[POPRAWA OPISU]Khaan

[Dawid Mika]

Opis w ED zawiera dziwne i błędne informacje, więc poprawiam go.

Długość: ok. 2 m
Wysokosć: ok. 1 m ?
Waga: ok. 30 kg ?
Miejsce występowania: formacja Djadokhta, ajmak południowogobijski, Mongolia
Czas występowania: 73.6 - 70.6 milionów lat temu (późny kampan, późna kreda)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Avetheropoda
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Oviraptorosauria
Caenagnathoidea
Caenagnathidae/Oviraptoridae
"Ingeniinae" ?

Khaan to niewielki teropod, który żył w późnej kredzie na terenach Azji.

Etymologia

Nazwa rodzajowa khaana pochodzi od mongolskiego słowa khaan - władca. Epitet gatunkowy zaś tego teropoda (mckennai) honoruje Malcolma McKenna, który gorąco interesował się eksploatacją i badaniami kredowych osadów Mongolii oraz wspierał je.

Materiał kopalny

Holotyp khaana to kompletny kompletny szkielet z lekko nieartykułowaną klatką piersiową (IGM 100/1127). Został on odkryty w Mark's Second Egg (Ukhaa Tolgod, Gurvan Tes Somon, ajmak południowogobijski). Ponadto do tego teropoda przypisuje się dwa inne niemal kompletne szkielety (IGM 100/973 i IGM 100/1002) odkryte w pobliżu Mark's Second Egg (Ukhaa Tolgod). Drugi z nich nie posiada tylnej części ogona. Wszystkie skamieliny khaana pochodzą z datowanych na późny kampan osadów formacji Djadokhta . Dwa ostatnie wymienione tu okazy zostały pieszczotliwie określone jako "Romeo i Julia", gdyż odkryto je bardzo blisko siebie.

Historia

Jeden z przypisanych do khaana okazów, konkretnie IGM 100/973 wyszedł po raz pierwszy na światło dzienne w 1994 r, kiedy Novacek i współpracownicy umieścili jego zdjęcie w swojej pracy. Kolejne jego zdjęcie pojawiło się w pracy Dashzeveg i innych (1995), którzy oznaczyli go jako cf. ''Ingenia''. Następnego roku Webster uznał, że IGM 100/973 należy do ''Ingenia'' yashini. Kolejny okaz khaana – IGM 100/1002 został przedstawiany światu po raz pierwszy na fotografii w pracy Morella wydanej w 1997 jako Oviraptor. W 2001 r. James Clark, Mark A. Norell i Rinchen Barsbold wydali pracę pt. ''Two new oviraptorids (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous Djadokta Formation, Ukhaa Tolgod''. Opisali w niej owiraptorozaury Citipati osmolkae oraz Khaan mckennai. Wymienione wyżej okazy zaklasyfikowali w niej jako należące do tego drugiego. Opisali go jednak pobieżnie i zamieścili niewiele zdjęć. Na szczęście jednak matryce z prac Lu (2004), Osmólskiej i innych (2004) oraz Sentera (2007) zawierają wiele danych na jego temat. Gatesy i Middleton (1997) opublikowali wymiary kości kończyn tylnych ''nieopisanego owiraptoryda''. Są one niemal identyczne z podanymi przez Dyke i Norella (2005), które jednak dotyczą khaana. Może świadczyć to, że wymieniony przez pierwszych wymienionych tu badaczy teropod to naprawdę Khaan.


Budowa

Khaan jako jedyny z zaawansowanych owiraptorozaurów posiada nie rozszerzoną proksymalnie i nie dotykającą pozostałych kości śródręcza trzecią jego kość. Nie posiadał grzebienia na kościach czołowych. W odróżnieniu od ''ingeni'' nie posiada on mocno rozszerzonej pierwszej kości śródręcza. Od konchoraptora odróżnia go długa otworu nosowego skierowana bardziej horyzontalnie, a od Citipati: wyrostek na kości kierowany tylnogórnie, a nie pionowo przedszczękowej; potylica raczej pionowa niż zwróconą ku tyłowi-górze; zrośnięte kośćmi nosowe nie tak głębokie patrząc od tyłu z mniej rozległą pneumatyzacją przedniej części; kośc jarzmowa rozszerzającą się ku tyłowi; przednia wewnętrzna częścć kości zębowej leżącą raczej w pobliżu wewnętrznej podstawy kości kątowej niż zachodzącą na nią bocznie oraz wyniosłą części dziobatej żuchwy. Ogólnie rzecz biorąc czaszka khaana jest mniej wyspecjalizowana niż Citipati i najbardziej przypomina tę znaną u konchoraptora.

