Strona 1 z 1

[OPIS] Palaeoephippiorhynchus edwardsi

: 11 stycznia 2008, o 19:34
autor: Piotr G.
PALAEOEPHIPPIORHYNCHUS EDWARDSI Lydekker, 1891



Systematyka:
Rząd: Brodzące – Ciconiiformes (Bonaparte, 1984)
Rodzina: Bocianowate – Ciconiidae (Sundevall, 1836)
Podrodzina: Bociany – Ciconiinae (Peters, 1931)
Szczep: Marabuty – Ciconiini (Kahl, 1979)

Etymologia:
Gatunek został nazwany na część słynnego francuskiego paleornitologa Alfonsa Milne-Edwardsa.

Znalezione szczątki:
Holotyp stanowi prawa k. krucza (BMNH A-427). Powiązany materiał stanowi dalszy koniec k. piszczelowo-stępowej, bliższy koniec k. stępowo-śródstopowej, lewa k. nadgarstkowo-śródręczna, szczątki z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (10 kk. kruczych, 4 fragmenty k. piszczelowo-stępowej, 2 kk. udowe, 3 pary widełek, 2 mostki, pierwszy człon palcowy palca I, 6 kręgów, 7 łopatek, fragment miednicy, 3 kk. nadgarstkowo-śródręczne, 2 kk. ramienne i k. łokciowa) oraz bliższa cz. prawej k. ramiennej (OF; nie skatalogowana).

Lokalizacja i wiek znaleziska:
Wszystkie znalezione szczątki pochodzą z dln. miocenu (akwitan) Saint Gerand le Puy (Allier, Francja) oprócz bliższej cz. prawej k. ramiennej, która pochodzi z tego samego wieku, z regionu Djebel Zelten w pn-wsch. Libii (Cyrenajka). Skamieniałości są depozytami w Brytyjskim Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie oraz Kolekcji Fejfara (OF), w czeskiej Pradze.

Wymiary: (w mm; w nawiasie podano dla porównania wymiary tych samych kk. u bociana białego – Ciconia ciconia)
K. krucza (holotyp) – 112 (92); kk. nadgarstkowo-śródręczne – 131-141 (115-116); k. łokciowa – 178 (124); łopatka – 110 (98-99); k. piszczelowo-stepowa (pochodzi od osobnika młodocianego) – 321 (244 –260; u osobnika dorosłego); dł. otworu kulszowego na miednicy – 27 (24,5); wysokość grzebienia mostka – 45-47 (45).

Charakterystyka:
Gatunek został początkowo opisany na podstawie dalszego końca k. piszczelowo-stepowej i bliższego końca k. stępowo-sródstopowej jako Propelargus edwardsi (Lydekker, 1891b: 479). Powiązany materiał stanowiła k. krucza (holotyp) i k. nadgarstkowo-śródręczna. Wszystkie powyższe fragmenty pochodziły z tej samej lokalizacji (Saint Gerand le Puy, Francja), lecz ich status odrębnego gatunku początkowo nie był pewny. Ze względu na podobieństwo znalezionych kości do analogicznych fragmentów u bociana białego (C. ciconia), lecz ich znacznie większy rozmiar Lydekker brał pod uwagę możliwość, że P. edwardsi jest synonimem Argala arvernensis. Status nomen nudum tego ostatniego, oraz synonimizacja rodzaju Argala z Leptoptilos spowodowały, że Lydekker zrezygnował z tej tezy. W 1894 r. niemiecki paleontolog E. Koken po przeczytaniu prac Lydekkera zauważył, że podobne szczątki z tej samej lokalizacji znajdują się w Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie. Szczątki te zostały przypisane do P. edwardsi i wyjaśniły jego niepewny status odrębnego gatunku. W 1984 r. francuski paleontolog J. Cheneval po powtórnym zanalizowaniu materiału kopalnego wyznaczył dla gatunku nowy rodzaj – Grallavis. Mlikovsky (2003) z kolei po odnalezieniu szczątków podobnego gatunku ptaka w Libii i przypisania ich do Grallavis, zsynonimizował ten rodzaj z Palaeoephippiorhynchus.
Już w 1891 r. Lydekker stwierdził, że szczątki tego gatunku bardzo przypominają analogiczne fragmenty kostne u bociana białego (Ciconia ciconia), poza ich znacznie większym rozmiarem. Mlikovsky (2003) stwierdził, że wymiary odnalezionej przez niego skamieniałości odpowiadają wymiarom okazów znalezionych we Francji oraz że ich rozmiar jest podobny do tego u żabiru azjatyckiego (Ephippiorhynchus asiaticus). Morfologicznie był to gatunek podobny do współczesnych bocianów z rodzaju Ephippiorhynchus, poza krótszymi kończynami tylnymi, co zbliża go do gatunków z rodzaju Leptoptilos. Porównując znaleziony przez siebie fragment k. ramiennej stwierdził, że brzeg deltokształtnego grzebienia dwugłowego opada znacznie głębiej, w czym skamieniałość przypominała analogiczne fragmenty u rodzajów Mycteria i Ephippiorhynchus oraz szczątki Grallavis. Od rodzaju Mycteria gatunek różni się punktem wstawienia cz. tylnej mięśnia najszerszego grzbietu. Ten punkt znajduje się na brzegu pneumatycznego dołka u Mycteria, podczas gdy u rodzajów Ephippiorhynchus, Ciconia, Anastomus, Jabiru i Leptoptilos jest on położony bardziej medio – dystalnie od niego. Odciski cz. tylnej mięśnia najszerszego grzbietu są nieznacznie podniesione, podobnie jak u gatunków z rodzaju Leptoptilos, poza tym są podobne do tych u wszystkich innych współczesnych rodzajów bocianów oraz do pozostałych skamieniałości P. edwardsi. Okaz z Djebel Zelten różni się od współczesnych przedstawicieli rodziny bocianowatych (Ciconiidae) oraz przypomina skamieniałości gatunku z Francji poprzez posiadanie wyrostków kostnych w bliższej cz. bruzdy mięśnia dwugłowego. Poza tym wszystkie elementy okazu z Libii oraz okazów z Francji są bardzo podobne do tych u współczesnego rodzaju Ephippiorhynchus. Na podstawie nieobecności morfologicznych i wymiarowych różnic oraz stratygraficznej i geograficznej bliskości obu znalezisk Mlikovsky (2003) stwierdził, że zarówno libijskie jak i francuskie znaleziska należą do tego samego gatunku. Ponadto zauważył, że wymiary tych skamieniałości są podobne do tych u egipskich znalezisk Palaeoephippiorhynchus dietrichi. Paleontolog brał pod uwagę to, że mogą one należeć do tego samego gatunku, jednak ze względu na różnice w wieku uznał je za dwa odrębne gatunki, należące do jednego rodzaju Palaeoephippiorhynchus.

