam nawet mogło pazurów nie być
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Dinosaur Man
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 542
Rejestracja: 19 lipca 2006, o 21:01
Imię i nazwisko: Dawid Studziński
Lokalizacja: Szczecin

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Dinosaur Man »

Jeśli sny wykorzystywałyby tą genialną część mózgu, to czemu nie :)
nazuul pisze:jak takim czymś cokolwiek przytrzymać, tam nawet mogło pazurów nie być
Właśnie, sam trochę zwątpiłem jak to pisałem, jednak to właśnie kości zawierające przyczepy mięśni poruszającymi kończyny są nad wyraz rozwinięte. Ewolucja faworyzuje przydatne rozwiązania, a nie wiem, czy same popisy godowe mogą tłumaczyć rozrost tych kości, a więc wzrost siły ww. mięśni. Gdyby były całkiem bezużyteczne, wiadomo, uwsteczniłby się cały pas barkowy, jak u nielotów. Co innego jeśli rozrastała się część kości łopatkowo-kruczej nie zawierającej mięśni. Wtedy obręcz barkowa mogłaby służyć jako element amortyzacji przy urazach mechanicznych

Awatar użytkownika
Triceratops
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 194
Rejestracja: 5 kwietnia 2011, o 11:52
Imię i nazwisko: Weronika Mazurek
Lokalizacja: Lubliniec
Kontakt:

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Triceratops »

nazuul pisze:
Dinosaur Man pisze:Nie wiem ile może być prawdy w teorii cool
ja też nie, to czysta spekulacja, być może takie teropody przejawiały popisy godowe, o których nam się nie śniło (sny o takiej tematyce byłyby zresztą dziwne)
A czemu, ja często mam dziwne sny o dinozaurach, np. ostatnio śnił mi się upierzony mażungazaur atakujący stado rapetozaurów, też upierzonych
( :shock: ). A popisy godowe "studiuję" od przeczytania "Raptor Red". O ile wiem, to w żadnym filmie jak dotąd nie przedstawiono abelizaurydów z silnymi łapami, w np. "Planecie Dinozaurów" aukazaury nie robią z nich użytku, wręcz po upadku samica tego rodzaju nie może się nimi podeprzeć.
No cóż, świat dinozaurów nas zaskakuje. Może wyjdzie na to, że brachiozaur też miał pióra? :P
Podziwiam polskich paleontologów za to, że...

Obrazek

Spomiędzy szerokich, zielonobrązowych liści wystają cztery długie zakrzywione szpony. Gdy tylko jednak jeden z gadów drgnął, pazury chyłkiem cofnęły się między paprocie. Szpony należą do gatunku dinozaura, jakiego jeszcze świat nie widział. Jest to pierwszy skuteczny super-drapieżnik – Smok z Lisowic.

Jest to fragment pisanej przeze mnie powieści o smoku z Lisowic.

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 4000
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Dino »

Maciejowi chodziło raczej o marzenia senne o tematyce ściśle powiązanej ze zwyczajami godowymi dinozaurów - w istocie, byłoby to dość dziwne...

Jak dla mnie jedną z możliwych przyczyn takiej a nie innej redukcji kończyn przednich u choćby mażungazaura byłoby przytrzymywanie samicy przez samca w trakcie spółkowania.

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: nazuul »

Dino pisze:Jak dla mnie jedną z możliwych przyczyn takiej a nie innej redukcji kończyn przednich u choćby mażungazaura byłoby przytrzymywanie samicy przez samca w trakcie spółkowania.
tylko do tego niepotrzebny byłby zwiększony zakres ruchów a w każdym razie bez takich przystosowań inne teropody sobie jakoś radziły.
Dinosaur Man pisze:Gdyby były całkiem bezużyteczne, wiadomo, uwsteczniłby się cały pas barkowy, jak u nielotów.
niekoniecznie, być może nie mogły zniknąć ot tak, bo były blokowane przez geny powiązane z czymś przydatnym
Dinosaur Man pisze:Co innego jeśli rozrastała się część kości łopatkowo-kruczej nie zawierającej mięśni.
może jest też możliwe, że mimo tego mięśnie były przeczepione tylko do niewielkiej części?

Na razie sobie możemy gdybać, badania nad biomechaniką kończyn abelizaurydów i możliwymi funkcjami trwają, o czym wspomina pierwsza autorka pracy o Majungasaurus.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Dinosaur Man
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 542
Rejestracja: 19 lipca 2006, o 21:01
Imię i nazwisko: Dawid Studziński
Lokalizacja: Szczecin

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Dinosaur Man »

nazuul pisze:niekoniecznie, być może nie mogły zniknąć ot tak, bo były blokowane przez geny powiązane z czymś przydatnym
Rozumiem, ale czy blokada genu oznaczałaby jednoczesny rozrost tak ważnego organu? Wygląda to raczej na działanie ewolucyjne, a nie tylko przypadkowe sprzężenie genów.
Triceratops pisze:O ile wiem, to w żadnym filmie jak dotąd nie przedstawiono abelizaurydów z silnymi łapami, w np. "Planecie Dinozaurów" aukazaury nie robią z nich użytku, wręcz po upadku samica tego rodzaju nie może się nimi podeprzeć.
Wiedza z filmów, owszem bywa przydatna, lecz najlepiej weryfikować informacje w różnych źródłach, a może nawet z własnej wiedzy ;)
Np. od czasu "Wędrówek..." diplodoki są bardzo często przedstawiane w pozycji "na odkurzacz", co nie jest do końca oczywiste.
Stosowny obrazek:
Obrazek

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: Utahraptor »

Dawid Mazurek pisze:Kosmopolityczny charakter madagaskarskiej fauny wspiera hipotezę „Africa-first” mówiącą o tym, że to właśnie ten kontynent oddzielił się jako pierwszy od Gondwany.
Nie rozumiem tego zdania. Na czym polega kosmopolityczny charakter tej fauny?
Biologia, UW

d_m

Re: [opis] Mażungazaur (Majungasaurus)

Post autor: d_m »

No idea. Cztery lata temu to pisałem :P
Któraś z pracek z Suplementu odnosiła się do tej hipotezy, może ta:
Krause, D. W., Sampson, S. D., Carrano, M. T. & O'Connor, P. M. 2007. Overview of the history of discovery, taxonomy, phylogeny and biogeography of Majungasaurus crenatissimus (Theropoda: Abelisauridae) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 27, Supplement to Number 2 - Society of Vertebrate Paleontology Memoir 8: 1 – 20.
- nie pamiętam ;)

ODPOWIEDZ