Klasyfikacja

Patrz tutaj.

Gatunki
Khaan Clark, Norell i Barsbold, 2001
Khaan mckennai Clark, Norell i Barsbold, 2001


Rekonstrukcja khaana.

Bibliografia
Clark, Norell i Barsbold (2001)"Two new oviraptorids (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous Djadokta Formation, Ukhaa Tolgod" Journal of Vertebrate Paleontology. 21(2), 209-213.

http://home.comcast.net/~eoraptor/Ovira ... anmckennai

Wymiary za:
http://www.nhm.ac.uk/jdsml/nature-onlin ... enus=Khaan

[KrzysiekLichota]

, ajmak
, Ajmak

brak konsekwencji, raczej lepiej małą literą.

khaana

Może lepiej 'chana'? Angielski Genghis Khan to nasz Czyngis Chan, więc dlatego. Popraw w całym tekście.

kompletny kompletny

powtĂłrzenie

Citipati osmolkae

C. osmolskae

potylicą raczej pionową niż zwróconą ku tyłowi; zrośniętymi kośćmi nosowymi pozbawionymi tylnego wgłębienia i z mniej rozległą pneumatyzacją przedniej części; kością jarzmową rozszerzającą się ku tyłowi; przednią wewnętrzną częścią kości zębowej leżącą raczej w pobliżu wewnętrznej podstawy angular niż zachodzącą na nią bocznie oraz wyniosłą części dziobastej żuchwy.

Niepotrzebnie odmieniasz, Dawidzie. Przekształć wymienione części ciała na formę w mianowniku. I co to znaczy 'dziobasta'? Chyba miało być dziobata?

Ciekawy opis! Gratulacje za chęci!

[szerman]

lepiej małą literą.

khaana

Może lepiej 'chana'? Angielski Genghis Khan to nasz Czyngis Chan, więc dlatego. Popraw w całym tekście.

Rozumiem, że chodzi o polską nazwę? A może 'kan'? Tak czy siak głupio to brzmi :? Dziwne te nazwy teraz wymyślają... Ale problemy z odmienieniem mamy chyba tylko my, Polacy, w innych krajach funkcjonują na co dzień nazwy naukowe, no i kłopot z głowy...

[nazuul]

Caenagnathoidea
Caenagnathoidea/Oviraptoridae
"Ingeniinae"

sugeruję:
Caenagnathoidea
Caenagnathidae/Oviraptoridae
? "Ingeniinae"

Patrz kladogramy z Lu et al., 2004 i Senter, 2007; pierwszy jest w art. o owiratorozaurach, drugi w celurozaurach)

(napisałeś 2 razy Caenagnathoidea, ten niżej powiniebn brzmieć Caenagnathidae)

Holotyp khaana to prawie kompletny kompletny szkielet z lekko nieartykulowaną klatką piersiową (IGM 100/1127).

2x kompletny
nieartykulowaną ->> nieartykułowaną

W 2001 r. James Clark, Mark A. Norell i Rinchen Barsbold wydali pracę pt. ''Two new oviraptorids (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous Djadokta Formation, Ukhaa Tolgod''.

tu i na końcu jest błąd w nazwie
Djadokta =>> Djadokhta

Opisali go jednak pobieżnie i zamieścili niewiele zdjęć.

niewiele? A nie "małych"? ;)

Gatesy i Middleton (1997) opublikowali wymiary kości kończyn tylnych ''nieopisanego owiraptoryda'', którym okazał się Khaan. Są one niemal identyczne z podanymi przez Dyke i Norella (2007).

to pierwsze zdanie ma wynikać z drugiego. Ten okaz to podobno Khaan, bo Dyke i Norell (2005, [NIE 2007!]) podali niemal identyczne wymiary, co Gatesy i Middleton (1997)

Khaan jako jedyny z owiraptorydĂłw

skąd pewność, że należy do Oviraptoridae?
Wiem, ze to z oryginalnej diagnozy, ale ona mogła się zdezaktualizować. Clark i in. pisai o rodzinie Oviraptoridae, składającej się z 4 (+2 nowe) gatunkĂłw. Z punktu widzenia kladystyki to inaczej wygląda, a co badanie, to inne drzewka wychodzą i klady zmieniają znacznie zasięg…
Chyba najlepiej będzie zamiast "owiraptorydów" napisać "zaawansowanych owiraptorozaurów"

Podobnie jak inne ''ingeniny''

skąd pewność, że należy do "Ingeniinae"?