Geologiczne otoczenie skamieniałości:
W Libijskiej lokalizacji Djebel Zelten odkryto również szczątki in. gatunków ptaków: czapli Zeltornis ginsburgi oraz nieokreślony materiał, należący być może do rodzaju Psammornis (?Aepyornithidae).

Bibliografia:
Cheneval, J.; 1984. Grallavis edwardsi (Lydekker, 1891), nouveau genre d’oiseau (Ciconiiformes) du gisement aquitanien de Saint-Gerand-le-Puy (Allier, France). Bulletin de la Societe Linnenne de Lyon 53: 43-60.

Hoyo del, J.; Elliot, A.; Sargatal, J.(eds); 1992. Handbook of the Birds of the World. Vol. 1: Ostrich to Ducks. Lynx Edicions.

Kobryń, H.; Kobryńczuk, F.; 2006. Anatomia zwierząt 3. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Lambrecht, K.; 1933. Handbuch der Paleornitologie. Berlin: Gebr. Borntraeger, 1024 pp.

Lydekker, R.; 1891a. Catalogue of the fossil birds in the British Museum (Natural History). London. British Museum (Natural History), xxvii + 368pp.

Milart, Z. i in.; 2002. Anatomiczne mianownictwo weterynaryjne. Pańtswowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa.

Mlikovsky, J.; 2003. Early miocene birds of the Djebel Zelten, Libya. Casopis Narodniho muzea, Rada Prirodovedna (J. Nat Mus, Nat. Hist. Ser.) Vol.172 (1 – 4): 114-120.

SPECJALNE PODZIEKOWANIA DLA SEBASTIANA OZIEMSKIEGO ZA PRZETŁUMACZENIE NIEMIECKOJĘZYCZNEJ LITERATURY DOTYCZĄCEJ TEGO GATUNKU !!!

: 27 sierpnia 2008, o 13:06
autor: hanys
części mięśnia najszerszego grzbietu (cz.tylnej),
spacja
opisanego jako Grallavis,poprzez posiadanie wyrostkĂłw kostnych
spacja, kursywa
stwierdził że mogą one należeć

przecinek
względu na na różnice w wieku

powtarza się
odrębne gatunki,należące

spacja
oraz mniejszych od żabiru afrykańskiego(Ephippiorhynchus senegalensis).
dołka u Mycteria,podczas
datowanej na dln.miocen

spacja

: 3 września 2008, o 19:18
autor: Piotr G.
Zmieniłem całkowicie opis tego gatunku, ze wzgledu na nowe dane i niektóre błędy. Jeśli sie jeszcze jakichś dopatrzycie piszcie.
Pozdrawiam
Piotrek

: 4 września 2008, o 19:22
autor: hanys
Bardzo fajny opis :)
tylko kilka błędów
lewa k. nadgarstkowo-śródręczna , szczątki z Muzeum
6 kregĂłw
u bociana białego (C. Ciconia)
pod uwagę możliwość że P. edwardsi
Argala z Leptoptilos spowodowały że Lydekker
Lydekker stwierdził że
Mlikovsky (2003) stwierdził że wymiary
Ponadto zauważył że wymiary
uwagę to że mogą
Status nomen nudum tego ostatniego
nie wiem czy nie pisze sie kursywą

: 6 września 2008, o 15:23
autor: Piotr G.
Bardzo dziękuje! Poprawione.
Pozdrawiam
Piotrek