Gdyby kometa nie spad??a...cz.1 - Od troodona do inteligencj
: 18 stycznia 2007, o 14:40
Ewolucja spekulatywna
65 milion??w lat temu z powierzchni ziemi zniknĂ???o 50% gatunk??w ??wczesnej fauny, w tym wiecznie pobudzajĂ?ce ludzkĂ? wyobra??niĂ? dinozaury. DziĂ?ki ich wymarciu ssakom i cz??owiekowi uda??o siĂ? rozwinĂ?Ă? do stopnia, jaki mo??emy oglĂ?daĂ? dzisiaj. Ale co by siĂ? sta??o, gdyby meteor nie trafi?? w ZiemiĂ?, a inne czynniki, kt??re doprowadzi??y do wielkiego wymierania K/T nie wystĂ?pi??y? Jak potoczy??aby siĂ? ewolucja ??yjĂ?cych w??wczas zwierzĂ?t? Na te i inne pytania postaram siĂ? odpowiedzieĂ? w serii artyku????w o dinozaurach ??yjĂ?cych w ??wiecie zwanym SED (Spekulatywna Ewolucja Dinozaur??w), zaznaczajĂ?c jednocze??nie, ??e wszystkie podobie??stwa do dzie?? innych autor??w sĂ? dzie??em przypadku.
Ludzki dinozaur?
Je??li ewolucja SED-u przebiega??aby podobnie, jak naszego ??wiata, powinna w nim powstaĂ? istota podobna do cz??owieka, nie bĂ?dĂ?ca jednocze??nie ani Homo sapiens, ani ssakiem. Stworzenie to pochodzi??oby od najinteligentniejszego zwierzĂ?cia ??yjĂ?cego pod koniec kredy, kt??re ewoluowa??oby ku rozwojowi m??zgu. Najbli??szy tego idea??u jest Troodon, majĂ?cy 2-3 metry d??ugo??ci teropod zamieszkujĂ?cy AmerykĂ? P????nocnĂ?. Wp??yw na wzrost inteligencji prawdopodobnie mia??yby trudne warunki, w jakich przysz??o mu ??yĂ? - dinozaur ten ??y?? wszak miĂ?dzy innymi na Alasce. Jako ??e by?? raczej niewielki, musia??by znale??Ă? inny spos??b na przetrwanie i zdobywanie po??ywienia.
Gady rozwijajĂ? siĂ? wolniej
Ile czasu mog??oby zajĂ?Ă? troodonowi wyewoluowanie do ludzkiego poziomu? Dinozaur ten osiĂ?ga?? ju?? inteligencjĂ? papugi, czyli teoretycznie powinien rozwinĂ?Ă? siĂ? stosunkowo szybko - ptaki te dor??wnujĂ? piĂ?cioletniemu dziecku. Lecz nale??y wziĂ?Ă? pod uwagĂ? pewnĂ? cechĂ? gad??w - intelektualnie ewoluujĂ? one znacznie wolniej od ssak??w - od rozpoczĂ?cia swojej ekspansji (poczĂ?tek permu) do powstania troodona (i osiĂ?gniĂ?cia jego poziomu) minĂ???o prawie 215 milion??w lat - ssakom ewolucja od startu ??wiatowej dominacji do powstania cz??owieka zajĂ???a ok. 63 miliony lat, czyli ponad trzykrotnie mniej. Tak wiĂ?c ludzki dinozaur narodzi??by siĂ? tylko trochĂ? wcze??niej ni?? Homo sapiens.