Khaan jako jedyny z owiraptorydów posiada nie rozszerzoną bocznie

Bocznie ->> proksymalnie

Od konchoraptora odróżnia go bardziej skierowany do przodu owalny otwór osi długiej oraz zrośnięcie kości nosowych

otwór osi długiej =>> oś długa otworu nosowego jest skierowana bardziej horozontalnie

a od Citipati: tylny wyraźny pionowy wyrostek na kości przedszczękowej;

tylny=>> gĂłrny
pionowy =>> skierowany tylnogĂłrnie, a nie pionowo

potylicą raczej pionową niż zwróconą ku tyłowi;

tyłowi =>> tyłowi-górze

zrośniętymi kośćmi nosowymi pozbawionymi tylnego wgłębienia i z mniej rozległą pneumatyzacją przedniej części;

pozbawionymi tylnego wgłębienia =>> nie tak głębokimi patrząc od tyłu

angular

kość kątowa

[szerman]

Jeszcze drobne literĂłwki:

Wysokosć: ok. 1 m ?

Wysokość

(...) kośc jarzmowa rozszerzającą się ku tyłowi; przednia wewnętrzna częścć kości zębowej leżącą raczej w pobliżu wewnętrznej podstawy kości kątowej niż zachodzącą na nią bocznie oraz wyniosłą części dziobatej żuchwy.

kość
część

[Dino]

Opis z ED, z formatowaniem (na życzenie MZ&DM):

{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
! colspan=2 | ''Khaan''
|-
! '''Długość''':
| ok. 2 m

|-
! '''Masa''':
| ok. 30 kg ?

|-
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| [[Mongolia]] - Ajmak południowogobijski

<small>([[formacja Djadokhta]])</small>
|-
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| 73,6-70,6 Ma

<small>późna [[kreda]] (późny [[kampan]])</small>
|-
! '''Systematyka'''
| [[Dinosauria]]

[[Saurischia]]

[[Theropoda]]

[[Tetanurae]]

[[Coelurosauria]]

[[Oviraptorosauria]]

[[Caenagnathoidea]]

[[Oviraptoridae]] (?[[Caenagnathidae]])

? "[[Ingeniinae]]"
|-
| colspan=2 |[[Plik:Khaan.jpg|400px|]]
<small> Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/psgaller ... /khaan.jpg]</small>
|}

==Wstęp==
''Khaan'' to niewielki teropod, który żył w późnej kredzie na terenach Azji.

==Etymologia==
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Khaan'' pochodzi od mongolskiego słowa ''khaan'' - władca. Epitet [[gatunek|gatunkowy]] zaś tego teropoda (''mckennai'') honoruje Malcolma McKenna, który gorąco interesował się eksploatacją i badaniami kredowych osadów Mongolii oraz wspierał je.

==Materiał kopalny==
[[Holotyp]] ''Khaan'' to prawie kompletny szkielet z lekko nieartykułowaną klatką piersiową (IGM 100/1127). Został on odkryty w Mark's Second Egg (Ukhaa Tolgod, Gurvan Tes Somon, Ajmak południowogobijski).

Ponadto do tego teropoda przypisuje się dwa inne niemal kompletne szkielety (IGM 100/973 i IGM 100/1002) odkryte w pobliżu Mark's Second Egg (Ukhaa Tolgod). Drugi z nich nie ma tylnej części ogona. Wszystkie skamieliny ''Khaan'' pochodzą z datowanych na późny [[kampan]] osadów [[formacja Djadokhta|formacji Djadokhta]]. Holotyp i IGM 100/1002 zostały pieszczotliwie określone jako "Romeo i Julia"; odkryto je bardzo blisko siebie.

==Historia odkryć==
Jeden z przypisanych do ''Khaan'' okazów, konkretnie IGM 100/973 wyszedł po raz pierwszy na światło dzienne w [[1994]] r., kiedy Novacek i współpracownicy umieścili jego zdjęcie w swojej pracy. Kolejne jego zdjęcie pojawiło się w pracy Dashzeveg i innych ([[1995]]), którzy oznaczyli go jako cf. "[[Ingenia]]". Następnego roku Webster napisał, że IGM 100/973 należy do "[[Ingenia]]" ''yashini''. Kolejny okaz ''Khaan'' – IGM 100/1002 został przedstawiany światu po raz pierwszy na fotografii w pracy Morella wydanej w [[1997]] jako ''[[Oviraptor]]''. W [[2001]] r. James [[Clark]], Mark A. [[Norell]] i Rinchen [[Barsbold]] wydali pracę pt. "Two new oviraptorids (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous Djadokta Formation, Ukhaa Tolgod". Opisali w niej owiraptorozaury ''[[Citipati]] osmolkae'' oraz ''Khaan mckennai''. Wymienione wyżej okazy zaklasyfikowali w niej jako należące do tego drugiego. Opisali go jednak pobieżnie i zamieścili niewiele zdjęć. Na szczęście jednak matryce z prac [[Lu]] ([[2004]]), [[Osmólska|Osmólskiej]] i innych ([[2004]]) oraz [[Senter]]a ([[2007]]) zawierają wiele danych na jego temat. Gatesy i Middleton ([[1997]]) opublikowali wymiary kości kończyn tylnych "nieopisanego owiraptoryda". Są one niemal identyczne z podanymi przez [[Dyke]] i Norella ([[2005]]), które jednak dotyczą ''Khaan''. Może świadczyć to, że wymieniony przez pierwszych wymienionych tu badaczy teropod to naprawdę ''Khaan''.

