P. Tomasz napisał do mnie na PW, żebym wkleił swój opis proceratozaura z polskiej wiki, nie zważając na to, że jest przez niego zarezerwowany przez niego (oczywiście po lekkim przerobieniu). W takim razie to robię. I jeszcze raz dziękuję. Jednak i tak jedno zdanie jest jego autorstwa, ponadto dokonał przeróbek w oryginalnym tekście w wiki, dlatego też jest autorem.
Długość: 3-3,7 m
Wysokość: 1 m ?
Waga: 100 kg ?
Miejsce występowania: Great Oolite, hrabstwo Glouchestershire, Wielka Brytania (Europa)
Czas występowania: 169,2-164,4 milionów lat temu (baton, środkowa jura)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Avetheropoda
Coelurosauria
Tyrannosauroidea
Proceratosauridae
Proceratozaur (Proceratosaurus) to niewielki (3-3,7 m długości) teropod, który żył w środkowej jurze na terenach Wielkiej Brytanii. Pierwotnie błędnie uznany za przodka ceratozaura, dzisiaj jest klasyfikowany jako celurozaur, być może tyranozauroid. W ciągu lat wliczono do tego rodzaju dwa gatunki, choć obecnie za ważny uznaje się tylko jeden.
Budowa
Proceratozaur był niewielkim mięsożercą o lekko zbudowanej czaszce. Posiadał niewielki grzebień znajdujący się z przodu pyska. Stąd też nazwa oznaczająca "przed ceratozaurem". Zapewne był szybkim i zwinnym, pokrytym piórami zwierzęciem.
Taksonomia
Woodward (1902) opisał szczątki proceratozaura jako należące do nowego gatunku megalozaura, którego nazwał Megalosaurus bradleyi. Zaklasyfikował go jako megalozaura, a nie ceratozaura (drugiego "megalozauryda" wspomnianego w tej pracy) z powodu obecności czterech zębów kości przedszczękowej. W owych czasach megalozaur był bowiem "taksonem workiem" do którego gatunków klasyfikowano różne, często bardzo fragmentaryczne szczątki teropodów. Friedrich von Huene (1926) stwierdził, że M. bradleyi jest w rzeczywistości bliżej spokrewniony z ceratozaurem niż megalozaurem i opisał go ponownie pod nazwą Proceratosaurus bradleyi. Jako uzasadnienie swojej diagnozy uznał niewielki leżący w okolicach otworów nosowych grzebień. Równocześnie na podstawie kilku cech zębów wykazał, że nie jest to kolejny gatunek ceratozaura, lecz jego przodek. Walker w 1964 r. na podstawie kilku kości czaszki opisał drugi gatunek eustreptospondyla - E. divesensis.
Paul w 1988 stwierdził, że E. divesensis naprawdę jest gatunkiem proceratozaura. Obecnie ów drugi gatunek proceratozaura opisany przez Paula pod nazwą Proceratosaurus divesensis, uważa się za synonim piweteauzaura.
Gatunki proceratozaura
Proceratosaurus bradleyi (Huene, 1926)
Miejsce występowania: Great Oolite, hrabstwo Glouchestershire, Wielka Brytania
Czas występowania: 169,2-164,4 milionów lat temu (baton, środkowa jura)
Materiał kopalny: niekompletna czaszka i żuchwa (BMNH R4860)
Proceratosaurus divesensis (Paul, 1988)
Miejsce wystepowania: Marnes de Dives, Francja
Czas występowania: wczesny kelowej (środkowa jura)
Materiał kopalny: puszka mózgowa, kości czołowe (MNHN 1920-7)
Obecnie opisany jako Piveteausaurus divesensis Taquet i Welles, 1977.
Klasyfikacja
Huene (1926) opisując proceratozaura uznał go za przodka ceratozaura i razem z nim zaliczył do rodziny Ceratosauridae (Marsh, 1884). Pierwszą osobą, która uznała proceratozaura za celurozaura był Gregory S. Paul (1988). Thomas R. Holtz (2000) stwierdził, że proceratozaur jest bardziej bazalny niż ornitolest, choć w późniejszych pracach (Holtz, 2001, Holtz i inni, 2004) sklasyfikował je jako taksony siostrzane. Rauhut (2003) uznał proceratozaura za najbardziej bazalnego celurozaura, jednak Naish (w internecie, 2006) zauważył, że Rauhut w swojej niepublikowanej pracy traktuje proceratozaura jako bazalnego tyranozauroida. Rauhut na DML (Dinosaur Mailing List) w 1991 wykazał podobieństwo czaszek tyranozauroidów i proceratozaura i zaliczył go do tej grupy dinozaurów.
Li i inni (2009) również zaliczają proceratozaura do tyranozauroidów.
Wyniki ich analizy wskazują, że proceratozaur i guanlong tworzą politomię z pozostałymi tyranozauroidami. Rauhut i inni (2010) po dokładnym opisie znaleziska i analizie kladystycznej to potwierdzili.
Gatunki - podsumowanie
Proceratosaurus Huene, 1926
=Megalosaurus bradleyi Woodward, 1902
Proceratosaurus bradleyi Huene, 1926
=Megalosaurus bradleyi Woodward, 1902
Proceratosaurus divesensis = Piveteausaurus divesensis Taquet i Welles, 1977.
=Eustreptospondylus divesensis Walker, 1964

Rekonstrukcja proceratozaura

Holotyp proceratozaura