Ku inteligencji
Troodon ma przed sobĂ? d??ugĂ? drogĂ? - musi nie tylko rozwinĂ?Ă? sw??j m??zg do ludzkiego poziomu, ale tak??e przenie??Ă? siĂ? do pozycji pionowej i wykszta??ciĂ? kciuk. Pierwszym przystankiem w podr????y jest ??yjĂ?cy 45 Ma Erectosaurus robustus (p. rysunek). Mierzy?? ok. 1,5m d??ugo??ci i 1m. wzrostu. By?? on inteligentniejszy od swojego przodka, jest te?? bardziej wyprostowany. Jego ko??czyny przednie wykazujĂ? tendencje ku chwytno??ci - m??g?? w nich przenosiĂ? jaja i ma????e, a nawet kamienie do rozbijania ich skorup, do czego r??wnie?? u??ywa?? rĂ?k. Erektozaur ??y?? w monogamicznych parach ??Ă?czĂ?cych si??y do polowania na grubszĂ? zwierzynĂ?. Da siĂ? tu zauwa??yĂ?, ??e chĂ?tniej sprzymierza??y siĂ? ze swoimi krewnymi. W koordynacji ataku pomaga??a mu nowo nabyta zdolno??Ă? - modulacja d??wiĂ?k??w bĂ?dĂ?cych na razie jedynie skrzekami i pohukiwaniem, ale pozwalajĂ?cymi porozumieĂ? siĂ? z pobratymcami. 15 Ma mia?? miejsce kolejny kamie?? milowy w ewolucji - Habiliraptor prehensilis (p. rysunek), wysoki na 1,6m i d??ugi na 1,2m drapie??nik o prawie wyprostowanej postawie. Intelektualnie dor??wnywa?? ju?? gorylom czy orangutanom, lecz redukcji uleg?? jego ogon oraz wielki szpon stopy, a jego szczĂ?ki sta??y siĂ? kr??tsze. Dinozaur ten ??y?? w grupach z??o??onych z 2-5 par z m??odymi, jednak jego najbardziej rewolucyjnĂ? cechĂ? by?? przeciwstawny kciuk, w jaki przekszta??ci?? siĂ? jeden z palc??w ko??czyn przednich. Potrafi?? z jego pomocĂ? chwytaĂ? ma??e zwierzĂ?ta i obiekty, jak kamienie czy patyki. Jednak odpowiednikiem cz??owieka w SEDzie jest ??yjĂ?cy obecnie Anthroposaurus sapiens (p. rysunek). Jest to mierzĂ?cy 1,7m wzrostu humanoid z kr??tkim ogonem, szponiastymi palcami i d??ugimi, zĂ?batymi szczĂ?kami zdradzajĂ?cymi gadzie pochodzenie. Ma du??e oczy i wiĂ?kszo??Ă? cia??a pokrytĂ? pi??rami. Antropozaury nie noszĂ? ubra??, a jako broni u??ywajĂ? w????czni i oszczep??w. Pos??ugujĂ? siĂ? mowĂ? i ??yjĂ? w koczowniczych plemionach, kt??re rozprzestrzeni??y siĂ? po ca??ej Ameryce P????nocnej i podczas ostatniego zlodowacenia przedosta??y siĂ? nawet do Azji. SĂ? to wytrawni, sprytni ??owcy polujĂ?cy z zasadzki na znacznie wiĂ?ksze zwierzĂ?ta wykorzystujĂ?c przy tym pu??apki takie jak wilcze do??y. W ich jad??ospisie znajduje siĂ? niewiele ro??lin (ok. 15%), reszta to r????ne rodzaje miĂ?sa. Jak na razie nie osiĂ?gnĂ???y takiego poziomu cywilizacyjnego jak cz??owiek, ale sĂ? na bardzo dobrej drodze ku temu.
65 milion??w lat temu z powierzchni ziemi zniknĂ???o 50% gatunk??w ??wczesnej fauny, w tym wiecznie pobudzajĂ?ce ludzkĂ? wyobra??niĂ? dinozaury. DziĂ?ki ich wymarciu ssakom i cz??owiekowi uda??o siĂ? rozwinĂ?Ă? do stopnia, jaki mo??emy oglĂ?daĂ? dzisiaj. Ale co by siĂ? sta??o, gdyby meteor nie trafi?? w ZiemiĂ?, a inne czynniki, kt??re doprowadzi??y do wielkiego wymierania K/T nie wystĂ?pi??y? Jak potoczy??aby siĂ? ewolucja ??yjĂ?cych w??wczas zwierzĂ?t? Na te i inne pytania postaram siĂ? odpowiedzieĂ? w serii artyku????w o dinozaurach ??yjĂ?cych w ??wiecie zwanym SED (Spekulatywna Ewolucja Dinozaur??w), zaznaczajĂ?c jednocze??nie, ??e wszystkie podobie??stwa do dzie?? innych autor??w sĂ? dzie??em przypadku.
Ludzki dinozaur?
Je??li ewolucja SED-u przebiega??aby podobnie, jak naszego ??wiata, powinna w nim powstaĂ? istota podobna do cz??owieka, nie bĂ?dĂ?ca jednocze??nie ani Homo sapiens, ani ssakiem. Stworzenie to pochodzi??oby od najinteligentniejszego zwierzĂ?cia ??yjĂ?cego pod koniec kredy, kt??re ewoluowa??oby ku rozwojowi m??zgu. Najbli??szy tego idea??u jest Troodon, majĂ?cy 2-3 metry d??ugo??ci teropod zamieszkujĂ?cy AmerykĂ? P????nocnĂ?. Wp??yw na wzrost inteligencji prawdopodobnie mia??yby trudne warunki, w jakich przysz??o mu ??yĂ? - dinozaur ten ??y?? wszak miĂ?dzy innymi na Alasce. Jako ??e by?? raczej niewielki, musia??by znale??Ă? inny spos??b na przetrwanie i zdobywanie po??ywienia.