==Budowa==
''Khaan'' jako jedyny z [[zaawansowany]]ch [[owiraptorozaur]]ów ma nierozszerzoną proksymalnie i nie dotykającą pozostałych kości śródręcza trzecią jego kość. Nie miał grzebienia na kościach czołowych. W odróżnieniu od "ingenii" nie posiada on mocno rozszerzonej pierwszej kości śródręcza. Od konchoraptora odróżnia go długa otworu nosowego skierowana bardziej horyzontalnie, a od ''[[Citipati]]'': wyrostek na kości kierowany tylnogórnie, a nie pionowo przedszczękowej; potylica raczej pionowa niż zwróconą ku tyłowi-górze; zrośnięte kośćmi nosowe nie tak głębokie patrząc od tyłu z mniej rozległą pneumatyzacją przedniej części; kość jarzmowa rozszerzającą się ku tyłowi; przednia wewnętrzna część kości zębowej leżącą raczej w pobliżu wewnętrznej podstawy kości kątowej niż zachodzącą na nią bocznie oraz wyniosłą części dziobatej żuchwy. Ogólnie rzecz biorąc czaszka ''Khaan'' jest mniej wyspecjalizowana niż ''[[Citipati]]'' i najbardziej przypomina tę znaną u konchoraptora.

==Spis gatunków==
{| class="wikitable"
! ''Khaan''
| [[Clark]], [[Norell]] i [[Barsbold]], [[2001]]
|-
! ''K. mckennai''
| [[Clark]], [[Norell]] i [[Barsbold]], [[2001]]
|}

==Bibliografia==
<small>Clark, J.M., Norell, M.A. i Barsbold, &. (2001) "Two new oviraptorids (Theropoda: Oviraptorosauria), Upper Cretaceous Djadokhta Formation, Ukhaa Tolgod, Mongolia" Journal of Vertebrate Paleontology, 21(2), 209-213.

Longrich, N.R., Currie, P.J. & Dong, Z.-M. (2010) "A new oviraptorid (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of Bayan Mandahu, Inner Mongolia" Palaeontology, 53 (5), 945–960. DOI:10.1111/j.1475-4983.2010.00968.x

Senter, P. (2007) "A new look at the phylogeny of Coelurosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 5, 429-463.

http://home.comcast.net/~eoraptor/Ovira ... anmckennai

http://www.nhm.ac.uk/nature-online/life ... aan</small>

[[Kategoria:Dinosauria]]
[[Kategoria:Saurischia]]
[[Kategoria:Theropoda]]
[[Kategoria:Tetanurae]]
[[Kategoria:Coelurosauria]]
[[Kategoria:Oviraptorosauria]]
[[Kategoria:Azja]]
[[Kategoria:Mongolia]]
[[Kategoria:Mezozoik]]
[[Kategoria:Kreda]]
[[Kategoria:Kampan]]

[Dawid Mika]

Długość: ok. 2 m
Masa: ok. 30 kg
Miejsce występowania: formacja Djadokhta, Ajmak południowogobijski, Mongolia
Czas występowania: kampan, późna kreda
Klasyfikacja:
DInosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Avetheropoda
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptoria
Oviraptorosauria
Caenagnathoidea
Oviraptoridae (?Caenagnathidae)
?"Ingeniinae"

Wstęp
Khaan to niewielki teropod, który żył w późnej kredzie na terenach Azji.

Etymologia
Nazwa rodzajowa Khaan pochodzi od mongolskiego słowa khaan - władca. Epitet gatunkowy zaś tego teropoda (mckennai) honoruje Malcolma McKenna, który gorąco interesował się eksploatacją i badaniami kredowych osadów Mongolii oraz wspierał je.

