skrecu pisze:po artykule kwestionującym status "Marsupialia" kretów workowatych już nie wierzę w torbacze
https://peerj.com/preprints/755/
Bosman chyba też podziela moje zdanie
Zobaczymy czy hipoteza przetrwa próbę czasu - na razie to tylko preprint. Ale wracając do Opola...
Dzień drugi (9 lipca)
Drugi dzień rozpoczął się dwiema równoległymi sesjami specjalnymi - pierwszą poświęconą tropom czworonogów, a drugą - paleoekologii i ewolucji gadów wodnych. Zdecydowałem się pójść na tę drugą.
Na początku James Neenan przedstawił bardzo ciekawy referat o ewolucji uzębienia u plakodontów. Jak się okazuje, zęby wymieniane były tylko z jednej strony w danym momencie, co jest wyjątkowe wśród kręgowców.
Potem Nicole Klein opowiedziała o ewolucji notozaurów na podstawie danych histologicznych. Młodsze formy z wapienia muszlowego miały stosunkowo cieńszą warstwę korową, co sugeruje, że zajmowały nieco odmienne nisze niż ich przodkowie.
Daniel Dick przedstawił dane dotyczące redukcji uzębienia w trakcie ontogenezy ichtiozaura
Stenopterygius. Wskazuje to na zmiany w diecie podczas rozwoju, co potwierdzają skamieniałe zawartości żołądka. Młode zwierzęta, mające większe zęby, polowały głównie na ryby, a starsze żywiły się przede wszystkim głowonogami.
Judith Pardo-Pérez omówiła paleobiogeografię ichtiozaurów w późnej jurze i porównała to z drapieżnym
Pliosaurus.
Marcin Machalski opowiedział o fosforytowym stanowisku z Annopola (alb). W około półmetrowej warstwie znaleziono skamieniałości wielu kręgowców, takich jak liczne ryby kostno- i chrzęstnoszkieletowe (w tym bardzo duże rekiny), żółwie, ichtiozaury, plezjozaury i pterozaury. Jest ona wyjątkowa, bo na pobliskich stanowiskach, mimo dużo większej grubości, nie odnaleziono praktycznie żadnych skamieniałości.
Femke Holwerda mówiła o segregacji nisz u mozazaurów na podstawie badań mikrostarcia szkliwa. Twardym pokarmem żywiły się
Carinodens,
Prognathodon saturator i - w mniejszym stopniu -
Mosasaurus.
Prognathodon sectorius polował na zwierzęta o miększych ciałach. Zaskakujące wyniki przyniosły badania szkliwa
Plioplatecarpus, zwykle uważanego za żywiącego się rybami, czyli dość miękkim pokarmem, podczas gdy ślady na szkliwie wskazują na twardsze ofiary. Autorzy sugerują, że mógł on polować np. na ryby pokryte twardymi płytkami (podobne do morskich niszczuk?) albo amonitami.
Na koniec John Jagt wspomniał o trudnościach w wydobyciu szkieletu sporego mozazaura z kopalni cementu w okolicach Maastricht.
Po przerwie do wyboru znowu miałem dwie równoległe sesje - jedną poświęconą kopalnym rybom i drugą, dotyczącą paleogeografii (właściwie to paleo
biogeografii). Postanowiłem wysłuchać referatów na drugiej z nich.
Rozpoczął ją Maciej "Dilong" Pindakiewicz, mówiący o polsko-rosyjskich wykopaliskach na stanowisku we Wjaznikach, z pogranicza permu i triasu. W permskiej części odkryto ryby (w tym nowe morfotypy zębów) i niewielkie czworonogi, takie jak synapsydy, anapsydy i protorozaury. Część triasowa zawierała głównie szczątki małych płazów z rodzaju
Tupilakosaurus.
Następnie Monika Kowal-Linka przedstawiła dane dotyczące powstania oleneckich warstw kościonośnych w okolicach Gogolina, skąd pochodzą liczne szczątki wczesnych zauropterygów, a także protorozaurów.
Dawid Surmik opowiedział o różnorodności gadów w środkowym triasie Górnego Śląska na podstawie badań materiałów muzealnych oraz nowo wydobytych skamieniałości (głównie zauropterygów) ze stanowisk w Jaworznie i Żyglinie.