Gady rozwijajĂ? siĂ? wolniej
Ile czasu mog??oby zajĂ?Ă? troodonowi wyewoluowanie do ludzkiego poziomu? Dinozaur ten osiĂ?ga?? ju?? inteligencjĂ? papugi, czyli teoretycznie powinien rozwinĂ?Ă? siĂ? stosunkowo szybko - ptaki te dor??wnujĂ? piĂ?cioletniemu dziecku. Lecz nale??y wziĂ?Ă? pod uwagĂ? pewnĂ? cechĂ? gad??w - intelektualnie ewoluujĂ? one znacznie wolniej od ssak??w - od rozpoczĂ?cia swojej ekspansji (poczĂ?tek permu) do powstania troodona (i osiĂ?gniĂ?cia jego poziomu) minĂ???o prawie 215 milion??w lat - ssakom ewolucja od startu ??wiatowej dominacji do powstania cz??owieka zajĂ???a ok. 63 miliony lat, czyli ponad trzykrotnie mniej. Tak wiĂ?c ludzki dinozaur narodzi??by siĂ? tylko trochĂ? wcze??niej ni?? Homo sapiens.
Ku inteligencji
Troodon ma przed sobĂ? d??ugĂ? drogĂ? - musi nie tylko rozwinĂ?Ă? sw??j m??zg do ludzkiego poziomu, ale tak??e przenie??Ă? siĂ? do pozycji pionowej i wykszta??ciĂ? kciuk. Pierwszym przystankiem w podr????y jest ??yjĂ?cy 45 Ma Erectosaurus robustus (p. rysunek). Mierzy?? ok. 1,5m d??ugo??ci i 1m. wzrostu. By?? on inteligentniejszy od swojego przodka, jest te?? bardziej wyprostowany. Jego ko??czyny przednie wykazujĂ? tendencje ku chwytno??ci - m??g?? w nich przenosiĂ? jaja i ma????e, a nawet kamienie do rozbijania ich skorup, do czego r??wnie?? u??ywa?? rĂ?k. Erektozaur ??y?? w monogamicznych parach ??Ă?czĂ?cych si??y do polowania na grubszĂ? zwierzynĂ?. Da siĂ? tu zauwa??yĂ?, ??e chĂ?tniej sprzymierza??y siĂ? ze swoimi krewnymi. W koordynacji ataku pomaga??a mu nowo nabyta zdolno??Ă? - modulacja d??wiĂ?k??w bĂ?dĂ?cych na razie jedynie skrzekami i pohukiwaniem, ale pozwalajĂ?cymi porozumieĂ? siĂ? z pobratymcami. 15 Ma mia?? miejsce kolejny kamie?? milowy w ewolucji - Habiliraptor prehensilis (p. rysunek), wysoki na 1,6m i d??ugi na 1,2m drapie??nik o prawie wyprostowanej postawie. Intelektualnie dor??wnywa?? ju?? gorylom czy orangutanom, lecz redukcji uleg?? jego ogon oraz wielki szpon stopy, a jego szczĂ?ki sta??y siĂ? kr??tsze. Dinozaur ten ??y?? w grupach z??o??onych z 2-5 par z m??odymi, jednak jego najbardziej rewolucyjnĂ? cechĂ? by?? przeciwstawny kciuk, w jaki przekszta??ci?? siĂ? jeden z palc??w ko??czyn przednich. Potrafi?? z jego pomocĂ? chwytaĂ? ma??e zwierzĂ?ta i obiekty, jak kamienie czy patyki. Jednak odpowiednikiem cz??owieka w SEDzie jest ??yjĂ?cy obecnie Anthroposaurus sapiens (p. rysunek). Jest to mierzĂ?cy 1,7m wzrostu humanoid z kr??tkim ogonem, szponiastymi palcami i d??ugimi, zĂ?batymi szczĂ?kami zdradzajĂ?cymi gadzie pochodzenie. Ma du??e oczy i wiĂ?kszo??Ă? cia??a pokrytĂ? pi??rami. Antropozaury nie noszĂ? ubra??, a jako broni u??ywajĂ? w????czni i oszczep??w. Pos??ugujĂ? siĂ? mowĂ? i ??yjĂ? w koczowniczych plemionach, kt??re rozprzestrzeni??y siĂ? po ca??ej Ameryce P????nocnej i podczas ostatniego zlodowacenia przedosta??y siĂ? nawet do Azji. SĂ? to wytrawni, sprytni ??owcy polujĂ?cy z zasadzki na znacznie wiĂ?ksze zwierzĂ?ta wykorzystujĂ?c przy tym pu??apki takie jak wilcze do??y. W ich jad??ospisie znajduje siĂ? niewiele ro??lin (ok. 15%), reszta to r????ne rodzaje miĂ?sa. Jak na razie nie osiĂ?gnĂ???y takiego poziomu cywilizacyjnego jak cz??owiek, ale sĂ? na bardzo dobrej drodze ku temu.