Historia odkryć
Jeden z przypisanych do Khaan okazów, konkretnie IGM 100/973 wyszedł po raz pierwszy na światło dzienne w 199] r., kiedy Novacek i współpracownicy umieścili jego zdjęcie w swojej pracy. Kolejne jego zdjęcie pojawiło się w pracy Dashzeveg i innych (1995), którzy oznaczyli go jako cf. "Ingenia". Następnego roku Webster napisał, że IGM 100/973 należy do "Ingenia" yashini. Kolejny okaz Khaan – IGM 100/1002 został przedstawiany światu po raz pierwszy na fotografii w pracy Morella wydanej w 1997 jako Oviraptor. W 2001 r. James Clark, Mark A. Norell i Rinchen Barsbold wydali pracę pt. "Two new oviraptorids (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous Djadokta Formation, Ukhaa Tolgod". Opisali w niej owiraptorozaury Citipati osmolkae oraz Khaan mckennai. Wymienione wyżej okazy zaklasyfikowali w niej jako należące do tego
drugiego. Opisali go jednak pobieżnie i zamieścili niewiele zdjęć. Na szczęście jednak matryce z prac Lu (2004), Osmólskiej i innych (2004) oraz Sentera (2007) zawierają wiele danych na jego temat. Gatesy i Middleton (1997) opublikowali wymiary kości kończyn tylnych "nieopisanego owiraptoryda". Są one niemal identyczne z podanymi przez Dyke i Norella (2005), które jednak dotyczą Khaan. Może świadczyć to, że wymieniony przez pierwszych wymienionych tu badaczy teropod to naprawdę Khaan.
W 2012 Amy M. Balanoff i Mark A. Norell szczegółowo opisali osteologię khaana.

Materiał kopalny
Znaleziono trzy prawie kompletne artykulowane szkielety: holotyp (IGM 100/1127) i dwa okazy przypisane (IGM 100/1002, IGM 100/973). IGM 100/1127 oraz IGM 100/1002 zostały odkryte w 1995 blisko siebie (w odległości ok. 20 cm) w Mark’s Second Egg (na obszarze Ukhaa Tolgod), stąd też paleontolodzy pieszczotliwie określili je jako Sid i Nancy (od Sida Vicious z zespołu Sex Pistols i jego partnerki Nancy Spungen)*. Ich wydobycie i transport zostały przedstawione w wyprodukowanym przez National Geographic programie popularnonaukowym
"Dinosaur Hunters: secrets of the Gobi Desert". Oba dinozaury prawdopodobnie zginęły prawdopodobnie jednocześnie w wyniku osunięcia się wydmy, co wskazuje na zachodzącą między nimi za życia interakcję. Z kolei IGM 100/973 został wydobyty w 1993 ok. kilometra od Granger’s Hill (także na obszarze Ukhaa Tolgod) i zmagazynowany poprzez Marka Norella i Jamesa Clarka.

Budowa
Dobry stan zachowania skamielin Khaan pozwala na szczegółową analizę jego osteologii.

Czaszka
Pysk zajmuje (w zależności od okazu) 39-42% całkowitej długości czaszki. Obie kości przedszczękowe są połączone prostoliniowym szwem, podobnie jak u bazalnych Caudipteryx i Incisivosaurus, a w przeciwieństwie do Citipati, u której są one całkowicie zrośnięte, tworząc pojedynczy element. Przednia i boczna powierzchnia kości przedszczękowej zawierają liczne nieregularnie rozmieszczone niewielkie otwory, służące prawdopodobnie do transportu sygnałów od ophthalmic nerve (piątego nerwu czaszkowego), unerwiającego dziób. Podobna struktura występuje też u Caudipteryx i Therizinosauria, w tym Erlikosaurus. Była ona za życia zwierzęcia najpewniej pokryta keratyną, podobnie jak u dzisiejszych ptaków i niektórych żółwi. Na kości przedszczękowej
występują dwa ząbkowania (denticles), podobne morfologiczne do tych znanych u Rinchenia. Kość szczękowa jest bezzębna, a kości nosowe całkowicie zrośnięte. Nozdrza są wydłużone i lekko trójkątne. Górna część kości ciemieniowych jest zaokrąglona (inaczej niż u Incisivosaurus, Citipati, "Ingenia" i Conchoraptor, gdzie są one płaskie), co nadaje puszce mózgowej kopulasty kształt. Kości zębowe są połączone, niemniej jednakże nie całkiem zrośnięte, jak u innych większości owiraptorydów. Są one U-kształtne, podobnie jak u wszystkich owiraptorozaurów i terizinozaurów. Tomografia komputerowa wskazała, że ich wewnętrzna struktura była mocno spneumatyzowana.