Potem Oliver Wings omówił faunę kręgowców z kimerydzkiego stanowiska Langenberg, skąd pochodzą m.in. szczątki zauropoda
Europasaurus. Występowały tam ryby, jaszczurki, pterozaury i krokodylomorfy oraz stegozaury i teropody. Wings zaprezentował piękne trójwymiarowe modele czaszki krokodylomorfa
Theriosuchus z Langenbergu. Odnaleziono także ząb trzonowy wieloguzkowca bardzo podobnego do
Proalbionbaatar. Tropy wskazują na występowanie tam dużych teropodów (ok. 7-8 m długości), będących największymi zwierzętami w ekosystemie - być może to one doprowadziły do zagłady europazaurów?
Eberhard "Dino" Frey (to nie pseudonim z forum
) mówił o faunie późnokredowych kręgowców z meksykańskiego Las Aguilas. Obejmowała ona liczne hadrozaury i teropody - tyranozaurydy, dromeozaurydy i ptaki, a tropy wskazują na jeszcze inne grupy. Ponadto występowały tam żółwie, plezjozaury i zaawansowane krokodylomorfy. Liczne są koprolity. Zastanawiający może być brak ceratopsów, ale ich skamieniałości są częste na innych pobliskich stanowiskach.
Ștefan Vasile opowiedział o wykopaliskach w rumuńskim Petrești. To nadrzeczne stanowisko opisano jako "efemeryczne", gdyż miało ulec zniszczeniu w wyniku wybetonowania brzegów, jednak brak funduszy na ten projekt przedłużył jego paleontologiczną "używalność". W kampańskiej sekcji odnaleziono skamieniałości ryb, płazów, jaszczurek, krokodylomorfów, wieloguzkowców i dinozaurów (m.in. tyreoforów), jednak była ona uboższa niż część mastrychcka.
Później po raz kolejny musiałem wybierać - mogłem kontynuować słuchanie o paleobiogeografii albo przenieść się na sesję o wczesnych czworonogach i synapsydach (co też uczyniłem).
Najpierw David Marjanović mówił o kontrowersjach w ustaleniu filogenezy współczesnych płazów. Marjanović sugeruje, że hipoteza temnospondylowa nie jest wspierana tak silnie, jak się często przyjmuje. On sam sugeruje, że dzisiejsze płazy pochodzą raczej od lepospondyli (temnospondyle nie należałyby wówczas do grupy koronowej czworonogów i byłyby prawdopodobnie bardziej "rybie" niż to się zwykle sądzi).
Michaił Szyszkin nie przybył na konferencję, więc zastąpił go Michel Laurin, który opowiedział o użyteczności mikrostruktury kości w badaniu ekologii wymarłych zwierząt. Skoncentrował się na synapsydzie
Ophiacodon, o którym spekulowano, że mógł być zwierzęciem wodnym. Badania kości wykluczają tę hipotezę - było to raczej zwierzę lądowe lub ziemnowodne, pochodzące od lądowych przodków.
Celeste Pérez Ben mówiła o integracji pomiędzy różnymi kośćmi czaszki w ewolucji czaszki wczesnych czworonogów, na przykładzie temnospondyli
Apateon i
Micromelerpeton oraz sejmuriamorfa
Discosauriscus.
Elżbieta Teschner opowiedziała o budowie kończyny przedniej krasiejowskiego metopozaura. Różnił się on od pozostałych temnospondyli obecnością pięciu kości śródręcza. Referat stanowił jednak przede wszystkim opis fotogrametrii i niesionych przez nią możliwości.
Potem mikrofon znowu przejął Michel Laurin, przedstawiając badania wielkości genomu u wczesnych płazów ogoniastych. Współczesne płazy ogoniaste mają bardzo duże genomy, jednak na początku ewolucji tej grupy genom był jeszcze stosunkowo mały, co sugeruje, że wcześni przedstawiciele tej grupy nie przechodzili metamorfozy, bo płazy przeobrażające się mają genom większy niż te nieprzechodzące metamorfozy.
"Dino" Frey omówił ewolucję lokomocji u synapsydów od permu do końca kredy - od typowo gadziego sposobu poruszania się do bardziej zbliżonego do tego występującego u ssaków.
Ostatni referat w tej sesji przedstawiła Leda Pičuljan, opowiadająca o budowie permskiego dicynodonta
Syops vanhoepeni z Zambii, dawniej zaliczanego do rodzaju
Dicynodon, a obecnie włączanego do Geikiidae.
Na tym zakończył się drugi dzień, a dla mnie (niestety
) również cała konferencja, ponieważ w piątek musiałem już być we Wrocławiu. Straciłem więc m.in. sesję poświęconą gadom, podczas której swoje referaty przedstawiło wieeelu forumowiczów. Mam nadzieję, że w wolnej chwili pochwalą się swoimi osiągnięciami i wrażeniami z konferencji