Szyja
Khaan posiadał 13 kręgów szyjnych (co wpisuje się w typową ilość dla owiraptorozaurów tj. 12-13), tworzących długą szyję. Wyrostek neuralny poobrotnikowych (tj. 3-13) kręgów szyjnych jest niski, prostokątny i leżący w środku łuku neuralnego. Ogólnie wyrostki neuralne tylnych kregów szyjnych są dłuższe

Ucho wewnętrzne
Ogólna struktura ucha wewnętrznego ma kształt zaokrąglonego trójkąta (jak u innych teropodów). Nie jest wydłużona, co różni ją od sporej części celurozaurów, niemniej jednakże pod innymi względami przypomina ją. Tylny kanał półkolisty jest wygięty ku górze. Zarówno tylny jak i przedni kanał półkolisty są cienkie. Nie zmienia to faktu, że kanał poziomy jest masywniejszy niż u większości celurozaurów, nawet bazalnych (np. tyranozauroidów). Przedni kanał półkolisty rozszerza się ku przodowi, a także górnemu tyłowi. Poziomy kanał ma łukowaty kształt. Przedsionek nie różni się zbytnio od tego znanego u innych teropodów i nie rozszerza się dorsalnie nad grzbietową krawędzią poziomego kanału półkolistego.

Kręgi grzbietowe
Liczba kręgów grzbietowych wynosiła ok. 10. Ich wyrostki neuralne są krótkie, w porównaniu z tymi na kręgach szyjnych. Ku tyłowi sytuacja ulega pewnej zmianie - wyrostki te stają nieco dłuższe i bardziej masywne. Wszystkie kręgi grzbietowe posiadają wydłużone pleurocoele (większe od tych w kręgach szyjnych), których rozmiary zwiększają się ku tyłowi grzbietowego odcinka kręgosłupa (podobnie jak u innych owiraptorydów).

Kręgi krzyżowe
Całkowita ilość kręgów krzyżowych jest nieznana - zidentyfikowano tylko dwa przednie kręgi (IGM 100/1127) i pojedynczy tylny (IGM 100/1002). Można ją jednak szacować na 7-8 kręgów.

Kręgi ogonowe
Szacuje się, że kręgów ogonowych było w przybliżeniu 28. Nic nie wskazuje na obecność pygostyla.

Kończyny przednie
Kość łopatkowo-krocza (powstała z zrośniętej łopatki i kości kruczej) jest pochylona podobnie jak u owiraptora, a kąt między jej dwoma elementami wynosi 150-160 stopni. Jak inne maniraptory, Khaan posiada półksiężycową kość nadgarstka, umożliwiającą za życia zwierzęcia wykonywanie typowo "ptasich" ruchów kończyn przednich. Najdłuższy jest drugi palec dłoni, a pierwszy - najkrótszy i najbardziej masywny.

Kończyny tylne
Długość kości piszczelowej wynowi 113% długości kości udowej. Wydaje się, ż tylne kości stępu oraz kości śródstopia były zrośnięte, podobnie jak u terizinozaura Elmisaurus, bazalnego owiraptorozaura Avimimus i wielu innych maniraptorów. Długość stopy stanowi ok. 32% całkowitej długości kończyny tylnej.

Gatunki
Khaan Clark, Norell i Barsbold, 2001
Khaan mckennai Clark, Norell i Barsbold, 2001

*inne źródła określają je jako Romea i Julię


Holotyp Khaan mckennai. Fotografia z Balanoff & Norell (2012).

Bibliografia
Clark, J.M., Norell, M.A. i Barsbold, &. (2001) "Two new oviraptorids (Theropoda:
Oviraptorosauria), Upper Cretaceous Djadokhta Formation, Ukhaa Tolgod, Mongolia" Journal of Vertebrate Paleontology, 21(2), 209-213.

Longrich, N.R., Currie, P.J. & Dong, Z.-M. (2010) "A new oviraptorid (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of Bayan Mandahu, Inner Mongolia" Palaeontology, 53 (5), 945–960. DOI:10.1111/j.1475-4983.2010.00968.x

Senter, P. (2007) "A new look at the phylogeny of Coelurosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 5, 429-463.

Amy M. Balanoff & Mark A. Norell "Osteology of Khaan mckennai (Oviraptorosauria: Theropoda)" Bulletin of the American Museum of Natural History, 12.2012 : 372, 1-77 doi: 10.1206/803.1

[nazuul]

zmiana formatu opisu z ED na forumowy powoduje, że prawie cały opis trzeba umieścić na nowo z całym tym formatowaniem

piszesz w notatniku? Bo tekst nieraz przeskakuje do kolejniej linijki, gdy nie powinien

za szczegółowo, w tym czasie napisałbyś powiedzmy trzy opisy. Podawanie takich szczegółów:

Kości zębowe są połączone, niemniej jednakże nie całkiem zrośnięte, jak u innych owiraptorydów (z wyjątkiem Giantoraptor).

powoduje, że gdy się odkryje innego owiraptoryda z całkowicie zrośniętymi kośćmi zębowymi, fragment stanie się nieaktualny. Sądzisz, że ktoś to zaktualizuje? Ja znam odpowiedź
Wiesz jak ciężko się weryfikuje tak szczegółowe opisy? Mi to zajęło 1,5 godziny a tu jest tylko jedna istotna publikacja do porównania - Balanoff i Norell (2012). Zainteresowany szczegółami (jak dla to co piszesz jest interesujące, ale podejrzewam, że nie dla każdego) może bez problemu do niej zajrzeć, bo to praca opublikowana w perioduku, który jest ciągle za free (w bioone artykuły są dostępne dzień-dwa wcześniej, ale chyba można poczekać aż będą na stronie AMNH?)
Przepraszam, że tak piszę, ale w ten sposób zawartość ED nigdy nie będzie zadowalająca.

Czas występowania: 73,6-70,6 Ma (poźna kreda, późny kampan)

późny kampan nie wynika z żadnej z cytowanych prac, sam kampan jest w Longrich i in.
jakiekolwiek byłoby te datowanie, to prawdopodobnie byłoby lepiej pisać samo "kampan" (jak podają źródła, nie podają konkretnych liczb) niż podawać tak dokładny wiek, gdyż to się zmienia często

bibliografia niekompletna, w żadnej z cytowanych prac nie ma m.in. tych informacji, domyślam się że to jest z theropod database:

Jeden z przypisanych do Khaan okazów, konkretnie IGM 100/973 wyszedł po raz pierwszy na światło dzienne w 199] r., kiedy Novacek i współpracownicy umieścili jego zdjęcie w swojej pracy. Kolejne jego zdjęcie pojawiło się w pracy Dashzeveg i innych (1995), którzy oznaczyli go jako cf. "Ingenia". Następnego roku Webster napisał, że IGM 100/973 należy do "Ingenia" yashini.

rokiem przy Novacek mial być 1994

Na szczęście jednak matryce z prac Lu (2004), Osmólskiej i innych (2004) oraz Sentera (2007) zawierają wiele danych na jego temat.

straciło na aktualności

akapit "Materiał kopalny" jest nie na temat, mnie interesowałoby np. okazy razem dają 100% osteologii, np. czy sama końcówka ogona jest zachowana (ewentualny pygostyl)

IGM 100/1127 oraz IGM 100/1002 zostały odkryte w 1995 blisko siebie (w odległości ok. 20 cm) w Mark’s Second Egg (na obszarze Ukhaa Tolgod), stąd też paleontolodzy pieszczotliwie określili je jako Sid i Nancy (od Sida Vicious z zespołu Sex Pistols i jego partnerki Nancy Spungen)*.

stąd też? Nie widzę związku, mogli je nazwać od imion każdej znanej pary

Oba dinozaury prawdopodobnie zginęły prawdopodobnie

2x prawdopodobnie

wydobyty w 1993 ok.

1993 r. ok.

zmagazynowany poprzez Marka Norella i Jamesa Clarka.

Balanoff i Norell, s. 5:

was collected by Mark Norell and James Clark.

collected to bym przetłumaczył jako odkopał/zebrał/wydobył ale nie zmagazynował!

Przednia i boczna powierzchnia kości przedszczękowej zawierają liczne nieregularnie rozmieszczone niewielkie otwory, służące prawdopodobnie do transportu sygnałów od ophthalmic nerve (piątego nerwu czaszkowego), unerwiającego dziób.

może zamiast "służące prawdopodobnie do transportu sygnałów od ophthalmic nerve (piątego nerwu czaszkowego), unerwiającego dziób."
po prostu:
"unerwienia dzioba"

występują dwa ząbkowania (denticles), podobne morfologiczne do tych znanych u Rinchenia.

denticles bym właśnie tak przetłumaczył

Są one U-kształtne, podobnie jak u wszystkich owiraptorozaurów i terizinozaurów

w widoku z góry

Ich wyrostki neuralne są krótkie, porównywalne z tymi na kręgach szyjnych.

nie - w porównaniu:
B&M, s. 38:

The neural spines of the
dorsal vertebrae of Khaan mckennai are short
compared with those of the cervical series.

Całkowita ilość kręgów krzyżowych jest nieznana - zidentyfikowano tylko jeden przedni (IGM 100/1127) i pojedynczy tylny (IGM 100/1002) krąg.

dwa przednie, B&M, s. 40

Two anterior sacral vertebrae
(IGM 100/1127) and one posterior sacral
vertebra (IGM 100/1002) are the only ones
that can be observed (fig. 16). The rest of the
sacral vertebrae are obscured by the ilium in
all specimens.

B&M, s. 35:

As stated
above, a complete vertebral column does not
exist for any of the specimens of Khaan
mckennai; yet, using a composite of the two
articulated specimens (IGM 100/1127 and
IGM 100/1002) a rough estimate of the total
number of vertebrae can be attained at
approximately 57. This number is consistent
with other oviraptorid taxa (see Barsbold,
1997; Osmo´ lska et al., 2004).

odejmując liczbę pozostałychh kręgów (12 lub 13 + 10 + 28) od 57 wychodzi ok. 7-8 kręgów krzyżowych

Najdłuższy jest drugi palec dłoni, a pierwszy - najkrótszy i najbardziej masywny.

standard dla teropodów, może warto napisać o elemencie diagnostycznym:
B&M, s. 10

The diagnostic features of
this taxon are metacarpal III not expanding
dorsally and not contacting the distal carpals.

Wydaje się, ż tylne kości stępu oraz kości śródstopia były zrośnięte, podobnie jak u terizinozaura Elmisaurus, bazalnego owiraptorozaura Avimimus i wielu innych maniraptorów.

niezrośnięte!
B&M, s. 60:

The distal tarsals are not easily visible in
any of the three specimens of Khaan mckennai,
but they do not appear to be fused with
the metatarsals as in the therizinosaur
Elmisaurus rarus (Currie and Russell, 1988),
the basal oviraptorosaur Avimimus portentosus
(Kurzanov, 1987), and many maniraptorans.

powieliłeś błąd B&M, Elmisaurus to owiraptorozaur

*inne źródła określają je jako Romea i Julię

theropod database konkretnie

[Dawid Mika]

Poprawki wprowadzę nieco później.

Odniosię się tylko do jednej.

stąd też? Nie widzę związku, mogli je nazwać od imion każdej znanej pary

Balanoff i Norell (2012) tak piszą:

Clark. Two additional specimens of this taxon were found in close proximity to each
other in 1995 (IGM 100/1002 and 100/1127)—affectionately referred to as Sid and Nancy after Sid Vicious of the Sex Pistols and his girlfriend, Nancy Spungen—which represent two of the most completely known skeletons of theropod dinosaurs collected to date.

[nazuul]

właśnie z tym fragmentem porównałem. Napisałeś tak:

IGM 100/1127 oraz IGM 100/1002 zostały odkryte w 1995 blisko siebie (w odległości ok. 20 cm) w Mark’s Second Egg (na obszarze Ukhaa Tolgod), stąd też paleontolodzy pieszczotliwie określili je jako Sid i Nancy (od Sida Vicious z zespołu Sex Pistols i jego partnerki Nancy Spungen)

użycie słowa "stąd" wskazuje mi, jako czytelnikowi, na stosunek wynikania, co sugeruje jakiś związek Sida Viciousa i Nancy Spungen z jakimiś dodatkowymi okolicznościami odkrycia (np. 1995 rokiem?), ale ja zupełnie nie dostrzegam takiego związku. Równie dobrze mogło być Tristan i Izolda albo Doda i Nergal.
Wg mnie zamiast "stąd też" powinno być ";" albo "a"
zabrakło "r." po "1995"

EDIT
Faktycznie, może uwaga na wyrost i to wynika po prostu z bliskości, ale skoro pojawiają się wątpliwości (przynajmniej u mnie), to wydaje mi się, że tekst nie jest wystarczająco jednoznaczy. Pewnie byłby bardziej, gdyby to było w innej kolejności i najlepiej w osobnym zdaniu:
IGM 100/1127 oraz IGM 100/1002 zostały odkryte w 1995 r. w Mark’s Second Egg (na obszarze Ukhaa Tolgod). Szkielety leżały blisko siebie (w odległości ok. 20 cm), stąd też paleontolodzy pieszczotliwie określili je jako Sid i Nancy (od Sida Vicious z zespołu Sex Pistols i jego partnerki Nancy Spungen)

EDIT
Patrząc na to: http://qilong.deviantart.com/art/A-Pano ... s-24468616
to długość to ok. 1 m